Dla wielu osób nawet najmniejszy ogród jest źródłem smacznych warzyw i owoców oraz cennych ziół. Jednak na tym jego rola się nie kończy. Ostatnio coraz częściej mówi się o hortiterapii. Na czym polega i dlaczego jest taka ważna?

Hortiterapia (łac. hortus – ogród) to leczenie za pomocą ogrodów. Już Hipokrates mawiał, że „przyroda jest lekarstwem w każdej chorobie”. Starożytni zaobserwowali kojący wpływ obcowania z naturą. Hortiterapię, inaczej ogrodolecznictwo, często uprawiamy całkowicie nieświadomie. Po całym dniu pracy nawet ciężkie i wymagające fizycznie zajęcia przy roślinach przynoszą ulgę, ukojenie i wyciszenie.

Głównym założeniem hortiterapii jest wykorzystanie pracy w ogrodzie do rehabilitacji osób niepełnosprawnych oraz w terapii osobowości, w tym także resocjalizacji. Opieka nad roślinami i widoczne efekty własnej pracy dają poczucie odpowiedzialności i kontroli nad powierzonymi zadaniami, zwiększają poczucie własnej wartości i samoocenę, zmniejszają napięcie nerwowe i odciągają myśli od codziennych problemów. Poprzez hortiterapię ma się poprawiać zarówno zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Przejawia się to na wiele sposobów:

● W zakresie fizycznym rozwijają się i polepszają zdolności motoryczne; osoby chore mają możliwość spędzania więcej czasu na świeżym powietrzu.

● W zakresie intelektualnym zwiększa się zasób słownictwa poprzez konieczność zapamiętania nowych nazw.

● W zakresie społecznym poprzez interakcje pomiędzy członkami grupy zwiększa się poczucie pełnoprawnej przynależności do danej społeczności.

● W zakresie emocjonalnym następuje rozładowanie stresu, a negatywne emocje mogą znaleźć właściwe ujście, organizm wycisza się bez konieczności podawania leków.

Dlatego tak ważne jest włączanie niepełnosprawnych i chorych do prac w ogrodzie. Oczywiście, stopień ich trudności musi być dostosowany do możliwości i umiejętności danej osoby.

Lek dla każdego

Ogród powinien być miejscem przyjaznym dla każdego, również dla dzieci i osób starszych. Możemy go poznawać wszystkimi zmysłami, co jest szczególnie ważne w przypadku niewidomych. Aby ogród był atrakcyjny nie tylko wizualnie, powinny znaleźć się w nim różnorodne rośliny o zmieniającej się fakturze liści, pędów (owłosione, gładkie), pachnące czy też o jadalnych owocach.

Dodatkowym atutem w ogrodzie jest woda w postaci fontanny, strumienia bądź kaskady, której dźwięk to prawdziwy miód na skołatane nerwy.

Wykonanie choćby najdrobniejszej pracy może przynieść nieoczekiwanie wiele satysfakcji. Z czasem rozbudzanie ogrodniczych pasji przełoży się na wzrost zainteresowania otaczającym środowiskiem naturalnym i większą dbałość o przyrodę.

Hortiterapia jest uznaną i popularną metodą leczenia w zachodniej Europie i USA od wielu lat. W Polsce jej rozpowszechnienie jest tylko kwestią czasu. Kontakt z przyrodą działa stymulująco, rozbudza ciekawość, rozwija osobowość, prowokuje do częstszego wychodzenia z domu. Warto o tym pamiętać, gdyż nakładem tak niewielkich środków można wnieść tak wiele pozytywnych efektów w życie chorych osób.