Słodkie odmiany winorośli

Każdy, kto choć raz spróbował winnych gron zrywanych z krzewów rosnących w Grecji, Hiszpanii czy w innym kraju winnicznym, zapamiętał i docenił ich smak. Niestety, na próżno szukać tych wyjątkowych owoców w krajowych sklepach. Co prawda, grona są duże i słodkawe, ale… Na szczęście krzewy winorośli rodzące owoce o wspaniałym smaku z powodzeniem możemy uprawiać na przydomowej działce.   

Aby krzewy winorośli przyjęły się w naszym ogrodzie, musimy przestrzegać kilku prostych, ale ważnych zasad. Pierwsza to zapewnienie roślinom bardzo słonecznego stanowiska, najlepiej przy słonecznej ścianie budynku, choć szpaler na otwartym terenie również jest możliwy. Druga to przemyślany dobór odmian. Przede wszystkim wybierajmy te łatwe w uprawie, odpowiednio wczesne i odporne na choroby oraz szkodniki.

Zrezygnujmy z odmian z południa Europy, a szczególnie z tzw. winorośli właściwej, wrażliwej na chłody, a przez to trudnej w uprawie w naszym klimacie. Najlepsze są wczesne i odporne odmiany mieszańcowe, które owocują równie obficie jak jej smaczne i aromatyczne kuzynki z gorącego Południa. Z powodzeniem możemy kupić je nawet w Internecie. Do wyboru mamy odmiany bezpestkowe: wyjątkowo smaczne (’Einset Seedless’, ’A1704’, ’Canadice, Interlaken’), z korzenną nutką (’Muscat Bleu’, ’Iza Zaliwska’) lub o tak ciekawie słodkim smaku, że aż zasługują na naszą uwagę (’Swenson Red’). Wszystkie rosną, owocują i dojrzewają w pełni w naszym klimacie. Na wino najlepiej sprawdzają się odmiany: ’Rondo’, ’Solaris’, ’Seyval Blanc’, ’Aurora’, ’Bianca’. Pod osłony warto polecić: ’Arkadia’, ’Skarb Panonii’, ’Kodrianka’, ’Agat Doński’.

Trzecia zasada to właściwe prowadzenie krzewu zaraz po posadzeniu. Już proste systemy cięcia: „na głowę”, system Guyota, jedno- czy dwuramienny sznur dają dobre efekty. Krzewy dobrze pielęgnowane, czyli niezagęszczone, dają doskonałe plony i nawet ryzyko chorób, np. mączniaków, jest dużo mniejsze. Winorośli nie można posadzić i zostawić jej samej sobie, bo wówczas jedyne, czego się doczekamy, to mnóstwo zieleni, ale i marnych gron. Choć są też i odmiany, które mogą być wspaniałą zieloną lub wielokolorową osłoną i owocować, np. ’Ontario’ czy ’Zilga’.

Pozostałe aspekty uprawy, np. jakość gleby, są już sprawą drugorzędną, ponieważ winorośl potrafi rosnąć nawet na bardzo słabych stanowiskach. Nawożenie może ograniczać się do paru łopat obornika czy kompostu wiosną. Podlewanie jest potrzebne tylko w pierwszym sezonie po posadzeniu, potem roślina doskonale da sobie radę. Na zimę wymienione odmiany wystarczy zabezpieczyć kopczykiem ziemi, kory czy liści u nasady, jak u róż. Reasumując: pracy niewiele, a sukces murowany!

Cięcie systemem Guyota

Najpowszechniej w Polsce stosowane jest cięcie systemem Guyota, zarówno w uprawie towarowej, jak i amatorskiej. W tym przypadku krzew na niskim pniu (np. 60 cm) składa się z jednego długiego pędu (6-12 oczek), z którego wyrastają latorośle owocujące, i krótkiego dwuoczkowego czopa z dwoma pędami zastępczymi, które utworzą krzew w przyszłym roku. Konstrukcja podpierająca wykonana jest z kilku poziomych drutów, z których pierwszy znajduje się na wysokości ok. 60-70 cm i służy do przywiązania poziomego pędu z pędami owocującymi.

Kolejne druty, rozmieszczone co ok. 30 cm, podtrzymują pędy owocujące. W miarę wzrostu pędy wystarczy przeplatać, a przyczepią się one do drutów swymi wąsami. Całą łozę poziomą z pędami, które w tym roku owocowały, usuwa się przed zimą albo zaraz po niej. Wówczas krzew tworzy się od nowa z dwóch pędów zastępczych wyrastających z czopa, z których jeden przygina się do pierwszego drutu, jednocześnie skracając do 6-12 oczek, a drugi tnie się na dwa oczka do dwóch przyszłorocznych pędów zastępczych. Cięcie systemem Guyota jest proste i w większości przypadków bardzo skuteczne.

Dla odmian wymagających okrywania na zimę np. ’Skarb Panonii’, ’Arkadia’, najlepszym rozwiązaniem jest prowadzenie po sznurze ukośnym, który pozwala nawet wieloletnie krzewy przygiąć do ziemi. Ponadto duża masa trwałej części krzewu zapewnia stabilne, obfite owocowanie.