aW pierwszym odruchu wiele osób pomyśli zapewne: „Przecież zupełnie nie mam miejsca”. Może to być zgodne z prawdą, gdyby się chciało posadzić naprawdę okazałe drzewa, istnieją jednak również krzewy i mniejsze drzewka, jak na przykład miłorząb dwuklapowy Ginkgo biloba odmiany ‘Mariken’, które fantastycznie się przebarwiają. Warto pamiętać o tym, że miłorzęby można nawet z powodzeniem uprawiać w donicach!

Nasz wybór zależy od tego, jaką chcemy mieć w ogrodzie barwę jesiennych liści. Jeśli lubimy zakończenie sezonu w jaskrawej tonacji pomarańczowoczerwonej, jaką zapewniają aronia czarna Aronia melanocarpa lub berberys pospolity Berberis vulgaris, to wiedzmy, że zmiana barwy odbywa się stopniowo: od żółtej, poprzez pomarańczową, do czerwonej.

Natomiast u roślin przebarwiających się na żółto, jak oczary Hamamelis, klon polny Acer campestre czy wyżej wymieniony miłorząb, barwa zielona przechodzi w żółtą. Podobnie dzieje się w przypadku trzmieliny oskrzydlonej Euonymus alatus oraz innych drzew i krzewów, które teraz są różowoczerwone.

Za rozmaity przebieg zmiany koloru odpowiedzialne są zróżnicowane procesy rozkładu zachodzące w liściach, a także zawartość poszczególnych barwników. Ważne są też rodzaj gleby, stanowisko i panująca późnym latem pogoda, od których zależy sposób przebarwiania się roślin.

Do tego dochodzi jeszcze fakt, że nie wszystkie okazy tego samego gatunku przebarwiają się równie intensywnie – to jednak możemy stwierdzić tylko wtedy, gdy osobiście odwiedzimy szkółkę i obejrzymy oferowane rośliny. Do zakładu ogrodniczego warto się wybrać również dlatego, że teraz jest optymalna pora sadzenia. Morwy Morus, które w parasolowatej formie nie zajmują zbyt dużo miejsca, potrzebują w młodości okrycia na zimę.

W małych ogrodach można alternatywnie wykorzystywać pnącza jako rośliny efektownie przebarwiające się jesienią. Mając do dyspozycji choćby wąski pas ziemi przy granicy działki, możemy posadzić winorośl właściwą lub winobluszcz Parthenocissus, który uatrakcyjni ten zakątek nasyconymi barwami jesieni.

 

Nie wszystkie liście nadają się na kompost

Jesienią w ogrodach opadłe liście najczęściej gromadzone są w pryzmach i stertach, aby później trafić do kompostownika. Tam liście wielu drzew oraz krzewów, jak np. leszczyna, lipa czy klon, szybko zmieniają się w wartościową próchnicę. Są także wyjątki, m.in. orzech włoski Juglans regia i dąb szypułkowy Quercus robur, których liście zawierają bardzo dużo garbników spowalniających proces rozkładu. Ich przekształcanie w próchnicę trwa dość długo.

Dlatego do kompostownika nie należy wsypywać całych liści. Najlepiej rozdrabniać je kosiarką na trawniku lub wrzucać do rozdrabniarki. Dopiero takie skrawki można mieszać z odpadkami ogrodowymi, kompostem lub mączką skalną.

 

 

Polecane odmiany

1. Klon palmowy Acer palmatum ‘Osakazuki‘ należy do odmian najbardziej niezawodnych jeśli chodzi o jesienne przebarwienia, uchodzi też za całkowicie mrozoodporny.

2. Drzewa morwy białej Morus alba ‘Macrophylla‘  uformowane na kształt dachu, pięknie współgrają z przystrzyżonymi w kostkę cisami Taxus i żywopłotem z buka Fagus. Drzewa wspaniale ocieniają słoneczne kąciki wypoczynkowe.

 3. Płomieniście czerwoną barwę przybierają liście berberysu Thunberga Berberis thunbergii ‘Green Carpet‘. Krzew ten dorasta do 1 m wysokości i 1,5 m szerokości.

4. Po pergoli wspina się winobluszcz pięciolistkowy Parthenocissus quinquefolia. Wzdłuż ścieżki rosną niska odmiana rozplenicy Pennisetum ‘Hameln‘ i niebieska barbula Caryopteris, która kwitnie od lipca do października.

5. Parocja perska Parrotia persica rośnie szybko, co odpowiada zwłaszcza niecierpliwym ogrodnikom. Jest jednak ciepłolubna i dlatego nie nadaje się do uprawy w miejscach o chłodniejszym klimacie. W tym przykładzie udanie towarzyszą jej wysoki rozchodnik Sedum i rozplenica Pennisetum.

6.  Borówka amerykańska Vaccinium corymbosum to idealna roślina do uprawy na niewielkich działkach, a także w pojemnikach ustawianych na balkonach i tarasach. Jesienią jej liście zmieniają barwę z zielonej na ogniste odcienie czerwieni i purpury.

7. Magiczną jaskrawość liści oczaru Hamamelis ’Arnold Promise’ podkreśla tutaj złota kula będąca efektownym elementem ozdobnym.