Rodzaj Morwa Morus obejmuje około 15 gatunków. Jadalne owoce rodzą morwa biała Morus alba i morwa czarna Morus nigra. Są ze sobą spokrewnione, ale różnią się wymaganiami klimatycznymi, co warunkuje ich uprawę. Jest wiele form pośrednich – krzyżówek morwy białej oraz czarnej.

Morwa biała pochodzi z Chin, gdzie uprawiana jest na karmę dla jedwabników. Morwa czarna pochodzi natomiast z Bliskiego Wschodu i traktowana jest jako roślina owocowa. W starożytnej Grecji morwę czczono jako boskie drzewo, symbol rozumu. Rozwija się po ustaniu przymrozków.

Morwa biała jest rozpowszechniona w Europie i na świecie, od dawna uprawia się ją w Chinach i Indiach. Do Europy sprowadzono ją w XII wieku. Roślina ta rośnie w formie wysokiego krzewu lub drzewka dorastającego do 10-14 m. Liście morwy białej są niepodzielone lub powcinane, z wierzchu błyszczące i gładkie. W dolnej części występują kępki białych włosków.

Owoce pojawiają się pod koniec czerwca/na początku lipca, kształtem przypominają owoce jeżyn, złożone są z drobnych niełupek. Są słodkie, dla niektórych nawet mdłe (zawierają ok. 12% cukrów i ok. 0,4% kwasów), koloru białego, różowego, purpurowoczarnego, dorastają do 1-2,5 cm długości. Można z nich przygotować pyszne soki, wina czy marmolady.

Morwa czarna odznacza się wyższym wzrostem od morwy białej. Jej liście nie są zbyt przydatne w hodowli jedwabników, za to owoce są smaczniejsze od owoców morwy białej i mniej słodkie (zawierają połowę mniej cukrów i więcej kwasów, ok. 0,6%), a także większe, barwy czarnej. Owoce obu gatunków zawierają m.in. od 8 do 29% witaminy C, flawonoidy, prowitaminę A i żelazo. W Polsce sadzi się przeważnie rośliny morwy białej, gdyż morwa czarna jest wrażliwsza na mróz i wiosenne przymrozki.

Owoce morwy można spożywać także na surowo, jako dodatek do sałatek owocowych i deserów. Ponadto roślina znalazła zastosowanie w lecznictwie: spotyka się preparaty z liści morwy białej pomocne przy leczeniu cukrzycy, gdyż wyciąg z liści sprzyja wyrównaniu cukru we krwi.

 

Łatwa w uprawie

Uprawa morwy nie jest trudna. Preferuje stanowisko słoneczne, gleby raczej suche, lekkie, próchnicze, choć rośnie też na ciężkich. Zaletą gatunku jest to, że toleruje klimat miejski, zadymienie i tlenek siarki w powietrzu, dlatego często spotyka się morwę na miejskich skwerach czy wzdłuż linii kolejowych w miastach.

 

Żywopłot z morwy

Morwa jest często sadzona jako żywopłot nieformowany — tworzy wówczas gęstą wysoką osłonę. Aby uzyskać taki efekt, należy zastosować rozstawę między roślinami co  około 1,5-2 m. W małych ogródkach sadzi się zwykle jedno drzewko jako soliter lub tło dla innych roślin.