Zioła kuszą nasze zmysły na różne sposoby: świeżym aromatem albo owocowym czy też ostrym smakiem. Jeżeli stosujemy w kuchni wyrafinowane przepisy z całego świata albo lubimy eksperymenty z niezwykłymi dodatkami, na pewno chętnie korzystamy z różnorodnych ziół. Uprawę roślin, które odpowiadałyby naszym upodobaniom i potrzebom, możemy założyć zarówno w ogrodzie, jak i na balkonie.  

Jeszce niedawno nasze ziołowe grządki były dosyć ubogie. W większości ogrodów rósł najczęściej szczypiorek, pietruszka naciowa, majeranek, koper, lubczyk i mięta, rzadziej melisa, macierzanka, lebiodka i estragon. Czasem pojawiała się także bazylia, która w doskonały sposób nadaje śródziemnomorski smak sałatce pomidorowej. Dzisiaj mamy dostęp do coraz liczniejszych odmian wielu gatunków o najróżniejszych smakach i zapachach.

Na przykład wyhodowano odmiany bazylii o smaku cytryny, cynamomu lub anyżku, czy też mocnym zapachu pieprzu. Bazylię najczęściej uprawiamy z nasion. Porośnięte rośliny to najczęściej odmiany wieloletnie, jak np. bazylia ‘Afrikan Blue’, która powinna zimować w pomieszczeniu nieprzemarzającym. Aby bazylia dobrze rosła, musi mieć pełne nasłonecznienie. Dla ochrony przed ślimakami najlepiej uprawiać ją w doniczkach.

Macierzanka o wielu obliczach

Kłopot z wyborem możemy mieć w przypadku macierzanki. Najbardziej znana jest macierzanka (tymianek) zwyczajna Thymus vulgaris o żywicznym aromacie, który wzbogaca wiele potraw  kuchni śródziemnomorskiej. Coraz popularniejsze są także zapachy owocowe. Macierzanka cytrynowa Thymus x citriodorus ma już różne odmiany o liściach z brzegami żółtymi lub białymi.

Niezwykły kminkowy smak mają liście Thymus herbabarona, a Thymus thracicus ‘Pine Wood’ smakuje orzeszkami piniowymi. Obie rośliny są ponadto doskonałymi przyprawami do potraw śródziemnomorskich. Smak dań kuchni azjatyckiej wzbogaci tymianek kokosowy Thymus species ‘Kokos’ oraz imbirowy ‘Ginger’.

Różne formy macierzanki mają wysokość od 5 do 30 cm i rozrastają się kobiercowo. Roślina lubi pełne nasłonecznienie i w takich warunkach gromadzi najwięcej olejków eterycznych. Ziemia powinna być przepuszczalna, mało żyzna, z odczynem zasadowym. W rejonach zimniejszych macierzankę należy w zimie okrywać np. stroiszem. 

Na grządce macierzanka ładnie komponuje się z innymi ziołami śródziemnomorskimi. Można ją sadzić obok szałwii lekarskiej Salvia officinalis, lebiodki Origanum, cząbru górskiego Satureja montana czy santoliny zielonej Santolina viridis.

Rośliny urozmaicające ogródek ziołowy

  • Szałwia ‘Nazaret’ to nowa odmiana zadziwiająca delikatnym aromatem marcepanu.
  • Ostry zapach liści macierzanki ‘Ginger’ jest bardzo podobny do aromatu wysuszonego korzenia imbiru.
  • Meksykańskie oregano Poliomintha longifoliama gęsty pokrój i liście o pieprzowym posmaku.
  • Kolendra staje się coraz bardziej popularną przyprawą. Nadaje się przede wszystkim do potraw azjatyckich.
  • Pomarańczowe kwiaty i zapach mięty to charakterystyczne cechy kłosowca Agastache aurantiaca.

Doskonałą przyprawą do pizzy są liście lebiodki greckiej Origanum heracleoticum. Bardzo aromatyczne są także jej drobne białawe kwiaty, które otwierają się od czerwca do września. Warto wiedzieć, że smak przypraw do pizzy mają liście meksykańskiej lebiodki Poliomintha longifolia, chociaż krzew nie jest spokrewniony z roślinami śródziemnomorskimi.

Pochodząca z południowej części USA roślina osiąga wysokość 60 cm i kwitnie od maja do września. Rozwijające się kwiaty mają kolor biały, a potem przebarwiają się na różowo. Amerykański krzew doskonale rośnie w pojemniku z dobrym odprowadzeniem wody.

Grządkę ziołową najlepiej zakładać na wiosnę. Wszystko, czego rośliny przyprawowe potrzebują, to miejsce nasłonecznione z luźną, przepuszczalną ziemią, przez którą woda opadowa szybko przesiąka. Wraz ze wzrostem temperatury powietrza zioła szybko się rozwiną i niebawem będą się nadawać do zbioru.