Liliowce Hemerocallis pochodzą z Azji Wsch., gdzie zasiedlają przeważnie wilgotne łąki. Swym zasięgiem obejmują ogromny obszar: od Amuru na północy po płd. Chiny i od wysp japońskich na wschodzie po Kaukaz na zachodzie. Liliowców z rodziny liliowcowatych Hemerocallidaceae nie należy mylić z liliami Lilium.

Liliowce to piękne i eleganckie byliny, które doskonale zaadoptowały się w naszej części Europy. Dzięki krótkiemu kłączu i mięsistym korzeniom sięgającym 60-80 cm w głąb gleby, świetnie znoszą suszę. O ich urodzie decydują głównie okazałe kwiaty skupione po kilka sztuk na jednym pędzie. Szczególnie efektowne są starsze okazy, które kwitną bardzo obficie.

Walory dekoracyjne mają także liście – równowąskie, łukowato wygięte, tworzące duże kępy „rozwichrzonych czupryn". Niedawno pojawiły się odmiany o jasno prążkowanych liściach, dzięki czemu rośliny zdobią rabaty przez cały sezon wegetacyjny. Dodatkową zaletą liliowców jest ich bardzo wczesny rozwój na wiosnę: już w końcu marca osiągają wysokość 15-20 cm, stanowiąc piękne tło dla wcześnie zakwitających roślin cebulowych. Liści tych nie atakują ślimaki, ale na ich walorach smakowych poznały się nasze sarny i jelenie.

 

 

Niezwykłe cechy liliowców

- pojedynczy kwiat żyje tylko jeden dzień i jest otwarty maksymalnie 16 godzin. Znane są gatunki, których kwiaty otwierają się tylko na jedną noc. Komponując rabatę, należy pamiętać, że kwiaty zawsze zwracają się w kierunku słońca.

- długie kwitnienie: kwiatami liliowców można cieszyć się prawie przez cztery miesiące. Większość odmian rozwija się w czerwcu i lipcu, ale niektóre, m.in. liliowiec Middendorffa H. middendorffii i 'First Blood' zakwitają już w maju, inne zakwitają powtórnie jesienią. Kwitnienie pojedynczej odmiany trwa 4-8 tygodni. Duże kępy zawiązują nawet po kilkaset kwiatów i mogą kwitnąć nawet kilka tygodni.

- bajeczna kolorystyka: odmiany mają niemal pełną skalę barw – od prawie białej, poprzez różne odcienie żółci, różu, czerwieni, aż po tak mocno wysycone czerwienie, że sprawiają wrażenie niemal czerni. Niektóre płatki są też dwubarwne (z paskiem lub z kontrastowym oczkiem w różnorodnych zestawieniach kolorystycznych).

- bogactwo kształtów: kwiaty zwykle mają po 6 płatków. Obok klasycznych lejkowatych oraz dzwonkowatych występują formy gwiaździste, czarkowate, pajęcze, pełne i półpełne (mają wtedy po 8-12 płatków). Dodatkowo brzegi płatków mogą być ząbkowane lub fryzowane, niekiedy tworzą rodzaj falbanki lub przypominają girlandy. Niektóre przyjemnie pachną, np. 'Chicago Queen', 'Strawberry Candy' czy liliowiec cytrynowy. Aromat kwiatów szczególnie intensywny jest nocą i wieczorami.

- wielka różnorodność form pozwala zastosować je w każdym ogrodzie. Można wybrać rośliny miniaturowe od 20 cm wys. lub olbrzymy do 150 cm. Wielkość kwiatów waha się od 3 cm średnicy, do prawie 40-cm. Wiele odmian ma częściowo zimozielone liście, ale te w naszym klimacie są znacznie delikatniejsze.

- niebywała odporność na wiele elementów środowiska. Powodem są prawdopodobnie ich archaiczne cechy, które nawiązują do dawnych przodków roślin jednoliściennych. Zakwitają zarówno w cieniu, jak i w pełnym słońcu. W zasadzie nie imają się ich żadne choroby ani szkodniki i mają niewielkie wymagania uprawowe. Adaptują się do różnych warunków klimatycznych i tolerują różnorakie gleby − od lekkich piaszczystych po gliniaste i torfiaste. Wiele odmian na średnio zasobnych glebach nie potrzebuje praktycznie żadnych zabiegów.

- długowieczność niezwykła jak na byliny. W południowo-wschodniej Polsce spotyka się okazy rosnące wśród gęstej darni w miejscach dawno nieistniejących już wiosek.

- łatwość i szybkość rozmnażania:  można je dzielić o każdej porze wiosny, lata lub jesieni. Kwiaty właściwie nie są im do rozmnażania niezbędne, bo dzięki spichrzowym korzeniom reprodukcja dokonuje się także w glebie, czyniąc je niemal wiecznymi.

 

Liliowiec Lilium (zdj.: Fotolia.com)

 

Kolorowe odmiany liliowców

Bajecznie kolorowe kwiaty nowych odmian w niczym nie przypominają jakiegokolwiek istniejącego w przyrodzie gatunku Hemerocallis. W naturze znane są tylko liliowce o kwiatach żółtych, pomarańczowych i żółtobrązowych, charakteryzujące się delikatną strukturą płatków. Dzięki wielkiej zmienności tych roślin, łatwości w ich krzyżowaniu, a przede wszystkim skomplikowanym laboratoryjnym zabiegom hodowlanym, uzyskano nowe oryginalne mieszańce. Poszerzyły one ogromnie skalę barw i form kwiatów. Uzyskano żywsze, bardziej nasycone barwy oraz znacznie mocniejszą budowę liści, łodyg i płatków, dzięki czemu rośliny lepiej znoszą wiatr i deszcz.

 

Liliowce idealne do ogrodu

Jakie liliowce polecić do uprawy w ogrodzie? Projektanci nowoczesnych ogrodów, propagujący naturalistyczne łąki kwietne, chętniej sięgają po gatunki liliowców, które najczęściej komponują z roślinami wilgociolubnymi: krwawnicą, przywrotnikiem, kozłkiem, śmiałkiem czy bodziszkiem. Tradycyjnie sadzi się jednak przede wszystkim odmiany zwykle wzdłuż ścieżek lub brzegów oczek wodnych. Można wtedy łączyć je z kosaćcami, żurawkami, czosnkiem, łubinem ogrodowym i piwoniami. W cienistych miejscach ładnie zestawione z kępami paproci, funkii, języczki i rodgersji gwarantują nie tylko efekt podczas kwitnienia, ale również ciekawy kontrast ulistnienia, kiedy byliny już przekwitną.