Żurawina wielkoowocowa Vaccinium macrocarpon należy do rodziny wrzosowatych Ericaceae, rodzaju borówka, podrodzaj żurawina. Naturalnie występuje w Ameryce Północnej, rośnie na otwartych słonecznych terenach, na glebie torfowej (na torfowiskach wysokich) o bardzo niskim pH i zmiennym poziomie wody gruntowej.

W naszym klimacie żurawina rozpoczyna wegetację w drugiej połowie maja, kwitnie na przełomie czerwca i lipca, a owoce można zbierać w drugiej połowie września, a nawet w październiku, zależnie od odmiany. Żurawina jest zimozieloną krzewinką o liściach skórzastych, owalnych, barwy jasnozielonej do ciemnozielonej. Liście żyją 2-3 lata, jesienią przebarwiają się na czerwono, a następnej wiosny znów są zielone. Korzenie są cienkie, liczne i krótkie, pozbawione włośników. Ich aktywna część rozwija się blisko powierzchni ziemi w najlepszych warunkach wilgotnościowo-powietrznych.

Żurawina wytwarza długie, płożące pędy wegetatywne, dorastające nawet do 100 cm, które w sprzyjających warunkach ukorzeniają się. W następnym roku na pędach tych tworzą się wzniesione krótkopędy owoconośne (8-15 cm), a na ich wierzchołkach wykształcają się pąki z 1 do 7 kwiatów. Kwiaty są różowe, zapylane przez wiatr lub owady, kształtem przypominają dziób żurawia. Owocem jest mięsista czerwona jagoda o skórce gładkiej, błyszczącej, miąższu zwartym, białawym, po dojrzeniu owocu czerwonym.

Owoce są kwaśne i nie nadają się do bezpośredniego spożycia. Są bogate w karotenoidy, kwasy organiczne, cukry, pektyny, garbniki, polifenole, antocyjany, sole mineralne, witaminy. Dzięki temu zestawieniu substancji bioaktywnych żurawina działa leczniczo w chorobach nerek i przewodu moczowego. Przetwory z jej owoców poleca się chorym na nadciśnienie i cukrzycę. Duża zawartość kwasu benzoesowego sprawia, że mogą być długo przechowywane.

Sadzenie i pielęgnacja

● Żurawinę można uprawiać na różnego rodzaju glebach, od bogatej w próchnicę do bardzo ubogich piasków, o niskim pH 2,5-3,5. Nie nadają się gleby ciężkie, gliniaste, iły, gleby o wysokim pH (wapienne), które nawet przez siarkowanie nie osiągną odpowiedniego dla rośliny odczynu. Nie można uprawiać żurawiny na glebach mokrych, torfowych, gdyż w okresie wegetacji nie znosi ona nadmiaru wody. Jedynie w czasie spoczynku zimowego rośliny mogą być całkowicie zalane wodą, aż do późnej wiosny.

Krzewinki wytrzymują duże spadki temperatury zimą, pod warunkiem że okryte są warstwą śniegu lub włókniną. Wiosenne przymrozki mogą niszczyć część pędów wierzchołkowych owoconośnych, obniżając przez to znacznie plonowanie.

● Przygotowując glebę dla żurawiny, należy zniszczyć wszystkie chwasty. Na glebach organicznych zaleca się nasypanie 5-cm warstwy piasku (co zabezpieczy owoce przed brudzeniem), a następnie sadzenie roślin. Odpowiednia rozstawa to 25x50 cm, rośliny szybko pokryją powierzchnię gleby i utrudniają wzrost chwastów. Po posadzeniu gleba powinna być wilgotna, dlatego należy zadbać
o regularne nawadnianie, aby żurawina dobrze się ukorzeniła.
Na początku wegetacji stosujemy w dwóch terminach siarczan amonu: połowę dawki na przedwiośniu, a drugą po 4-5 tygodniach. Celowe jest również nawożenie potasem i fosforem w okresie nabrzmiewania pąków. 

● U starszych roślin warto ostrożne wyciąć część długopędów w celu przerzedzenia. Zabieg ten przeprowadzamy ostrożnie, aby nie niszczyć dużej liczby pędów wierzchołkowych, na których są pędy owoconośne.