Żurawina wielkoowocowa Vaccinium macrocarpon należy do rodziny wrzosowatych Ericaceae, rodzaju borówka, podrodzaj żurawina. Naturalnie występuje w Ameryce Północnej, rośnie na otwartych słonecznych terenach, na glebie torfowej (na torfowiskach wysokich) o bardzo niskim pH i zmiennym poziomie wody gruntowej.
W naszym klimacie żurawina rozpoczyna wegetację w drugiej połowie maja, kwitnie na przełomie czerwca i lipca, a owoce można zbierać w drugiej połowie września, a nawet w październiku, zależnie od odmiany. Żurawina jest zimozieloną krzewinką o liściach skórzastych, owalnych, barwy jasnozielonej do ciemnozielonej. Liście żyją 2-3 lata, jesienią przebarwiają się na czerwono, a następnej wiosny znów są zielone. Korzenie są cienkie, liczne i krótkie, pozbawione włośników. Ich aktywna część rozwija się blisko powierzchni ziemi w najlepszych warunkach wilgotnościowo-powietrznych.
Żurawina wytwarza długie, płożące pędy wegetatywne, dorastające nawet do 100 cm, które w sprzyjających warunkach ukorzeniają się. W następnym roku na pędach tych tworzą się wzniesione krótkopędy owoconośne (8-15 cm), a na ich wierzchołkach wykształcają się pąki z 1 do 7 kwiatów. Kwiaty są różowe, zapylane przez wiatr lub owady, kształtem przypominają dziób żurawia. Owocem jest mięsista czerwona jagoda o skórce gładkiej, błyszczącej, miąższu zwartym, białawym, po dojrzeniu owocu czerwonym.
Owoce są kwaśne i nie nadają się do bezpośredniego spożycia. Są bogate w karotenoidy, kwasy organiczne, cukry, pektyny, garbniki, polifenole, antocyjany, sole mineralne, witaminy. Dzięki temu zestawieniu substancji bioaktywnych żurawina działa leczniczo w chorobach nerek i przewodu moczowego. Przetwory z jej owoców poleca się chorym na nadciśnienie i cukrzycę. Duża zawartość kwasu benzoesowego sprawia, że mogą być długo przechowywane.
Sadzenie i pielęgnacja
● Żurawinę można uprawiać na różnego rodzaju glebach, od bogatej w próchnicę do bardzo ubogich piasków, o niskim pH 2,5-3,5. Nie nadają się gleby ciężkie, gliniaste, iły, gleby o wysokim pH (wapienne), które nawet przez siarkowanie nie osiągną odpowiedniego dla rośliny odczynu. Nie można uprawiać żurawiny na glebach mokrych, torfowych, gdyż w okresie wegetacji nie znosi ona nadmiaru wody. Jedynie w czasie spoczynku zimowego rośliny mogą być całkowicie zalane wodą, aż do późnej wiosny.
● Krzewinki wytrzymują duże spadki temperatury zimą, pod warunkiem że okryte są warstwą śniegu lub włókniną. Wiosenne przymrozki mogą niszczyć część pędów wierzchołkowych owoconośnych, obniżając przez to znacznie plonowanie.
● Przygotowując glebę dla żurawiny, należy zniszczyć wszystkie chwasty. Na glebach organicznych zaleca się nasypanie 5-cm warstwy piasku (co zabezpieczy owoce przed brudzeniem), a następnie sadzenie roślin. Odpowiednia rozstawa to 25x50 cm, rośliny szybko pokryją powierzchnię gleby i utrudniają wzrost chwastów. Po posadzeniu gleba powinna być wilgotna, dlatego należy zadbać
o regularne nawadnianie, aby żurawina dobrze się ukorzeniła. Na początku wegetacji stosujemy w dwóch terminach siarczan amonu: połowę dawki na przedwiośniu, a drugą po 4-5 tygodniach. Celowe jest również nawożenie potasem i fosforem w okresie nabrzmiewania pąków.
● U starszych roślin warto ostrożne wyciąć część długopędów w celu przerzedzenia. Zabieg ten przeprowadzamy ostrożnie, aby nie niszczyć dużej liczby pędów wierzchołkowych, na których są pędy owoconośne.
Komentarze