Warzywnik

 

Zbiory późnych odmian warzyw

W październiku wykopujemy korzenie takich popularnych warzyw, jak: burak ćwikłowy, seler, marchew i pietruszka, a także wycinamy dorodne główki kapusty głowiastej. Warzywa te możemy przechowywać i spożywać w późniejszym terminie. 

Do połowy miesiąca powinniśmy zebrać dojrzałe, ładnie wyrośnięte owoce dyni zwyczajnej i olbrzymiej, a także strąki fasoli tycznej, które jeszcze dojrzewały w promieniach jesiennego słońca. Wycinamy główki sałaty kruchej i masłowej oraz innych warzyw liściowych, m. in. naciowych odmian selera i buraka, szpinaku, endywii. Gotowe do spożycia są również wydłużone główki kapusty pekińskiej, liście jarmużu, rzodkiewka.

Pod koniec października można już rozpocząć zbiory pora późnego i kapusty brukselskiej, które kontynuujemy jeszcze w listopadzie.

Przechowywanie warzyw

Z plonów zebranych jesienią możemy korzystać w ciągu kilku następnych miesięcy, jeżeli zadbamy o ich właściwe przechowanie. Nadają się do tego warzywa zdrowe, bez oznak gnicia lub uszkodzeń przez szkodniki. Do ich składowania nadają się pryzmy kompostowe lub w ażurowych pojemnikach i skrzynkach.

(zdj.: Fotolia.com)

W pomieszczeniach do przechowywania (strych, piwnica, altana, ziemianka) utrzymujemy dość niską temperaturę (1-5°C), chronimy je przed zawilgoceniem i „amatorami” soczystych warzyw – głównie gryzoniami – które jesienią i zimą szczególnie poszukują łatwego pożywienia. Co jakiś czas robimy przegląd naszych zapasów, usuwamy te uszkodzone, zwiędłe, zapleśniałe.

Sad przed zimą

 

Owoce późnej jesieni

Nowe odmiany krzewów często mogą owocować nawet do pierwszych przymrozków. Maliny polana czy poranna rosa mogą owocować na pędach, które wyrosły w tym samym roku. Podobnie jest z jeżyną bezkolcową. Z drzew owocowych najdłużej owocują późne odmiany jabłoni, jak Idared, szara reneta czy jonagold. Z grusz najpóźniejsze odmiany to konferencja i komisówka, które przeznaczamy do przechowywania.

Przymrozki jesienne, o ile nie są zbyt silne, w zasadzie nie szkodzą jabłkom i gruszkom. Owoce tych gatunków bez szkody wytrzymują spadki temperatur do -3°C. Również węgierki potrafią długo wisieć na drzewie i pozostawione można zebrać nawet po przymrozkach. Zwykle mają pomarszczoną skórkę, ale za to są znacznie słodsze. Po przemrożeniu wykorzystywane są do wyrobu powideł i nalewek. Owoce niektórych gatunków są smaczniejsze po pierwszych jesiennych przymrozkach.

Dziko rosnąca śliwa tarnina powinna być zbierana wyłącznie po przemrożeniu, bo wcześniej jest zbyt cierpka. Pigwa również jest jednym z najpóźniej dojrzewających gatunków. Dopiero późną jesienią jej owoce miękną i dojrzewają. Do spożycia na surowo raczej się nie nadają, ale dodane np. do kompotów nadają im wyjątkowy aromat.

Pielęgnacja roślin jesienią

Ile kompostu potrzebują rośliny?

Kompost jest pełnowartościowym nawozem, gdyż zawiera wszystkie potrzebne roślinom substancje odżywcze. Poza tym zwiększa zawartość próchnicy w podłożu, co ma duże znaczenie dla poprawienia jakości gleb ciężkich, gliniastych lub suchych, piaszczystych. Jako świeży określa się kompost po 3-6 miesiącach dojrzewania. Można go rozrzucać pod drzewami, krzewami i żywopłotami (zalecana dawka 2-3 litry na 1 m²). Pamiętajmy, że młodego kompostu nie należy przekopywać z ziemią, ale stosować wyłącznie jako ściółkę.

Kompost mający 6-12 miesięcy możemy wykorzystywać na wiele sposobów. Przesianym dojrzałym kompostem wspomagamy rośliny ozdobne, warzywa i trawniki. Od marca do września, w zależności od uprawy, mieszamy nawóz z górną warstwą ziemi. Warzywa o dużych potrzebach (np. pomidory, kapusta, seler) zasilamy dawką 4-6 l/m², o średnich wymaganiach (buraki, kalarepa) i kwiaty – 2-3 l/m², warzywa o małych potrzebach (sałata, fasola) i zioła – 1-2 l/m².