Powojniki Clematis to jedne z najpiękniejszych pnączy, dorównujących urodą i różnorodnością barw pnącym różom. W dodatku są roślinami wszechstronniejszymi od róż, ponieważ pochodzą z obszarów leśnych, a zatem mogą rosnąć nie tylko w miejscach nasłonecznionych, ale także w półcieniu.

Kwitnące pnącza poza nielicznymi wyjątkami – są roślinami stosunkowo małymi: wysokość 3 m to wszystko, co zazwyczaj mogą osiągnąć. Nie trzeba dla nich przygotowywać żadnego wysokiego rusztowania na ścianie domu czy też solidnej pergoli. Wystarczy niewielki łuk różany lub ażurowa kolumna na rabacie, aby wiotkie pędy miały dobre podparcie, umożliwiające spokojny rozrost i obfite kwitnienie. Na ścianie domu, w odległości około 20 cm, należy rozciągnąć poziomonaprężyć cienkie linki, wokół których owiną się ogonki liściowe powojnika, zapewniając pędom dobre mocowanie.

(zdj.: Fotolia.com)

Jeżeli chcemy okryć zielenią dużąpergolę, zdecydujmy się na kwitnący różowo powojnik górski Clematis montana ‘Rubens’, który bez trudu osiąga wysokość 8 m. Wyhodowano także odmiany ‘Superba’ o białych kwiatach oraz ‘Marjorie’ o kwiatach półpełnych.

Więdnięcie pędów powojnika

Choroba zwana więdnięciem pędów jest tym dla powojników, czym dla róż czarna plamistość liści. Chore rośliny nie tylko marnie kwitną, ale najczęściej zupełnie obumierają. Grzyb najpierw atakuje pędy wierzchołkowe, zaczynając od najmłodszych, powodując ich więdnięcie. Ogonki liściowe czernieją. Stopniowo porażone części rośliny zamierają.

Chorobie można wprawdzie zapobiegać, sadząc i pielęgnując pnącza ściśle według fachowych wskazówek, ale najlepszym sposobem uniknięcia przykrych niespodzianek jest uprawa powojników odpornych na zarażenie grzybem.

Bardzo zdrowe są niektóre wielkokwiatowe odmiany mieszańcowe (międzygatunkowe), jak np. ‘The President’, ‘Red Pearl’ i ‘Hagley Hybrid’. Jednak w pełni uodpornione są liczne odmiany powojnika włoskiego Clematis viticella. W dodatku hodowcy z Europy Wschodniej co roku wprowadzają do sprzedaży nowe, udoskonalone formy, które wielkością kwiatów dorównują drobnokwiatowym odmianom mieszańcowym. Bujnie kwitnące piękności zachwycają naturalnym urokiem, który wiele wielkokwiatowych hybryd częściowo straciło w hodowli podczas długoletnich, intensywnych procesów przekształceń. Pamiętajmy, że nie należy panikować, zauważywszy pierwsze objawy więdnięcia. Ich przyczyną może być także niedostatek wilgoci w podłożu lub zbyt zwięzła ziemia.

Pielęgnacja powojników

Powojnik włoski jest rośliną atrakcyjną także ze względu na łatwą pielęgnację. Ponieważ pnącze, podobnie jak raz w sezonie kwitnące powojniki mieszańcowe, zawiązuje pąki kwiatowe tylko na nowych pędach, jego pędy przycinamy wczesną wiosną tuż nad ziemią na długość 20-30 cm. Tak drastyczny zabieg skłoni roślinę do wypuszczenia nowych mocnych pędów, na których pojawi się mnóstwo pąków kwiatowych. Gdy zima jest ciepła, powojniki można przycinać już pod koniec lutego. Odwlekanie cięcia może spowodować przesunięcie okresu kwitnienia nawet do późnego lata.

Więcej wprawy i ostrożności wymaga cięcie pędów powtarzających kwitnienie wielkokwiatowych mieszańców. Jeżeli jednoroczne pędy przytniemy zbyt mocno, wczesnym latem roślina nie zakwitnie, natomiast pod koniec lata bardzo dużo kwiatów rozwinie się na nowych pędach. Skromniejsze cięcie zachowa więcej pędów kwiatowych z ubiegłego roku, ale nowe przyrosty będą mniej liczne, a powtórne kwitnienie u schyłku lata mniej obfite.

Powojniki sadzi się, umieszczając bryłę korzeniową 10 cm głębiej, niż rosły w pojemnikach. Podłoże powinno być przepuszczalne, gdyż powojniki nie znoszą stagnującej wody w obrębie korzeni. Dołek pod pnącza warto zabezpieczyć drenażem. Należy też pamiętać, że powojniki muszą mieć zacienioną podstawę, dzięki czemu korzenie nie będą się przegrzewać. Do tego celu doskonale nadają się byliny, które uzupełniają aranżację, kwitnąc w innym terminie niż powojniki.

 

Nowe wartościowe odmiany powojników

W maju - czerwcu i sierpniu - wrześniu pędy nowej mieszańcowej odmiany powojnika ‘Empress’ zdobią duże, pełne kwiaty średnicy do 15 cm. Na pędach hybrydy ‘Ice Blue’ (TM) w maju i czerwcu rozwijają się ogromne, jasnoniebieskie kwiaty średnicy do 20 cm, natomiast w sierpniu - wrześniu otwierają się kwiaty mniejsze, niemal zupełnie białe. Chronione znakiem towarowym odmiany zalecane są przez Angielskie Towarzystwo Ogrodnicze.

Nowy mieszaniec ‘Fireflame’ (TM) na wiosnę rozwija gęsto wypełnione płatkami kwiaty średnicy 10-14 cm, natomiast pod koniec lata ma kwiaty pojedyncze. Bardzo ciemne kwiaty średnicy 4-5 cm zdobią pędy powojnika włoskiego ‘Black Prince’ od czerwca do września. Kwiaty powojnika włoskiego ‘Jenny Caddick’ w kolorze magenty mają średnicę 6-8 cm.