Kwitnące wiosną pierwiosnki to jedne z najpopularniejszych roślin doniczkowych o ozdobnych kwiatach. Większość odmian pochodzi od naszego rodzimego gatunku – pierwiosnka bezłodygowego Primula acaulis – występującego w Europie i południowo-wschodniej Azji. Niestety, ze względu na jego wykopywanie dla celów ozdobnych, gatunkowi temu grozi wyginięcie. Stało się to faktem w Polsce, gdzie gatunek uważany jest za wymarły, prowadzi się jednak prace nad jego ponownym wprowadzeniem do polskiej flory. Pierwsze stanowisko reintrodukowanego pierwiosnka znajduje się w województwie lubelskim.

Pierwiosnek bezłodygowy dorasta do 10-30 cm. Ma odwrotnie jajowate liście zebrane w rozetę. Wiosną, od marca do maja, w centrum rozety pojawiają się kwiaty. Gatunek wyjściowy ma kwiaty białokremowe z żółtym oczkiem, u odmian uprawnych skala barw kwiatów jest ogromna – od białych, przez żółte, pomarańczowe, różowe, czerwone, po niebieskie i fioletowe. Wiele odmian ma kwiaty dwubarwne, a ostatnio furorę robią także odmiany o oryginalnej budowie kwiatów: pełne lub o ciekawie zmodyfikowanych płatkach – kędzierzawych lub postrzępionych. Duża różnorodność odmian pierwiosnka sprawia, że rośliny te są coraz wszechstronniej wykorzystywane. 

Pochodzenie roślin wraz z okresem ich rozwoju decydują o ich wymaganiach uprawowych. Jako roślina klimatu umiarkowanego, kwitnąca wczesną wiosną, pierwiosnek ma specyficzne wymagania termiczne. Optymalna temperatura dla roślin kwitnących wynosi około 13°C, łatwo więc stwierdzić, że w większości mieszkań jest dla nich zdecydowanie za ciepło. Ma to bezpośredni wpływ na ich wartość dekoracyjną – przede wszystkim wyraźnie skraca kwitnienie. Aby jak najdłużej cieszyć się urodą prymulek w mieszkaniu, poza zapewnieniem im dość chłodnej temperatury, powinny mieć stale wilgotne podłoże (nie nadmiernie mokre) i dobrze oświetlone (zimą i wiosną) miejsce.

Dekoracyjna natura pierwiosnków bezłodygowych

Mimo iż pierwiosnek bezłodygowy jest niezwykle popularny jako roślina do dekoracji wnętrz, coraz częściej znajduje także zastosowanie jako roślina do wiosennej aranżacji balkonów i tarasów, a nawet jako bylina rabatowa. Na rabaty mogą na przykład trafił rośliny, które przekwitły w mieszkaniu. Należy wybrać im miejsce półcieniste z wilgotną, świeżą glebą. Ponieważ odmiany wyhodowane do uprawy doniczkowej nie zawsze są wystarczająco mrozoodporne, najlepiej posadzić je w miejscach zacisznych i ciepłych, osłoniętych od wiatru. Bez problemu pierwiosnki znoszą temperatury zbliżone do chłodnej temperatury, powinny mieć stale wilgotne podłoże (nie nadmiernie mokre) i dobrze oświetlone (zimą i wiosną) miejsce.

Mimo iż pierwiosnek bezłodygowy jest niezwykle popularny jako roślina do dekoracji wnętrz, coraz częściej znajduje także zastosowanie jako roślina do wiosennej aranżacji balkonów i tarasów, a nawet jako bylina rabatowa. Na rabaty mogą na przykład trafić rośliny, które przekwitły w mieszkaniu. Należy wybrać im miejsce półcieniste z wilgotną, świeżą glebą. Ponieważ odmiany wyhodowane do uprawy doniczkowej nie zawsze są wystarczająco mrozoodporne, najlepiej posadzić je w miejscach zacisznych i ciepłych, osłoniętych od wiatru.

Bez problemu pierwiosnki znoszą temperatury zbliżone do 0°C nawet w czasie kwitnienia. Z tego powodu doskonale sprawdzają się jako sezonowe rośliny pojemnikowe. Można z nich tworzyć wielobarwne kompozycje, łącząc je z innymi wczesnowiosennymi roślinami. Bardzo dobrym towarzystwem są dla nich bratki, stokrotki, lak pachnący, ciemierniki, hortensje i różne gatunki roślin cebulowych.

Wszechstronność pierwiosnków objawia się nie tylko w ich przydatności do dekoracji mieszkań czy ogrodów, ale także w zastosowaniu ich jako roślin jadalnych. Do spożycia nadają się liście i kwiaty, które, podobnie jak kwiaty nasturcji i bratków, będą wyrafinowaną ozdobą sałatek i innych potraw.