Warzywa te są bogatym źródłem witamin i soli mineralnych (wapnia, fosforu i żelaza), zwłaszcza zgromadzonych w ich naci. Zawierają witaminę A, niewielkie ilości witaminy C oraz sporą ilość olejków eterycznych, korzystnie wpływających na trawienie i poprawiających apetyt. Wszystkie odmiany botaniczne selera: korzeniowy, naciowy i listkowy są roślinami dwuletnimi, czyli tworzącymi organy generatywne w drugim roku uprawy. Jednak w niesprzyjających warunkach termicznych może dojść do jarowizacji roślin, która obniża ich wartość użytkową. W początkowym okresie wzrostu ich siewki wyglądają bardzo podobnie, różnice zaczynają być widoczne później.
Spis treści:
Seler korzeniowy
Seler jest stosunkowo popularnym warzywem. Najczęściej uprawianym gatunkiem należącym do rodzaju seler jest seler korzeniowy Apium graveolens L. var. rapaceum, choć jest on dość „młodym” warzywem. Uzyskano go w wyniku długotrwałej hodowli, a szerzej zaczęto uprawiać dopiero w XVIII wieku. Jego główną częścią użytkową jest korzeń spichrzowy o kulistym lub kulisto-wydłużonym kształcie, a także nać.
Seler naciowy
Coraz popularniejszy w naszym kraju staje się seler naciowy Apium graveolens L. var. dulce, który znany był już w starożytności i wykorzystywany jako roślina lecznicza i dekoracyjna. Jednak należy mieć na uwadze, że ten dostępny w marketach najczęściej jest importowany i pojawia się głównie w okresie jesienno-zimowym.
Seler listkowy
Najmniej znanym i rozpowszechnionym w uprawie i spożyciu jest seler listkowy Apium graveolens L. var. secalinum, najbardziej zbliżony do rosnącego dziko selera błotnego, od którego wywodzą się wszystkie wymienione odmiany botaniczne. W przeciwieństwie do selera naciowego, którego częścią użytkową są grube, mięsiste ogonki liściowe, ogonki liściowe selera listkowego są cieńsze i puste w środku, jednak aromatyczniejsze, a jego liście są mniejsze. Dlatego jako warzywo wykorzystuje się selery korzeniowe i naciowe, natomiast seler listkowy jest stosowany bardziej jako przyprawa.
Warzywa te ze względu na długi okres wegetacji uprawia się jedynie z rozsady. W przypadku selera korzeniowego wynosi on nawet 140-150 dni od posadzenia rozsady, zaś u naciowego i listkowego wynosi od 80 do 110-120 dni, w zależności od odmiany.
Uprawa selera
Selery najlepiej rosną w temperaturze 15-18°C. Natomiast aby uzyskać równomierne wschody w produkcji rozsady, należy początkowo uzyskać temperaturę ok. 25°C, później zaś 16-18°C, zwracając uwagę, by nie spadła poniżej 14°C, co może wpłynąć na tworzenie pośpiechów. Produkcja rozsady trwa ok. 6-8 tygodni, zaś po wytworzeniu pierwszych liści właściwych siewki przepikowuje się do wielodoniczek lub skrzynek wysiewnych w rozstawie 4x4 cm.
Najlepszym terminem sadzenia selerów jest druga połowa maja. W przypadku wczesnych odmian selera naciowego możliwy jest także późniejszy termin uprawy na zbiór jesienny. Wówczas rozsadę sadzi się w pierwszej połowie lipca. Selery najlepiej rosną na glebach mineralnych, zasilanych nawozami organicznymi, wilgotnych i ciepłych. Na gliniastych i ciężkich oraz piaszczystych nie uzyska się dobrej jakości plonów.
Bielenie selera
Ponieważ częścią użytkową selera naciowego są ogonki liściowe, jednym z ważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych jest ich bielenie. Zabieg ten polega na odcięciu dopływu światła do tej części rośliny na około 10 dni przed zbiorem. Można to osiągnąć poprzez owinięcie ogonków grubym papierem lub czarną agrowłókniną. Do tego celu nadają się również doniczki pierścieniowe. Można także zastosować mniejszą rozstawę roślin przy sadzeniu lub uprawiać odmiany tzw. samobielące (np. ‘Tango’).
Komentarze