Autorką tekstu jest mgr inż. Cecylia Miłowana Uklańska

Burak ćwikłowy jest bardzo znanym i lubianym warzywem. Jednak mało kto wie, że jego bliski krewniak, burak liściowy, jest najstarszą formą uprawną tego rodzaju. Burak liściowy Beta vulgaris var. cicla nie tworzy jadalnego korzenia spichrzowego, ale częścią jadalną są duże, mięsiste liście wraz z ogonkami liściowymi.

Inne nazwy tego warzywa to boćwina lub mangold. Boćwina o czerwono zabarwionych liściach często bywa mylona z botwiną, czyli młodymi roślinami buraka ćwikłowegoJest to roślina dwuletnia, w uprawie jednak jednoroczna.

 

  

Wyróżniamy trzy formy tego buraka: boćwina zwyczajna, której jadalne są całe liście, boćwina kardonowa (szerokoogonkowa), której ogonki liściowe przyrządza się podobnie jak szparagi, oraz formy pośrednie. Odmiany różnią się także wybarwieniem liści i ogonków, które mogą być białe, czerwone, żółte i pomarańczowe.

Blaszki liściowe mogą mieć czerwone przebarwienia, a ich powierzchnia bywa mocno pomarszczona. Z tego względu rośliny buraka mogą także z powodzeniem pełnić funkcje ozdobne w ogrodzie, a nawet na tarasach czy balkonach.

Burak liściowy, podobnie jak ćwikłowy, tworzy kłębki nasienne, które służą do jego rozmnażania. Można go uprawiać zarówno z siewu, jak i z rozsady. Przy uprawie z siewu kłębki najlepiej wysiewać punktowo, po 2-3 sztuki w rozstawie 40-50 x 20-30 centymetrów. Rośliny uprawiane są zarówno na zbiór wiosenno-letni, jak i na jesienny, wówczas nasiona wysiewamy w lipcuWschody pojawiają się zazwyczaj po 2 tygodniach.

Boćwina powinna być uprawiana w drugim roku po oborniku lub kompoście. Rośnie na wszystkich typach gleby, choć bardzo ciężkie, zlewne, jak i bardzo piaszczyste jej nie służą. W początkowych fazach wzrostu jest wrażliwa na niedobór wody.

Zbiór liści można rozpoczynać, gdy w rozecie jest minimum 6-8 liści. Wewnętrzne młode liście mogą być spożywane na surowo jako dodatek do surówek, starsze natomiast powinny być gotowane. Mięsiste ogonki mogą być przyrządzane podobnie jak szparagi, zaś blaszki liściowe jak szpinak.

Źródło witamin

Boćwina jest źródłem łatwo przyswajalnego białka, soli mineralnych, przede wszystkim wapnia i żelaza oraz witamin C, B1, B2 i prowitaminy A, czyli ß-karotenu. Zaliczana jest do warzyw lekkostrawnych, dlatego też bywa zalecana w żywieniu dzieci.

W sprzedaży najczęściej można spotkać odmianę ‘Lukullus’, która ma jasno wybarwione kremowozielone lub zielonobiałe ogonki liściowe oraz duże zielonożółte liście. Polecana jest do uprawy wiosenno-letniej, jednak z powodzeniem może być uprawiana na zbiór jesienny. Okres wegetacji wynosi około 60-70 dni od posadzenia. Norma wysiewu podawana przez producenta to 15-20 g/10 m².

Ciekawszą dekoracyjną odmianą jest ‘Rhubarb Chard’ o czerwonych ogonkach liściowych z delikatnymi przebarwieniami także na blaszkach liściowych. Norma wysiewu dla obu odmian jest taka sama. Liście odmiany ‘Rhubarb Chard’ z powodzeniem mogą być wykorzystywane do gotowania barszczu czerwonego, który jest bardziej subtelny w smaku w porównaniu z barszczem z buraków ćwikłowych.