Autorką tekstu jest dr Katarzyna Wróblewska
Znany i lubiany rodzaj pierwiosnek Primula to dość zróżnicowany rodzaj roślin, obejmujący prawie pół tysiąca gatunków występujących na całej półkuli północnej – od Europy, przez Azję, po Amerykę Północną. Tak duży obszar występowania sprawia, że gatunki te są bardzo mocno zróżnicowane: od skalnych miniaturek po wilgociolubne, łanowo kwitnące gatunki łąkowe.
Najbardziej znane są gatunki europejskie, uważane za zwiastuny wiosny. Wczesne kwitnienie, a przez to narażenie na chłód, wymusza na nich niski rozetowy pokrój. Zupełnie inne zwyczaje mają niektóre pierwiosnki azjatyckie, zaliczane do sekcji Proliferae. Ich kwiaty pojawiają się późną wiosną i latem, od końca maja do lipca, w zależności od gatunku.
Większość z nich ma różnobarwne jaskrawe kwiaty zebrane w charakterystycznych piętrowych okółkach, stąd też ich popularna nazwa – kandelabrowe. Dzięki takiej piętrowej budowie kwiatostany osiągają znaczną wysokość, np. kwiatostany pierwiosnka przyprószonego – nawet 100 centymetrów. Większość spośród gatunków tej sekcji jest wystarczająco mrozoodporna, by mogła być uprawiana w naszych ogrodach.
Odmiany pierwiosnków kandelbarowych
Typowym, a jednocześnie najpopularniejszym przedstawicielem tej grupy jest pierwiosnek japoński Proliferae japonica. Kwiatostany tego gatunku zaczynają pojawiać się pod koniec maja. W czasie kwitnienia rośliny osiągają 60 centymetrów wysokości i 45 centymetry szerokości. U gatunku kwiaty są purpurowo-różowe, ale liczne odmiany pierwiosnka japońskiego mogą mieć kwiaty żółte, pomarańczowe lub czerwone. Posadzone razem, tworzą wesołe wielobarwne łany.
Poza pierwiosnkiem japońskim coraz częściej uprawiane są pierwiosnek wianuszkowaty Proliferae bulleyana i Beesa Proliferae beesiana. Pierwszy gatunek tworzy żółtopomarańczowe kwiaty zebrane w nawet „siedmiopiętrowe” kwiatostany. Dorastają do 60 centymetrów. Pierwiosnek Beesa, czasem kwalifikowany jako podgatunek poprzedniego, ma purpurowe kwiatostany osiągające 40 centymetrów. Mieszańce tych dwóch gatunków, zaliczane do gatunku pierwiosnek piętrowy Proliferae x bullesiana, dorastają do 50-70 centymetrów.
Jeszcze rzadziej uprawiany jest pierwiosnek przyprószony Proliferae pulverulenta o kwiatach w różnych odcieniach różu. W kolekcjach ogrodów botanicznych można jeszcze spotkać inne gatunki kandelabrowych pierwiosnków, np. pierwiosnka Cockburna Proliferae cockburniana o ażurowych pomarańczowych kwiatostanach czy Proliferae secundiflora o urokliwych dzwonkowatych kwiatach w kolorze różowopurpurowym.
Inne późno kwitnące pierwiosnki
Obok gatunków z sekcji Proliferae, wśród późno kwitnących pierwiosnków na uwagę zasługuje pierwiosnek Viala Proliferae vialii o niezwykłych strzelistych gronach złożonych z licznych, drobnych, dwubarwnych kwiatów. Różowofioletowe płatki kontrastują w nich z pomarańczowoczerwonymi kielichami. Rośliny osiągają 40-50 centymetrów wysokości.
Nieco niższy, do 35 centymety wysokości, jest pierwiosnek główkowaty Proliferae capitata, naturalnie rosnący w Himalajach. Gatunek ten tworzy charakterystyczne niebiesko-fioletowe płaskie kwiatostany, przypominające parasolki. Pędy i spodnia strona liści są charakterystycznie biało omączone. Innym atrakcyjnym gatunkiem kwitnącym w czerwcu i lipcu jest pierwiosnek kwiecisty Proliferae florindae. Jego kwiaty w kształcie zwieszających się dzwonków są kremowożółte.
Komentarze