W Europie uprawia się przede wszystkim śliwę domową Prunus domestica, pochodzącą z Azji i Kaukazu. Odmiany uprawne śliwy są naturalnym mieszańcem ałyczy i tarniny. W Polsce dziko rośnie tylko śliwa tarnina, często spotkana na obrzeżach lasów czy pól. Owoce jej, ze względu na cierpki smak, nadają się do ewentualnego spożycia dopiero po przemrożeniu.

Mirabelki, renklody czy węgierki

Sadzona w ogrodach i sadach śliwa domowa ma wiele odmian. W drodze hodowli powstały owoce różniące się kształtem, kolorem czy wielkością. Ogólnie wszystkie odmiany europejskie można zaliczyć do czterech grup użytkowych. Wyróżniamy mirabelki, renklody, półwęgierki oraz typowe węgierki. 

Najmniejsze owoce ze wszystkich śliwek mają mirabelki. Są okrągłe, o różnym zabarwieniu skórki – od żółtej, przez czerwoną po fioletową. Wykorzystywane są jako surowiec do produkcji powideł i dżemów. Nie ma zbyt wielu odmian w tej grupie. Znana jest ‘Mirabelka z Nancy’ czy ‘Lohr Pflaume’.

(zdj.: Fotolia.com)

 

Grupa kolejna, do której należą renklody i śliwy okrągłe, ma największe owoce. Z racji niepowtarzalnego smaku i wyjątkowego aromatu spożywane są głównie na surowo, choć doskonale też nadają się na kompoty. Najcenniejsze odmiany to ‘Brzoskwiniowa’, ‘Renkloda Ulena’ i ‘Renkloda Althana’. Trzecia grupa śliw to półwęgierki i śliwy owalne, mające uniwersalne zastosowanie. Wykorzystuje się je na powidła, do bezpośredniego spożycia, a także do suszenia. Należy tu większość odmian uprawianych w naszym kraju.

Z odmian wczesnych godna polecenia jest ‘Herman’, a z odmian późniejszych ‘Cacanska Lepotica’ czy ‘Bluefre’ – obie samopylne. Grupa ostatnia to typowe, bardzo cenne węgierki o ciemnoniebieskiej skórce z białym nalotem. Pestka węgierek bardzo dobrze odchodzi od miąższu. 

Śliwa japońska – cenna nowość Nowością w naszym kraju są śliwy japońskie, a w zasadzie mieszańce śliw azjatyckich z odmianami europejskimi. W większości są to odmiany plenne, łatwe w uprawie i, co najważniejsze, przystosowane do naszych warunków klimatycznych. W szkółkach można spotkać odmiany ‘Kometa’ i ‘Najdiena’ o owocach średniej wielkości, bardzo aromatycznych i smacznych. Różnią się od śliw europejskich zarówno wyglądem, jak i smakiem, przez co stanowią cenne uzupełnienie asortymentu owoców w sadzie przy domu.

Stanowisko pod śliwy

W chłodniejszych rejonach kraju powinny być uprawiane odmiany odporniejsze na mróz. Spadki temperatury poniżej -30°C z reguły powodują wymarzanie całych drzew. Szczególnie należy zadbać o świeżo posadzone drzewka, zabezpieczając je przed mrozem. Korzystne jest zastosowanie ściółki z trocin lub kory. Pień z kolei można owinąć falistą tekturą lub białą włókniną. Dobre efekty w przypadku śliw daje też malowanie pni na biało.

Najczęściej odmiany uprawne uszlachetniane są na podkładkach ałyczy lub węgierki Wangenheima. Odmiany szczepione na ałyczy możemy sadzić na gorszych, bardziej suchych glebach, gdyż jest ona odporniejsza na niesprzyjające warunki glebowe i jest wytrzymalsza na mróz. Z kolei węgierka Wangenheima tworzy bardziej wymagający system korzeniowy, dlatego drzewa na niej uszlachetniane sadzi się na glebach lepszych, zasobnych w wodę. Śliwa, podobnie jak większość drzew owocowych, źle rośnie na kwaśnej glebie. Przed sadzeniem korzystne jest wcześniejsze zwapnowanie gleby.

  

(zdj.: Fotolia.com)

Sadzenie śliw

Sadząc śliwę, pamiętajmy, aby sprawdzić, czy przypadkiem nie jest to odmiana wymagająca zapylenia pyłkiem innej odmiany. Niektóre odmiany śliw, jak: ‘Stanley’, ‘Herman’ czy ‘Cacanska Lepotica’, są samopylne i do zawiązania owoców nie wymagają obecności zapylaczy. Inne z kolei są obcopylne i konieczne jest posadzenie innej odmiany jako zapylacza.

Wszystkie śliwy można przycinać wiosną, ale odmiany wczesne i średnio wczesne lepiej przycinać po zbiorach. W ogrodach najczęściej spotyka się koronę prawie naturalną. W koronie tej cięcie ograniczamy do korekty nadmiernie rosnących gałęzi, które wyrastają zbyt silnie bądź pod złym kątem. W pierwszych latach po posadzeniu równie ważnym zabiegiem co cięcie jest przyginanie pędów do położenia poziomego (za pomocą ciężarków, sznurków lub klamerek).

W dalszych latach cięcie polega na utrzymaniu rozmiarów korony i dbaniu, aby była równomiernie zagęszczona. W miarę starzenia się drzewa wycinamy konary najstarsze, aby w to miejsce wyrosły młode przyrosty.