Autorką tekstu jest Dr Regina Dębicz.

Sadzi się je w ogrodach skalnych i alpinariach, na brzegach rabat, wzdłuż ścieżek, na skarpach. Przed posadzeniem starannie przygotowujemy glebę, a przede wszystkim bardzo dokładnie ją odchwaszczamy. Przeoczenie kilku kłączy perzu, skrzypu lub podagrycznika może spowodować, że cały nasz wysiłek pójdzie na marne. Ze względów kompozycyjnych tworzymy barwne plamy z kilkunastu (na większych powierzchniach z kilkudziesięciu) roślin tego samego gatunku lub odmiany, starannie dobierając sąsiedztwo poszczególnych gatunków bylin.

Dywan utworzony już z trzech gatunków rytmicznie powtarzanych może wyglądać bardzo efektownie.  Najbardziej znane  są gatunki roślin z rodzaju: gęsiówka, żagwin, płomyk, skalnica, smagliczka, macierzanka, rozchodnik i rojnik. Warto się jednak przyjrzeć i innym bylinom.

 

Goździcznik skalnicowy Petrorhagia saxifraga

Goździcznik skalnicowy w odm. ‘Rosette’ w Polsce jest prawie nieznany, a zasługuje na rozpowszechnienie. Największym atutem tej byliny jest wyjątkowo długie, obfite i efektowne kwitnienie. Tworzy kobiercowe regularne kępy wys. 20 cm i śr. 30-50 cm. Łodygi ma bardzo cienkie i mocno rozgałęzione, a liście wąziutkie. Od czerwca do września na goździczniku pojawiają się liczne delikatne wierzchotki pełnych różowoliliowych, drobnych  kwiatów (podobnych do kwiatów gipsówki wiechowatej).

Goździcznik ma małe wymagania uprawowe, wystarczy mu dość sucha piaszczysto-gliniasta gleba. Efektownie wygląda na rabatach, na tle ciemnych kamieni w ogrodzie skalnym, pięknie prezentuje się w pojemnikach, nadaje się na murki i obwódki oraz na zielone fugi między elementami utwardzanej nawierzchni. Rozmnaża się za pomocą sadzonek rozetowych.

Poziomka chilijska Fragaria chiloensis

Poziomka chilijska w odmianie ‘Chaval’ dorasta do 5-10 cm. Od maja do września pojawiają się na niej nieliczne białe kwiaty o śr. 2-3 cm. Roślina nie owocuje. Największą wartość dekoracyjną mają jej skórzaste liście, z wierzchu ciemnozielone i błyszczące, od spodu srebrzyste. Bylina tworzy liczne nadziemne rozłogi, dzięki którym bardzo szybko i równomiernie zarasta powierzchnię gruntu, dając zwarty i płaski dywan.

Rośliny są dobrym tłem dla wielu gatunków drzew, krzewów i innych bylin. Ciekawie komponują się z innymi roślinami okrywowymi. Poziomka chilijska wymaga gleb przepuszczalnych, lekko wapiennych. Rozmnaża się łatwo za pomocą rozłogów.

Rumian szlachetny Chamaemelum nobile

Rumian szlachetny ‘Plenum’ jest to bylina płożąca dywanowa, o wys. 5-10 cm, o pierzastodzielnych, drobnych liściach, mających charakterystyczny zapach. Odmiana ‘Plenum’ tworzy białe pełne koszyczki pojedynczo osadzone na pędach dł. 10-25 cm. Olbrzymią jej zaletą jest bardzo obfite i długie (od czerwca do końca października) kwitnienie. Rozrasta się szybko, tworząc gęste, zwarte runo. Rośliny należy sadzić w zagęszczeniu 4-6 roślin na 1m².

Rumian szlachetny ‘Plenum’ nie ma specjalnych wymagań co do gleby.Trzeba mu tylko zapewnić słoneczne stanowisko. Jest to bylina odpowiednia do ogrodów skalnych, na murki, obwódki, do nasadzeń naturalistycznych i na rabaty. Nadaje się także na łąki kwietne i „zielone fugi” między płytkami, kamieniami czy kostkami ścieżek, chodników i wjazdów. Rozmnaża się przez podział.

Dziurawiec rogownicowaty Hypericum cerastoides

Dziurawiec rogownicowaty silnie się krzewi, tworząc kępy wys. 15 cm. Pędy ma gęsto pokryte niebieskozielonymi, drobnymi, gładkimi liśćmi. Na wierzchołkach pędów rozwijają się złotożółte kwiaty średnicy 2 cm. Dziurawiec rogownicowaty kwitnie obficie i długo (od maja do września). Możemy go sadzić w różnych miejscach ogrodu w ziemię piaszczysto-gliniastą, umiarkowanie wilgotną. Rozmnaża za pomocą wierzchołkowych sadzonek pędowych.

Mokrzyca wiosenna Minuartia verna

Mokrzyca wiosenna tworzy trawiastą „darń”, na której od maja do lipca pojawiają się w luźnych gronach białe kwiaty średnicy 1-1,5 cm. Mokrzyca wiosenna kwitnie obficie i bardzo efektownie. Z tego względu bywa nazywana wiosennym wielokwiatem. Bylina ma małe wymagania uprawowe, wystarczy jej piaszczysto-gliniasta gleba o niewielkiej wilgotności. Efektownie wygląda w ogrodzie skalnym, nadaje się na murki i obwódki oraz na „zielone fugi". Rozrasta się szybko i równomiernie. Rozmnaża się przez podział wczesną wiosną lub po przekwitnięciu.

Dzwonek gargański Campanula garganica

Dzwonek gargański o rozłożystym pokroju osiąga wys. 10 cm. Jego liście i pędy są miękko owłosione. W czerwcu/lipcu w kątach liści  pojawiają się grona gwiazdkowatych niebieskiofioletowych kwiatów z jaśniejszym środkiem. Jest to wartościowy, nierozłogowy, obficie kwitnący dzwonek, przydatny szczególnie do ogrodów skalnych i na murki, nadaje się także do uprawy w pojemnikach.

Ciekawie komponuje się z innymi roślinami okrywowymi, np. z biało kwitnącymi macierzankami czy rozchodnikami o żółtych kwiatach. Wymaga gleb lekkich i przepuszczalnych, umiarkowanie wilgotnych (wrażliwy na nadmiar wilgoci). Na zimę powinien być  lekko okryty. Rozmnaża się przez podział oraz z nasion (niekiedy rozsiewa się sam).

Fiołek rogaty Viola cornuta

Fiołek rogaty Viola cornuta to bylina o wznoszących się pędach wys. 15-20 cm. Odmiana ‘Alba Minor’ tworzy śnieżnobiałe kwiaty, pojedynczo osadzone na szypułkach dł. 7-10 cm. Kwiaty złożone są z pięciu płatków, z których największy przechodzi w długą ostrogę. Wielką zaletą fiołka rogatego jest bardzo obfite i długie (od kwietnia do września) kwitnienie. Rozrasta się szybko, tworząc koliste kępy. Fiołek ten nie ma specjalnych wymagań co do gleby.

Nadaje się do ogrodów skalnych, na murki, obwódki, do nasadzeń naturalistycznych i na rabaty, a także do uprawy w pojemnikach. Tworzy liczne samosiewy. A my możemy go rozmnażać przez podział, ukorzenianie sadzonek odrywanych z piętką oraz z nasion.

Lepnica nadmorska

Lepnica nadmorska to bylina kobiercowa o ścielących się pędach dł. 20-25 cm. Odmiana 'Druett's Variegated' ma liście szeroko kremowobiało obrzeżone i gładkie. Kwiaty rozwijają się od maja do czerwca, a późnym latem rośliny często powtarzają kwitnienie. Lepnica nadmorska jest efektowna i łatwa w uprawie. Należy do roślin szybko rosnących. Polecana jest do ogrodów skalnych, do obsadzania skarp, na murki i cmentarze.

Efektownie wygląda w skrzynkach balkonowych, szczelinach skalnych i w kompozycji z elementami architektury ogrodowej (głazy, rzeźby, schody). Rośliny dobrze rosną na glebach lekkich, przepuszczalnych, umiarkowanie wilgotnych i lekko kwaśnych. Rozmnaża się je przez podział i za pomocą wierzchołkowych sadzonek pędowych.

Pięciornik klinolistny Potentilla cuneata

Pięciornik klinolistny Potentilla cuneata dorasta do wys. 15 cm. Jego żółte pojedyncze kwiaty śr. 2-3 cm, osadzone na krótkich szypułkach, rozwijają się od czerwca do sierpnia. Bardzo dekoracyjne są drobne trójdzielne liście z wierzchu ciemnozielone, a od spodu szaroniebieskie. Pięciornik ten tworzy podziemne rozłogi i szybko się rozrasta, dzięki czemu może być stosowany jako roślina okrywowa na większych powierzchniach.

Przydatny jest także na dużych rabatach i w ogrodach skalnych. Szybki efekt okrycia powierzchni uzyskamy, sadząc 4-5 roślin na 1 m². Najlepiej rośnie na glebie przepuszczalnej, średnio zasobnej w składniki pokarmowe. Rozmnaża się przez podział.

Penstemon kosmat Penstemon hirsutus 

Penstemon kosmaty (żółwik kosmaty) Penstemon hirsutus 'Pygmaeus' jest byliną krzaczastą o owłosionych czerwieniejących pędach dł. 20-30 cm, pokładających się w dolnej części. Późną wiosną i latem tworzą się luźne grona rurkowato-lejkowatych bladofioletowych kwiatów z białożółtymi gardzielami. W czasie swego obfitego kwitnienia rośliny są niezwykle efektowne. Penstemon kosmaty znajduje przede wszystkim zastosowanie w ogrodach skalnych, na murkach i rabatach bylinowych, a także na skarpach.

Dla uzyskania szybkiego i zadowalającego efektu okrycia podłoża, sadzimy go w zagęszczeniu 7-8 roślin na 1m². Dobrze rośnie w podłożu piaszczysto-próchnicznym i dość suchym. Rozmnaża się za pomocą zielnych sadzonek pędowych oraz z nasion. Penstemon daje obfity samosiew.

Wspólną cechą wszystkich opisanych wyżej bylin jest dobre zimowanie, tylko trzy z nich, a mianowicie dzwonek gargański, penstemon kosmaty i dziurawiec rogownicowaty wymagają lekkiego okrycia na zimę.