Autorem tekstu jest mgr inż. Dariusz Dereń

Do tej pory w wielu rejonach Polski możemy zachwycać się wiekowymi czereśniowymi alejami. Bo też historia tych roślin jest długa. Warto wiedzieć, że czereśnie i wiśnie przez wiele stuleci były traktowane jako jeden gatunek. Dopiero później nastąpił podział na dwa odrębne gatunki. Było to najprawdopodobniej spowodowane faktem, że w naturze mogą się one swobodnie ze sobą krzyżować. W ten sposób powstały mieszańce zwane czerechami, które przypominają trochę wiśnie, a trochę czereśnie.

Czerechy szczególnie polecane są do nasadzeń amatorskich. Drzewa czerech charakteryzują się znacznie słabszym wzrostem niż czereśnie i pokrojem bardziej przypominają wiśnie. Owoce natomiast mają niespotykany smak – coś pomiędzy wiśniami a czereśniami, i właśnie z tego względu są chętnie sadzone w ogrodach.

Jeszcze do niedawna uprawiane czereśnie należały do najwyższych drzew w ogrodzie. Działo się tak dlatego, że były szczepione na silnie rosnących podkładkach. Obecnie możemy spotkać również odmiany uszlachetniane na podkładkach znacznie słabiej rosnących, jak choćby Gisela 5 czy Colt, które nadają się zwłaszcza do przydomowych ogrodów. Drzewa takie zajmą wtedy znacznie mniej miejsca i wchodzą przynamniej 2 lata wcześniej w okres owocowania. Wiśnie z kolei mają znacznie mniejsze rozmiary, a sama korona ma swobodny, raczej kulisty pokrój. Wiśnie uszlachetnia się na albo na antypce, albo na czereśni ptasiej. Na obu rodzajach podkładek większość odmian wiśni rośnie bardzo dobrze.

Jak ciąć wiśnie?

Przede wszystkim warto pamiętać, że zarówno wiśnie, jak i czereśnie najkorzystniej jest ciąć po zbiorach. Oba gatunki są dość wrażliwe na choroby kory i drewna, a letni termin cięcia sprzyja szybkiemu gojeniu się ran. Wiele odmian wiśni ma naturalną skłonność do stopniowego przenoszenia strefy owocowania na obrzeża korony. Generalnie wiśnie powinniśmy ciąć intensywnie, aby w koronie wyrastało jak najwięcej nowych przyrostów. Najlepiej wybrane gałęzie przycinać na kilkucentymetrowy czop, z którego na pewno wyrosną nowe silne pędy. Oczywiście zawsze zwracamy uwagę na zdrowotność drzewa, wycinając pędy złamane i chore.

Ochrona przed ptakami

Niestety, często zdarza się, że w ciągu kilku dni masowo nalatujące szpaki i kwiczoły potrafią zjeść lub uszkodzić prawie wszystkie czereśnie na drzewie. Najskuteczniejszym, aczkolwiek nieco kosztownym sposobem na pozbycie się nieproszonych gości, jest zakup niewielkiego urządzenia z nagranymi odgłosami naturalnych wrogów szpaków. Co prawda takie urządzenia kosztują przynajmniej kilkaset złotych, ale jest to wydatek na lata, a jedno urządzenie wystarcza do odstraszenia szpaków ze znacznej powierzchni. Inne sposoby odstraszania ptaków z reguły są mało skuteczne.

Jakie odmiany wiśni sadzić w przydomowym ogrodzie?

W Polsce od wielu lat uprawia się sprawdzone i dobre odmiany wiśni. Podobnie jak w innych krajach Europy, najpopularniejsza odmiana to łutówka. Jest to odmiana owocująca regularnie i obficie, a w okres owocowania wchodzi bardzo wcześnie. Cechą charakterystyczną tej odmiany są długie, zwisające pędy. Aby nie dopuścić do ogałacania się łutówka środka korony, niezbędne jest coroczne, regularne cięcie gałęzi. Z innych odmian można polecić odmianę North Star, której owoce dojrzewają około 10 dni przed łutówką. Odmiana ta ze względu na dużą zdrowotność drzew szczególnie nadaje się do ogrodów przydomowych. Od kilku lat dostępne są również odmiany polskiej hodowli, jak: Agat, Diadem, Sabina czy Lucyna. Są to odmiany mniej plenne, ale również nadające się do upraw amatorskich.

W Polsce prawie wyłącznie uprawia się tzw. wiśnie sokówki, do których należą wszystkie wymienione odmiany. Ale dostępne są też w punktach szkółkarskich tzw. wiśnie szklanki, które tym różnią się od sokówek, że mają bezbarwny sok. Nie nadają się przez to na przetwory, ale za to są wyjątkowo smaczne.

W przypadku wiśni stosunkowo niewiele się zmieniło w ostatnich latach w doborze odmian, natomiast w przypadku czereśni powstało wiele nowych cennych odmian.

Najlepsze odmiany czereśni do przydomowego ogrodu

Najwcześniejsze odmiany czereśni dojrzewają już w drugiej połowie czerwca. Do takich odmian należą: Rivan, Burlat czy Kunzego. Są to cenne amatorskie odmiany o deserowych owocach.

Z odmian późniejszych godne polecenia są: Regina, Kordia, Oktavia i Summit o owocach bardzo dużych, których masa nierzadko przekracza 10 g.

Jako sadowniczą ciekawostkę można posadzić starą, ale cenną odmianę Donissena żółta, której owoce – nawet jak są w pełni dojrzałe – mają wyjątkowe, bo ... jasnożółte zabarwienie skórki.

Kwitnienie i owocowanie

Czereśnie zaczynają kwitnienie w trzeciej dekadzie kwietnia. W przypadku najwcześniejszych odmian już po 5 tygodniach można zebrać pierwsze owoce. Charakterystyczny dla czereśni jest sposób zakładania pąków kwiatowych. Pomiędzy drewnem jednorocznym a dwuletnim tworzą się tzw. pąki bukietowe. Właśnie na nich oraz na krótkopędach u podstawy ubiegłorocznych pędów wyrastają najładniejsze owoce. Z kolei większość odmian wiśni owocuje na pędach jednorocznych, tak więc celem cięcia tego gatunku jest zapewnienie jak największej liczby młodych przyrostów.

Czereśnie są gatunkiem obcopylnym, a to oznacza, że do zapylenia potrzebna jest inna odmiana. Aby owocowanie było obfite, konieczne jest posadzenie przynajmniej dwóch wzajemnie zapylających się odmian. W przypadku wiśni sprawa jest łatwiejsza, bo ogromna większość odmian jest samopylna i nie ma potrzeby sadzenia innych zapylaczy.