Wielu właścicieli ogrodów marzy o ukwieconej rabacie kwiatowej, która jest łatwa w pielęgnacji i zdobi ogród przez wiele lat, nie wymagając od nas ciężkiej pracy. Takie marzenia pomogą nam urzeczywistnić najtrwalsze, najbardziej wytrzymałe byliny kwitnące. Jednakże i one wymagają odrobiny uwagi z naszej strony. Aby rzeczywiście zasługiwały na miano długowiecznych, muszą być nawożone i podczas przedłużającej się suszy podlewane, a po wielu latach, gdy się nadmiernie zagęszczą, trzeba je odmłodzić poprzez podział kępy.

  

Juka w doniczce idealne dopełnia nowoczesne ogrody(zdj.: Fotolia.com)

Długo żyjące byliny potrafią rosnąć w jednym miejscu bez dzielenia i przesadzania przez dziesięć lat, a nawet znacznie dłużej, gwarantując piękne kwitnienie przez wiele tygodni lata. Długowieczność bylin nie została ujęta, niestety, przez żadne tabele statystyczne. Z doświadczeń ogrodniczych wynika wyraźnie, że na wytrzymałość bylin wielki wpływ mają najróżniejsze czynniki, jak np. klimat. Najważniejszy z nich można określić bardzo łatwo. Jest to odpowiednie stanowisko w ogrodzie.

Niektóre byliny są dosyć tolerancyjne i łatwo przystosowują się do różnych warunków glebowych i świetlnych. I tak na przykład tojady, bodziszki łąkowe czy liliowce doskonale rosną zarówno na umiarkowanie suchej rabacie w jasnym cieniu pod dużymi krzewami, jak i w lekko wilgotnym podłożu w miejscu w pełni nasłonecznionym. Jeżeli jednak chcielibyśmy cieszyć się przez długie lata bujnie rozwijającymi się kwiatami, powinnśmy bylinom zapewnić stanowisko wyróżniające się najlepszymi, najodpowiedniejszymi dla długowiecznych roślin warunkami. Przykłady różnych stanowisk na byliny przedstawiamy poniżej.

Długowieczne byliny w pełnym słońcu 

Na rabacie ogrzewanej promieniami słońca przez cały dzień doskonale czuje się wiele atrakcyjnych, długo kwitnących bylin, pod warunkiem że ziemia jest dosyć luźna, nie wysycha nazbyt mocno i zawiera wystarczający zapas substancji odżywczych. Jeżeli warunki glebowe są nie najlepsze, należy je tak poprawić, aby byliny mogły rosnąć na rabacie jak najdłużej. Bardzo piaszczystą ziemię należy regularnie wzbogacać kompostem z dodatkiem gliny. Zwięzłą glebę gliniastą lub ilastą rozluźniamy dodatkiem drobnego żwiru lub grubego piasku.

 


 

W grupie najpopularniejszych bylin kwitnących znajdziemy m.in. rudbekie, piwonie, jesienne astry, dzielżany i słoneczniczki. Długowieczność płomyków i ostróżek jest zmienna i zależy od odmiany. Ostróżki z grupy Belladonna i Elatum w dobrych warunkach potrafią zdobić rabatę przez wiele lat, natomiast odmiany Pacific żyją znacznie krócej. Z grupy wysokich płomyków bylinowych najszybciej, bo już po paru latach, wyradzają się odmiany o jaskrawoczerwonych kwiatach.

Rabaty w przyjemnym cieniu 

Rabaty cieniste należy przede wszystkim podzielić na te z miejscami mocno zacienione i leżące w półcieniu. Najmocniej zacienione rabaty znajdują się w miejscach osłoniętych parasolem gęstych liści drzew lub krzewów lub przy północnej ścianie domu. Półcieniste rabaty są przez część dnia okryte promieniami słońca (na przykład usytuowane są przy  wschodniej lub zachodniej ścianie domu) albo przez cały dzień dociera do nich rozproszone słoneczne światło, przefiltrowane przez luśne liście na pędach krzewów.

  

Niezwykle popularny tojad również należy do wytrzymałych roślin wieloletnich (zdj.: Fotolia.com)

Na półcienistej rabacie z dobrą, lekko wilgotną ziemią doskonałe warunki do długiego życia znajdują zawilce japońskie i tojady. Bardzo dobrze czują się tutaj także byliny cieniolubne, jak np. parzydło leśne, serduszka okazała, świecznica i rodgersja, które przez wiele lat zdobią także miejsca położone w głębokim cieniu. Dla dużych, wspaniale kwitnących roślin doskonałymi długoletnimi sąsiadami są byliny kobiercowe, potrzebujące niewiele światła, m.in. tiarella, pragnia i konwalia majowa. Te skromne, ale pełne uroku rośliny znakomicie uzupełniają aranżację rabaty.      

Miejsce gorące i suche

Dla wielu bylin stanowisko nasłonecznione nie jest niczym nadzwyczajnym. Problemem są natomiast warunki ekstremalne: silnie przepuszczalna ziemia piaszczysta, miejsce na południowym stoku przy murze lub osłonięte ścianą skierowaną ku południu, dodatkowo osłonięte przed deszczem przez okap dachu. W takim przypadku należy wybierać byliny bardzo wytrzymałe, którym upał i susza mogą zaszkodzić w niewielkim stopniu.

Wysokie i pięknie kwitnące rośliny na suche rabaty to m.in. juka włóknista Yucca filamentosa, kosaciec bródkowy Iris barbata elatior, czerwony krwawnik pospolity Achillea millefolium i ostrogowiec Centranthus. Dołączają do nich wytrzymałe niższe byliny o zwartym pokroju: szałwia omszona, lawenda i kocimiętka. Na rabaty o suchym podłożu doskonale nadają się, jako rośliny okrywowe lub obwódkowe, piękne gatunki typowe dla ogródka skalnego, jak np. dzwonek dalmatyński Campanula portenschlagiana, goździk siny Dianthus gratianopolitanus i płomyk Douglasa Phlox douglasii.

Miejsce wilgotne lub bagniste

Różne zagłębienia, w których w przypadku ciężkiej, gliniastej gleby często stoi woda, są miejscami wyjątkowo nielubianymi przez właścicieli ogrodów. Jeżeli jednak odstraszają nas zabiegi wymagające sporego nakładu sił i środków, spróbujmy wady przekształcić w zalety. Prostym rozwiązaniem problemu jest atrakcyjna rabata zawierająca kwitnące byliny lubiące bagniste podłoże, którym nie szkodzą ciągłe wahania od krótkich okresów suszy, przez wiele tygodni wilgotnej ziemi, aż do dni z wodą stojącą na powierzchni gruntu.

Przy odpowiedniej pielęgnacji liliowiec potrafi cieszyć przez wiele sezonów (zdj.: Fotolia.com)

Wśród bardzo wytrzymałych bylin o pięknych barwach są m.in. języczka Ligularia, wcześnie kwitnący liliowiec mniejszy Hemerocallis minor, kosaciec japoński Iris ensata, krwawnica pospolita Lythrum salicaria i sadziec Eupatorium. Oprócz rabat bagiennych byliny te mogą porastać wilgotne miejsca przy brzegu stawu lub nad strumykiem. Strefę przejściową między wodą i mokradłem a suchym lądem pięknie i przez wiele lat ozdobią niskie byliny bagienne, jak np. kroplik Mimulus, kaczeniec błotny Caltha palustris i pierwiosnek różowy Primula rosea.