Pierwsze rośliny, jakie były uprawiane przy ludzkich siedzibach, to najczęściej rośliny przyprawowe i lecznicze. Należy do nich naparstnica, której lecznicze właściwości znane są już od wieków. Dzięki dużej zawartości trujących glikozydów roślina ta jest do tej pory wykorzystywana do produkcji leków nasercowych.

Rodzaj naparstnica Digitalis z rodziny trędownikowatych Scrophulariaceae obejmuje ok. 20 gatunków roślin dwuletnich i bylin. Wiele z nich występuje 
w Polsce, przeważnie w świetlistych lasach, np. na leśnych polanach. Większość z tych wysokich roślin jest bardzo dekoracyjna. Najbardziej znana jest nasza rodzima naparstnica purpurowa Digitalis purpurea. Dorasta ona do ok. 1-1,5 m wysokości. To typowa roślina dwuletnia, która w pierwszym roku tworzy rozetę liści, a dopiero w następnym wysokie grona złożone z purpurowo różowych rurkowatych kwiatów.

Kwiaty mogą osiągać nawet 7 cm dł., a ich ozdobą są wyraźne bordowe cętki wewnątrz rurki kwiatowej, otoczone białą obwódką. Cętki są typowe dla każdej odmiany, niezależnie od koloru kwiatów (mogą być białe, kremowo żółte lub łososiowe). Grona są jednostronne 
– wszystkie kwiaty zawsze zwracają się w stronę najlepiej oświetloną, najczęściej na południe. Kwitną w czerwcu i lipcu.

Naparstnica purpurowa jest rzadko uprawiana w ogrodach, bo uważana jest za roślinę pracochłonną. Rzadko pamięta się o tym, że gatunek ten lubi się samodzielnie odnawiać, a jego rozmnażanie nie sprawia kłopotów – wysiewane latem nasiona kiełkują szybko, a młode rośliny jesienią sadzi się na miejsce stałe.

Zamiast naparstnicy purpurowej coraz częściej w uprawie spotyka się jej mieszańca z wieloletnią naparstnicą zwyczajną – naparstnicę Mertona D. x mertonensis. Gatunek ten zachowuje się z reguły jak krótkowieczna bylina (zamiera po 2-3 latach uprawy). Kwiaty ma bardzo podobne do naparstnicy purpurowej, tylko liczniejsze i gęściej rozmieszczone na pędzie. Oba gatunki najlepiej czują się w miejscach półcienistych lub oświetlonych tylko przez jakiś czas. Mogą być sadzone na rabatach, szczególnie w ogródkach tradycyjnych, wiejskich i naturalistycznych, na rabatach formalnych i w dużych pojemnikach. Pięknie komponują się z paprociami, parzydłem, funkiami i innymi bylinami miejsc cienistych. Wśród gatunków dwuletnich warto jeszcze wymienić naparstnicę rdzawą D. ferruginea (czasami zachowującą się jak bylina) i wełnistą D. lanata o oryginalnych brązowawych kwiatach.

W jaki sposób rozsiewa się naparstnica? Czy należy zrobić to ręcznie?

Naparstnica to mało wymagająca roślina dwuletnia, która po kwitnieniu łatwo zawiązuje owoce w postaci dwuklapowych torebek z licznymi, drobnymi nasionami. Nasiona dobrze kiełkują i nie wymagają szczególnych zabiegów przygotowawczych ani pielęgnacyjnych. Naparstnicę najlepiej wysiewać do doniczek lub kuwet późną wiosną (maj/czerwiec), a po wykształceniu pierwszych liści właściwych przepikować siewki do osobnych pojemników. Sadzonki wysadza się na wybrane stanowisko pod koniec lata (sierpień). Rośliny zakwitną latem przyszłego roku. Nie ma żadnych przeciwwskazań aby robić to ręcznie.

W ogrodach mogą być także sadzone gatunki bylinowe, które są zazwyczaj roślinami długowiecznymi i niewymagającymi częstego odnawiania. Najbardziej znana jest naparstnica zwyczajna D. grandiflora, naturalnie występująca w Polsce (pod ścisłą ochroną). Gatunek ten tworzy efektowne kępy wzniesionych pędów. Na ich szczycie przez cały czerwiec i lipiec rozwijają się grona o jasnożółtych kwiatach. Bywa, że usuwanie przekwitłych pędów zachęca rośliny do ponownego kwitnienia we wrześniu i październiku.

                                                                                                                                 - odpowiada dr inż. Tomasz Mróz

Podobna do naparstnicy zwyczajnej jest naparstnica żółta D. lutea. Pionowe łodygi obu gatunków sprawdzają się w różnego typu nasadzeniach – od formalnych po naturalistyczne (z pozostawionych na pędach owoców rośliny ładnie odnawiają się same). Zapewnijmy im miejsce dobrze oświetlone lub lekki półcień.

Wszystkie gatunki naparstnic najlepiej rosną na glebach przepuszczalnych, próchnicznych, średnio żyznych lub żyznych. Gleba nie powinna być mokra. Naparstnica zwyczajna wymaga wysokiej zawartości wapnia w podłożu.