Chwasty można podzielić na dwie grupy: jedno- i dwuliścienne. Najczęściej występującymi chwastami jednoliściennymi są perz, wiechlina roczna i chwastnica jednostronna. Perz charakteryzuje się tym, że rozmnaża się głównie za pomocą podziemnych kłączy i jest bardzo agresywny wobec innych roślin. W krótkim czasie potrafi zająć spory obszar ogrodu, zagłuszając i wypierając inne rośliny.

Do najczęściej występujących chwastów dwuliściennych należą:

  • mniszek lekarski (zwany potocznie mleczem)
  • komosa (potocznie zwana lebiodą)
  • bylica
  • żółtlica drobnokwiatowa
  • szkarłat szorstki
  • przetaczniki

Czysta ekologia

Jeśli chcemy, aby nasz ogród czy działka były w pełni ekologiczne, w zwalczaniu chwastów powinniśmy stosować stare, sprawdzone metody, jak pielenie i ściółkowanie. Aby praca była czysta, szybka i przyjemna, warto mieć pod ręką sprawdzone narzędzia.
Odchwaszczacz Xact™ Fiskars to narzędzie przeznaczone do usuwania chwastów wraz z korzeniami. Bardzo dobrze usuwa mlecze.

Usuwanie chwastów z trawnika

Trawnik jest jednorodnym pod względem swojego składu zbiorowiskiem roślinnym. Jeżeli przez dłuższy czas nie będziemy ingerować w jego rozwój, na murawie pojawią się nowe rośliny, zupełnie niespokrewnione z trawami. Wiatr przywiewa nasiona mniszka, ostów i stokrotek. Koniczyna rozrasta się we wszystkie strony za pomocą rozłogów. W ziemi spoczywają nasiona różnych chwastów, czekające na sposobną chwilę, by wykiełkować.

Do najuciążliwszych należy mniszek. Ma on gruby i długi palowy korzeń, o którym należy bezwzględnie pamiętać podczas usuwania rośliny. Jeżeli pozostawimy korzeń w glebie, może dojść do jego rozkrzewienia i powstania kilku nowych roślin. Dlatego mniszka należy głęboko podważać widłami amerykańskimi lub, najlepiej, wydobyć z ziemi za pomocą specjalnego wyrywacza. Zaletą tego drugiego rozwiązania jest to, że wyrywacz nie pozostawia praktycznie żadnych śladów na trawniku. Po użyciu narzędzia murawa nadal jest równa i czysta. Usunięcie nawet tak uciążliwego chwasta jak mniszek zajmuje sekundy i jest dziecinnie proste.
Wyrywacz do chwastów Fiskars SmartFit™ chwyta roślinę specjalnymi pazurkami. To pozwala usuwać chwasty wraz z całym korzeniem.


Pojawiające się na trawniku grzyby kapeluszowe bardzo często rosną pierścieniowo. Są to tzw. czarcie kręgi, które w większości przypadków niszczą trawnik i mogą doprowadzać do zamierania traw w ich obrębie. Powodem występowania czarcich kręgów są najczęściej szczątki nierozłożonych korzeni drzew, traw lub innych roślin. Niedokładne zbieranie resztek traw po koszeniu też sprzyja ich rozwojowi. Jedynym sposobem zwalczenia tego gatunku jest usunięcie darni wraz z glebą na głębokość około 30-40 cm w miejscu występowania kręgów i ponowne założenie trawnika.
Czarcie kręgi wyglądają ciekawie, ale niszczą trawnik. Dlatego trzeba je usuwać.

Usuwanie chwastów z grządek

Za najszybszą metodę usuwania chwastów w małych ogródkach warzywnych uchodzi motyczenie. To metoda tradycyjna, stosowana od kiedy człowiek nauczył się uprawiać rośliny. Do dziś jest chętnie stosowana ze względu na swoją prostotę i skuteczność. Podcięte motyką siewki chwastów szybko więdną, tworząc ściółkę. Motyczenie niesie ze sobą także inne zalety, na przykład spulchnienie gleby, ułatwienie wsiąkania wody w głąb jej powierzchni, a także zmniejszenie odparowywania wody zgromadzonej w glebie (tzw. efekt kapilarny).

Motyka duńska jest bardzo wygodna w użyciu. Ostrze prowadzimy po ziemi i w odpowiednim momencie dociskamy, by podciąć chwasty. Na zdjęciu Motyka duńska Xact™ Fiskars.

Skrobaki i szczotki do fug

Na ścieżkach i podjazdach chwasty zadomawiają się wolno i niepostrzeżenie. Tu problemem stają się przede wszystkim trawa i perz, a także mchy. Jak skutecznie pozbyć się niechcianych gości z tych newralgicznych, trudno dostępnych miejsc? Można je wytrawić ogniem, za pomocą specjalnego palnika do wypalania chwastów. Bezpieczniejsze w użyciu są jednak specjalne noże i skrobaki do fug. Narzędzia te wyróżniają się wąskim, zazwyczaj zakrzywionym ostrzem. Skrobaki sprawdzają się też doskonale w usuwaniu chwastów w narożnikach budynków, schodów, szczelinach między płytami. Na wyróżnienie zasługują zwłaszcza te modele, które są wyposażone w długi, lekki trzonek. Brud, mchy i porosty, które osiadają na betonowych płytach usuniemy łatwo za pomocą drucianej szczotki.
Skrobak do fug Xact Fiskars to idealne narzędzie do usuwania chwastów i mchu pomiędzy płytami chodnikowymi, kamieniami i wąskimi szczelinami.

Kosze do zbierania chwastów

Chwasty najlepiej usuwać w jak najwcześniejszych fazach rozwoju – łatwiej taką roślinę wykopać, dodatkowo ograniczając ryzyko osypania się nasion. W przypadku chwastów rozłogowych, np. perzu, najbezpieczniej powyciągać z gleby całe rozłogi. A co potem? Chwasty można przekompostować, ale uwaga - wcześniej trzeba je wysuszyć na słońcu, aby wykluczyć możliwość zachwaszczenia pryzmy kompostowej. Pod żadnym pozorem nie kompostujemy chwastów w pełni dojrzałych, zawierających nasiona, bo te mogą żyć w pryźmie wiele, wiele lat, by wreszcie wykiełkować w najmniej spodziewanym miejscu. W utrzymaniu porządku niezmiernie pomocne są lekkie i poręczne kosze materiałowe.
Kosz Ergo Pop-up (na zdjęciu rozmiar M o pojemności 175 l) jest wykonany z materiału odpornego na rozdarcie i pleśń. Po złożeniu ma wysokość zaledwie 3 cm.

Na koniec ciekawostka. Mniszek lekarski ma także szerokie zastosowanie lecznicze. Szczególnie cenny jest zbierany jesienią korzeń, z którego przyrządza się moczopędne odwary działające pomocniczo w stanach zapalnych dróg żółciowych i wątrobowych. Mniszek obniża poziom cholesterolu, ponadto wspomaga leczenie miażdżycy i anemii. W naszym kraju istnieje bogata literatura zawierająca przepisy przyrządzania leczniczych mikstur oraz wykorzystania młodych liści mniszka w kuchni.

Materiał powstał we współpracy z marką Fiskars