W Polsce w warunkach naturalnych spotkamy dzwonki Campanula w wielu miejscach: wzdłuż dróg, na skrajach lasów, polanach leśnych, łąkach, zboczach górskich. Wzrok przyciągają zwiewne kwiaty o barwach niebieskiej, fioletowej, a czasem białej i różowej. U nas występuje 19 gatunków dzwonków, ale na świecie jest ich aż 300. Większość z nich to byliny.

Dzwonki najlepiej rosną w żyznej, próchnicznej, lekko gliniastej glebie  zasobnej w wapń, choć niektóre zadowalają się glebą słabszą. Większości z nich odpowiadają stanowiska słoneczne i umiarkowanie wilgotne. Inne wolą półcień, miejsca suche, znosząc nawet okresową suszę. Kwitną od czerwca do września, a po przycięciu także jesienią. Rozmnażamy je przez podział wiosną lub po kwitnieniu, a także z nasion.

 

Dzwonki wysokie

Dzwonek kremowy C. lactiflora to jeden z najwyższych gatunków, osiąga wysokość 1,5 m, pochodzi z Kaukazu. Szeroko dzwonkowate kwiaty barwy fioletowej, liliowej, różowej lub białej, zebrane w okazałe luźne kwiatostany, rozwijają się od czerwca do sierpnia. Lubi żyzną, przepuszczalną, umiarkowanie wilgotną glebę i słońce. Efektownie wygląda na rabatach i jako soliter, np. między krzewami lub wysokimi trawami.

Dzwonek szerokolistny C. latifolia  jest gatunkiem rodzimym. Ma proste, nierozgałęzione pędy kwiatostanowe dorastające do 120 cm i jajowate, zaostrzone liście, z których kątów wyrastają fioletowe lub białe kwiaty długości 5 cm.  Kwitnie w czerwcu - lipcu. Gatunek tolerancyjny co do żyzności i typu gleby. Nie odpowiadają mu tylko suche piaski, gleby podmokłe i kwaśne. Dobrze wygląda na rabatach i między krzewami.

Dzwonek brzoskwiniolistny C. persicifolia – gatunek rodzimy o prostych, nierozgałęzionych pędach wysokości 30-100 cm, na końcu których latem rozwijają się szeroko dzwonkowate kwiaty barwy niebieskiej lub białej. Liście ma gładkie, wąsko lancetowate, jak u brzoskwini. Lubi słońce, dobrze znosi również półcień i nie wymaga dużo wody. Zadowala się przeciętną glebą ogrodową. Łatwy w uprawie. Można go polecić na rabaty, na kwiat cięty i na łąki kwietne.

Dzwonek skupiony C. glomerata to gatunek rodzimy. Dorasta do 80 cm i jest bardzo dekoracyjny. Tworzy liście odziomkowe (sercowate) oraz łodygowe (węższe, krótsze i bezogonkowe) i kwiaty długości 2 cm, zebrane w wierzchołkowe kuliste kwiatostany, mogące przybierać w zależności od odmiany barwy: fioletową, niebieską lub białą. Kwitnienie większości odmian przypada na czerwiec. Zaraz potem pędy warto przyciąć. Jest niezawodny w uprawie, dobrze rozrasta się na każdej glebie (pod warunkiem że nie będzie zakwaszona) w miejscach słonecznych i lekko ocienionych. Ładnie wygląda w towarzystwie wielu innych gatunków bylin, np. tych o żółtych kwiatach lub liściach.

 

Dzwonki niskie

Dzwonek karpacki C. carpatica uprawiany jest w odmianach różniących się wysokością (20-40 cm), pokrojem (pędy proste lub pokładające się) oraz barwą kwiatów (różne odcienie niebieskiej i biała) i ich pełnością (na ogół pojedyncze, ale są już odmiany pełne). Tworzy szorstkie, sercowato-jajowate liście. Kwiaty średnicy 2-4 cm rozwijają się w czerwcu - lipcu, czasem kwitnienie powtarza się jesienią. Efektownie prezentuje się w ogrodach skalnych, na murkach i skarpach kwiatowych. Dobrze rozrasta się w miejscach słonecznych, na glebie zasobnej w wapń i nie za bardzo wilgotnej.

Dzwonek Poszarskiego C. poscharskyana tworzy długie (70 cm), pokładające się pędy i sercowate, brzegiem grubo ząbkowane liście. Od czerwca do sierpnia zakwita błękitno fioletowymi kwiatami z nieco jaśniejszym środkiem. Dość silnie się rozrasta, dlatego na skalniaku musimy mu zapewnić sporo miejsca i sąsiedztwo odpowiednich roślin. Na ogół u nas nie przemarza.

Dzwonek dalmatyński C. portenschlagiana ma krótkie (10 cm) rozkrzewione pędy, na których osadzone są sercowato-nerkowate liście nieregularnie brzegiem ząbkowane. Jego niebieskofioletowe kwiaty długości 2 cm zebrane są w krótkie grona. Kwitnie obficie w czerwcu oraz po przycięciu ponownie we wrześniu. Dzwonek ten tworzy rozłogi, które głęboko wciskają się w szczeliny skalne. Dobrze znosi suszę. Nadaje się na miejsca słoneczne i półcieniste. Malowniczo wygląda wśród jasnych kamieni oraz na murkach kwiatowych i skarpach. Roślina ta dobrze znosi zimowanie.

Na koniec trzeba powiedzieć, że bylinowych dzwonków niskich jest bardzo dużo i wszystkie zasługują na rozpowszechnienie. Może warto, by zadomowiły się na dobre w naszych ogrodach?

Gatunki i odmiany

Niskie gatunki dzwonków nadają się na skalniaki i murki, a wysokie 
na rabaty, łąki kwietne i do ogrodów naturalistycznych. Zanim dokonamy wyboru gatunków i odmian, sprawdźmy nie tylko ich wysokość, ale także pochodzenie. Do ogrodów najbardziej przydatne są odmiany gatunków rodzimych, ponieważ są mrozoodporne i niestraszne im takie zimy, jak ta, która gościła ostatnio 
u nas. Gatunki pochodzące z cieplejszych rejonów wymagają lekkiego okrycia zimowego, ale zabieg ten nie powinien sprawić nam kłopotów.