Jaśminowce to, bez wątpienia, jedne z najładniejszych krzewów kwitnących na przełomie czerwca i lipca, czyli stosunkowo późno jak na większość krzewów ozdobnych. Rodzaj ten jest liczny w gatunki – szacuje się, że na świecie występuje ich około 65  rosnących naturalnie we florze Europy, Azji i Ameryki Północnej.

W Polsce uprawia się kilka gatunków jaśminowców oraz liczne odmiany pochodzenia mieszańcowego. Urokliwe białe kwiaty, zebrane po kilka w gronach, urzekają pięknem oraz – u niektórych gatunków – zapachem.

Najczęściej spotykany w ogrodach, starych parkach oraz zieleńcach jest jaśminowiec wonny Philadelphus coronarius. Gatunek ten naturalnie występuje na południu Europy oraz w południowo-zachodniej Azji. Jaśminowiec wonny tworzy krzewy dorastające do 2-3 m, o pędach młodych wyprostowanych, a starszych przewieszających się na boki. Kwiaty tego jaśminowca są kremowobiałe, intensywnie pachnące, zebrane w grona po kilka. Bardzo ładnie prezentuje się jego odmiana ‘Aurus’ o złocistożółtych liściach wiosną (później zielenieją). Dorasta do wysokości 2 m. Efektownie wygląda w zestawieniach barwnych z innymi krzewami o purpurowych liściach, jak np. z pęcherznicą kalinolistną ‘Diabolo’.

Drugim spotykanym w starych parkach jest jaśminowiec omszony P. pubescens. Cechą rozpoznawczą tych krzewów jest niełuszcząca się kora na starych pędach. Liście, kwiatowe grona i działki kielicha pokryte są białymi włoskami. Kwitnie w podobnym terminie jak jaśminowiec wonny, ale ma większe kwiaty i, niestety, nie pachnie.

Ostatnim gatunkiem spotykanym w Polsce jest jaśminowiec bezwonny P. inodorus, uprawiany w przepięknej odmianie wielkokwiatowej P. inodorus var. grandiflora. Rozwija największe ze wszystkich jaśminowców kwiaty (średnicy 5 cm). Dorasta do wysokości 2-3 m, odznacza się jasną zielenią i błyszczącymi liśćmi. 

 

Ogromny wdzięk i piękno tych krzewów skłoniły ogrodników-hodowców do tworzenia licznych odmian, które powstały już pod koniec XIX wieku. Znanym hodowcą z tego okresu był Victor Lemoine z Nancy we Francji, który krzyżował gatunki europejskie z amerykańskimi. Duża liczba odmian powstających na skutek licznych krzyżowań, często wielokrotnych o rodowodzie trudnym do ustalenia, dała podstawy do podziału na cztery grupy odmian.

 

Pierwszą grupą są mieszańce zaklasyfikowane do grupy Burfordensis, którą charakteryzują krzewy dorastające do 4 m. W tej grupie najpopularniejszą odmianą jest ‘Falconeri’ o gwiazdkowatych, delikatnie pachnących kwiatach. Następną grupą jest Lemoinei, tworząca niskie krzewy dorastające do 2 m, o kwiatach białych. Krzewy z tej grupy warto polecić do małych ogrodów, bo wolno rosną, bardzo obficie kwitną i pięknie pachną. W tej grupie bardzo popularna jest odmiana ‘Erectus’. Kolejna grupa to Purpuro-maculata o białych pachnących poziomkami kwiatach. Popularna w tej grupie jest odmiana ‘Bicolore’ o kwiatach średnicy 5 cm. Ostatnia grupa to ‘Virginalis’ o pełnych lub półpełnych kwiatach i wysokich krzewach dorastających do 4 m. Popularną starą odmianą w tej grupie jest ‘Virginial’, nazywana odmianą panieńską, tworząca półpełne śnieżnobiałe kwiaty, silnie pachnące.

 

W szkółkach dostępne są również stare polskie odmiany wyhodowane przez słynnego dendrologa Antoniego Wróblewskieg. I tak np. ‘Alabaster’ tworzy silnie krzewy dorastające do 3 m. Jego kwiaty są kremowobiałe, pojedyncze, o 3-4-cm średnicy, zebrane w luźne kwiatostany, słabo pachną. ‚Alabaster’ kwitnie obficie w drugiej połowie czerwca.

‘Kalina’ to krzew dorastający do 1,5-2 m, o zwartym, wyprostowanym pokroju. Kwiaty ma pojedyncze, białe, o silnym zapachu, średnicy 3-4 cm. Kwitnie bardzo obficie i późno. ‘Justynka’ to krzew słabo rosnący (do 1,5 m), szeroko rozgałęziony. Kwiaty ma pojedyncze lub półpełne, średnicy 2-3 cm, słabo pachnące. Kwitnie bardzo obficie na przełomie czerwca i lipca. ‘Karolinka’ z kolei tworzy krzewy o zwartym pokroju, dość silnie rosnące (dorasta do 2 m). Kwiaty ma pojedyncze, białe, pachnące, średnicy 3-4 cm. Kwitnie bardzo obficie w drugiej połowie czerwca.

‘Apollo’ tworzy duże, łukowato wygięte krzewy o białych kwiatach. ‘Biały Karzeł’ to krzew o niskim wzroście, dorastający do 1 m, o liściach karbowanych, kwiatach białych, pachnących.

 

Co lubią jaśminowce

Jaśminowce to krzewy o bardzo małych wymaganiach glebowych. Dobrze rosną na każdej glebie, z wyjątkiem bardzo podmokłych, preferują gleby przeciętne. Najlepiej rosną na stanowiskach o wystawie słonecznej i półcienistej. Na miejscach suchych podczas suszy często więdną liście, a krzewy atakowane są przez mszyce. Doskonale nadają się do sadzenia w grupach, a także na nieformowane i formowane żywopłoty, które prezentują się bardzo efektownie podczas kwitnienia oraz doskonale znoszą cięcie i przycinanie (wówczas mniej obficie kwitną). Bardzo dobrze znoszą przesadzanie nawet w starszym wieku. Łatwo się rozmnażają z sadzonek zdrewniałych.