Rozmnażanie generatywne
Z siewu nasion rozmnaża się gatunki. Zebrane jesienią nasiona przechowujemy na sucho w chłodnym miejscu do wiosny, a wysiewamy od marca do maja. Nasiona miłorzębu, jałowców, cisa, głowocisa okryte są mięsistą osnówką, którą od razu po zbiorze usuwa się, aby nasiona nie traciły zdolności kiełkowania.
U niektórych gatunków nasiona przed siewem wymagają stratyfikacji. Jest to proces przechowywania nasion w niskiej temperaturze (-4°C) w wilgotnym podłożu, np. piasku, a w warunkach domowych, np. na najniższej półce w lodówce, gdzie kontrolujemy podłoże, aby nie przeschło. Chodzi o stworzenie podobnych warunków, jakie panują w glebie zimą. Stratyfikacji wymagają np. nasiona miłorzębu ginkgo przez 15-18 miesięcy, jałowca chińskiego juniperus chinensis, pospolitego J. Communis, wirginijskiego J. Wirginiana przez 6-18 miesięcy, a u modrzewia Lariz sp., sosny wejmutki pinus strobus, sosny drobnokwiatowej P. Parviflora i większości świerków picea sp. stratyfikacja trwa ok. miesiąca. Tak przygotowane nasiona siejemy, gdy pojawią się pierwsze małe kiełki. Dlatego trzeba odpowiednio wcześnie rozpocząć stratyfikację, aby siew przypadał na okres wiosny.
Nasiona można wysiewać bezpośrednio do gruntu, do skrzynek, małych plastikowych doniczek lub krążków z prasowanego torfu, które po podlaniu pęcznieją. Siew do pojemników zmniejsza szok przy przesadzaniu i wpływa na znacznie szybszy wzrost systemu korzeniowego. Szczególnie nasiona duże – limby, miłorzębu – warto siać punktowo do doniczek. Drobne nasiona, np. cyprysika i żywotnika, sieje się rzutowo. Bez względu na rodzaj pojemnika umieszcza się je na głębokości dwukrotnie większej od grubości nasion. Podłoże do siewu powinno być próchniczne, przewiewne, np. torf i piasek 1:1 lub 2:1, o odczynie ph 5,0-5,5. Wysiane nasiona przykrywamy cienką warstwą gruboziarnistego piasku i nakrywamy folią lub szkłem.
Siewki roślin iglastych są podatne na choroby grzybowe, dlatego nie można dopuścić do nadmiaru wilgoci, co sprzyja rozwojowi grzybów. Siewy trzeba często wietrzyć. W pierwszym roku siewki warto zabezpieczyć na zimę, ustawiając pojemniki np. W inspekcie. W drugim roku, wiosną lub jesienią, po zakończeniu wzrostu rośliny pikujemy, a w następnym wysadzamy na stałe miejsce.
Rozmnażanie wegetatywne
Rośliny rozmnażane z nasion na ogół nie przekazują swoich cech potomstwu. Z sadzonek łatwo i dość szybko (ok. 3 miesięcy) ukorzeniają się: jałowiec pospolity, cyprysik groszkowy i lawsona, żywotniki. Trudne i długotrwałe jest ukorzenianie jałowca wirginijskiego, cyprysika nutkajskiego, świerków kłujących i jodeł. Najlepszy termin sadzonkowania to okres od połowy sierpnia do końca września, wówczas gdy można już pozyskać dostatecznie zdrewniałe sadzonki. Na sadzonki wybieramy pędy boczne (u odmian kolumnowych cisa pędy wierzchołkowe), które rosły w warunkach dobrego nasłonecznienia. Odrywając tegoroczny przyrost od starszego pędu, na końcu gałązki pozostawiamy trochę drewna, jest to tzw. piętka i cienki fragment kory – języczek, który skracamy. Piętki nie wolno uszkodzić, ponieważ z tej części w pierwszej kolejności wyrastają korzenie.
Sadzonki jałowca pospolitego nie muszą mieć piętki, tnie się je w dowolnym miejscu tegorocznego przyrostu. Długość sadzonek wynosi ok. 10 cm, a u odmian karłowych ok. 3–5 cm. Do ukorzeniania stosuje się takie samo podłoże jak do siewu, tj. piasek z przesianym torfem 1:2 lub 1:3. Proces ukorzeniania przyspiesza zastosowanie ukorzeniaczy zawierających hormony roślinne. Sadzonkę zanurzamy w sypkim ukorzeniaczu na głębokość 0,5-1 cm i umieszczamy ściśle w podłożu na głębokość ok. 2-3 cm, aby nie stykały się ze sobą. Sadzonkować można w doniczkach, skrzynkach lub małych oszklonych mnożarkach z podgrzewanym dnem.
Temperatura podłoża powinna wynosić 16°C, a powietrza – 12-15°C. W styczniu temperaturę obniżamy: podłoża do 8-10°C, a powietrza do 5- 6°C. Począwszy od połowy marca, sadzonki zaczynają się ukorzeniać. Pojemniki z sadzonkami przykrywamy folią lub szkłem, nie dopuszczając jednak do nadmiernej wilgotności ani przesuszenia. Od połowy maja ukorzenione sadzonki można przepikować do większych doniczek, a po 1-2 latach posadzić na miejsce stałe.
Rozmnażanie generatywne
Z siewu nasion rozmnaża się gatunki. Zebrane jesienią nasiona przechowujemy na sucho w chłodnym miejscu do wiosny, a wysiewamy od marca do maja. Nasiona miłorzębu, jałowców, cisa, głowocisa okryte są mięsistą osnówką, którą od razu po zbiorze usuwa się, aby nasiona nie traciły zdolności kiełkowania.
U niektórych gatunków nasiona przed siewem wymagają stratyfikacji. Jest to proces przechowywania nasion w niskiej temperaturze (-4°C) w wilgotnym podłożu, np. piasku, a w warunkach domowych, np. na najniższej półce w lodówce, gdzie kontrolujemy podłoże, aby nie przeschło. Chodzi o stworzenie podobnych warunków, jakie panują w glebie zimą. Stratyfikacji wymagają np. nasiona miłorzębu ginkgo przez 15-18 miesięcy, jałowca chińskiego juniperus chinensis, pospolitego J. Communis, wirginijskiego J. Wirginiana przez 6-18 miesięcy, a u modrzewia Lariz sp., sosny wejmutki pinus strobus, sosny drobnokwiatowej P. Parviflora i większości świerków picea sp. stratyfikacja trwa ok. miesiąca. Tak przygotowane nasiona siejemy, gdy pojawią się pierwsze małe kiełki. Dlatego trzeba odpowiednio wcześnie rozpocząć stratyfikację, aby siew przypadał na okres wiosny.
Nasiona można wysiewać bezpośrednio do gruntu, do skrzynek, małych plastikowych doniczek lub krążków z prasowanego torfu, które po podlaniu pęcznieją. Siew do pojemników zmniejsza szok przy przesadzaniu i wpływa na znacznie szybszy wzrost systemu korzeniowego. Szczególnie nasiona duże – limby, miłorzębu – warto siać punktowo do doniczek. Drobne nasiona, np. cyprysika i żywotnika, sieje się rzutowo. Bez względu na rodzaj pojemnika umieszcza się je na głębokości dwukrotnie większej od grubości nasion. Podłoże do siewu powinno być próchniczne, przewiewne, np. torf i piasek 1:1 lub 2:1, o odczynie ph 5,0-5,5. Wysiane nasiona przykrywamy cienką warstwą gruboziarnistego piasku i nakrywamy folią lub szkłem.
Siewki roślin iglastych są podatne na choroby grzybowe, dlatego nie można dopuścić do nadmiaru wilgoci, co sprzyja rozwojowi grzybów. Siewy trzeba często wietrzyć. W pierwszym roku siewki warto zabezpieczyć na zimę, ustawiając pojemniki np. W inspekcie. W drugim roku, wiosną lub jesienią, po zakończeniu wzrostu rośliny pikujemy, a w następnym wysadzamy na stałe miejsce.
Rozmnażanie wegetatywne
Rośliny rozmnażane z nasion na ogół nie przekazują swoich cech potomstwu. Z sadzonek łatwo i dość szybko (ok. 3 miesięcy) ukorzeniają się: jałowiec pospolity, cyprysik groszkowy i lawsona, żywotniki. Trudne i długotrwałe jest ukorzenianie jałowca wirginijskiego, cyprysika nutkajskiego, świerków kłujących i jodeł. Najlepszy termin sadzonkowania to okres od połowy sierpnia do końca września, wówczas gdy można już pozyskać dostatecznie zdrewniałe sadzonki. Na sadzonki wybieramy pędy boczne (u odmian kolumnowych cisa pędy wierzchołkowe), które rosły w warunkach dobrego nasłonecznienia. Odrywając tegoroczny przyrost od starszego pędu, na końcu gałązki pozostawiamy trochę drewna, jest to tzw. piętka i cienki fragment kory – języczek, który skracamy. Piętki nie wolno uszkodzić, ponieważ z tej części w pierwszej kolejności wyrastają korzenie.
Sadzonki jałowca pospolitego nie muszą mieć piętki, tnie się je w dowolnym miejscu tegorocznego przyrostu. Długość sadzonek wynosi ok. 10 cm, a u odmian karłowych ok. 3–5 cm. Do ukorzeniania stosuje się takie samo podłoże jak do siewu, tj. piasek z przesianym torfem 1:2 lub 1:3. Proces ukorzeniania przyspiesza zastosowanie ukorzeniaczy zawierających hormony roślinne. Sadzonkę zanurzamy w sypkim ukorzeniaczu na głębokość 0,5-1 cm i umieszczamy ściśle w podłożu na głębokość ok. 2-3 cm, aby nie stykały się ze sobą. Sadzonkować można w doniczkach, skrzynkach lub małych oszklonych mnożarkach z podgrzewanym dnem.
Temperatura podłoża powinna wynosić 16°C, a powietrza – 12-15°C. W styczniu temperaturę obniżamy: podłoża do 8-10°C, a powietrza do 5- 6°C. Począwszy od połowy marca, sadzonki zaczynają się ukorzeniać. Pojemniki z sadzonkami przykrywamy folią lub szkłem, nie dopuszczając jednak do nadmiernej wilgotności ani przesuszenia. Od połowy maja ukorzenione sadzonki można przepikować do większych doniczek, a po 1-2 latach posadzić na miejsce stałe.
Komentarze