Autorem tekstu jest ekspert "Przepisu na Ogród" - mgr inż. Sławomir Odziemkowski

Ochrona przed szkodnikami 

Na młodych przyrostach winorośli mogą pojawiać się mszyce, a na starszych przędziorki lub szpeciel pilśniowiec. W ogrodzie, gdzie panuje względna równowaga biologiczna, szkodniki te nie powinny stanowić dużego zagrożenia, gdyż mają one swoich wrogów naturalnych. Mszyce są zwalczane przez:

- biedronki, 

- skorki,

- pająki. 

Jeśli jednak wystąpią w dużym nasileniu, trzeba stosować preparaty selektywne (Aztek, Apollo, Pirimor, Pirimix). Biedronki można wabić, opryskując winorośl raz w tygodniu lekko posłodzoną wodą (pół łyżki cukru na litr wody). Aby zwabić skorki, należy powiesić w krzewach odwróconą do góry dnem i wypchaną słomą doniczkę. Skorki chętnie się wprowadzają do takich „domków”. Trzeba jednak obserwować, czy nie staną się one przy okazji zjadaczami owoców. 

 

Szpeciela pilśniowca pozbędziemy się, wykonując opryski pod koniec kwietnia. (Zdj.: W. Pusz)

 

Larwy przędziorków i szpecieli są zjadane przez drapieżnego dobroczynka gruszkowca Typhlodromus pyri. Można go zakupić w firmach specjalizujących się propagowaniem naturalnych metod walki ze szkodnikami. 

 

Ochrona przed chorobami

Grzybnia mączniaka prawdziwego zimuje w pąkach winorośli i w bardziej surowe zimy przemarza. Infekcje liści rozpoczynają się wiosną po ruszeniu wegetacji. Objawem jest mączysty nalot na powierzchni liścia. Może on także pojawiać się na owocach i pędach.Należy uważnie obserwować rośliny i usuwać porażone fragmenty. Zapobiegawczo warto zastosować oprysk Omni Protect.

Jeśli jednak choroba wystąpi w dużym nasileniu można użyć preparatów: Tiotar 800 SC/80 WP, Ipotar 600 SC w stężeniu 0,3% (3 ml/litr wody). Opryski zaczynamy po pojawieniu się objawów mączniaka i powtarzamy je co 7–10 dni.

 

Mączniak rzekomy może porażać wszystkie części winorośli. Na młodych liściach, na górnej stronie blaszki 2 tygodnie po infekcji pojawiają się oleiste plamy. Na dolnej stronie blaszki widać biały, gęsty, filcowaty nalot. Na starszych liściach objawy występują w postaci małych nieregularnych, kanciastych i powodujących obumieranie plam ograniczonych głównymi nerwami liścia. Infekcja rozwija się bardzo szybko w dni ciepłe, pochmurne i deszczowe.  

Zwalczanie tej choroby jest bardzo trudne. Lepiej uprawiać odmiany tolerancyjne lub odporne na mączniaka rzekomego albo stosować opryski zapobiegawcze, zaczynając po kwitnieniu i powtarzając je co 2 tygodnie. Stosujemy następujące preparaty: Konkret 50 WP (0,3–0,4%), Dithane Neo Tec 75 WG (0,2–0,3%), Manconex 80 WP (0,2–0,3%) lub Miedzian 50 WP/80 WG (0,25%). Stężenie 0,1% oznacza, że rozpuszczamy 1 ml lub 1 g preparatu w 1 litrze wody.

 

Mączniak rzekomy najszybciej rozwija się w dni ciepłe (ok. 20°C) i deszczowe. (Zdj.: W. Pusz)

 

Szara pleśń, czyli zgnilizna owoców winorośli może zniszczyć duży procent plonu. Walka z chorobą jest trudna i nie daje 100% pewności całkowitego jej zwalczenia. Możemy jedynie ją ograniczyć. Dlatego też starajmy się uprawiać odmiany o dużej odporności na tę chorobę.

W programie ochrony roślin sadowniczych nie ma preparatów zarejestrowanych do walki z szarą pleśnią na winorośli, można jednak znaleźć odpowiednie środki zastępcze. Opryski ochronne wykonuje się w okresie kwitnienia winorośli i przed zbiorem owoców.

Należy pamiętać, że w uprawie amatorskiej ochronę chemiczną wykonujemy jako ostateczność, koniecznie zachowując okresy karencji (czas od zabiegu do zbioru owoców podany na etykiecie preparatu).

 

Ochrona przed niską temperaturą

W Polsce najlepiej uprawiać odmiany wytrzymujące temperaturę niższą niż -25°C. Szczególnie zalecane są winorośle: 'Alwood', 'Marechal Foch', 'Ontario', 'Swenson Red', 'Alden', 'Aurora, Bianca', 'Cascade', 'Einset Seedless', 'Seyval Blanc'. 

Odmiany, które wytrzymują temperatury do -25°C wymagają okrywania na zimę lub zabezpieczania kilkoma warstwami papieru. Takie pędy powinny zostać odpięte od konstrukcji, odpowiednio przycięte, przygięte do ziemi i okryte. Do takiego otulania doskonale nadają się także jodłowe gałęzie.