Każdy, kto zajmuje się ogrodem ozdobnym, doskonale wie, że i tu panują mody. Zjawisko to dotyczy przede wszystkim doboru roślin. Na przykład wiele gatunków po latach popularności popada w zapomnienie, aby po jakimś czasie znowu pojawić się w naszych ogrodach. Taki los spotkał także dzielżana Helenium. Po okresie prosperity pod koniec ubiegłego wieku ta wysoka bylina ozdobna stopniowo znikała z rabat, aby teraz – gdy zmieniły się trendy – powrócić triumfalnie do łask właścicieli ogrodów.

Solidną podstawę do ponownego szerszego zainteresowania dzielżanem stworzyli hodowcy roślin, którzy w minionych latach na wystawach ogrodniczychrabatach parkowych popularyzowali aranżacje z okazałymi bylinami preriowymi z Ameryki Północnej. Wspaniałe, bujnie ukwiecone późnym latem rabaty szybko wzbudziły zainteresowanie i chęć naśladowania wśród wielu ogrodników-amatorów.

Aranżacje z dzielżanami

Atrakcyjne rabatowe kombinacje z dzielżanem tworzą podobnej wysokości trawy ozdobne, których kłosy śmiało wplątują się między kwiaty byliny. Do wysokich odmian (wysokość ok. 150 cm) pasuje miskant chiński, a niższe (80-120 cm) możemy łączyć z ostnicą trzcinnikową.

 

Dzielżan wraca do łask

Oczywiście, na preriowych rabatach nie mogło zabraknąć dzielżanów. Wdzięczna bylina z licznymi małymi kwiatami w ciepłych odcieniach kolorów żółtego, pomarańczowegoczerwonego, idealnie wplata się między inne kwitnące latem rośliny wieloletnie, jak np. słoneczniczek Heliopsis, rudbekiepysznogłówki Monarda. Pomagają one zamaskować pewną wadę uroczego sąsiada: już w lecie dzielżan traci część dolnych liści, a pozostałe nieładnie brązowieją.

Zasłonięcie nagich pędów dzielżanów w małym ogrodzie może być kłopotliwe. Okazałe odmiany, osiągające wysokość ponad 150 cm, m.in. ‘Königstiger’, ‘Feuerspiegel’ i ‘Kugelsonne’‚ same zajmują znaczną część wąskiej rabaty. Dlatego na niedużych rabatach warto sadzić trochę niższe piękności o zwartym pokroju, jak np. ‘Wesergold’, ‘Wyndley’ i ‘Rubinzwerg’. Osiągające wysokość 100 cm byliny są wciąż jeszcze efektownymi okazami i nie zajmują na rabacie dużo miejsca. Na pierwszy plan znakomicie nadają się kwitnące latem gatunki średnio wysokie (50-80 cm), jak np. przymiotno Erigeron, nachyłek Coreopsisnawłoć Solidago.

Dzielżan Helenium (zdj.: Fotolia.com)

Wielkim walorem jest długi okres kwitnienia: wszystkie popularne odmiany rozwijają swe kwiaty przez około siedem tygodni. ‘The Bishop’ rozpoczyna kwiatowy korowód już w połowie czerwca, ‘Septembergold’ zachwyca barwami jeszcze pod koniec września. Okres kwitnienia poszczególnych okazów możemy jeszcze wydłużyć przez usuwanie już na wiosnę części pędów i wierzchołków pędów głównych, a także regularne uszczykiwanie przekwitających, więdnących kwiatów.

 

Pielęgnacja dzielżanów

Dzielżan jest byliną łatwą do pielęgnacjidługowieczną, pod warunkiem że zapewnimy jej odpowiednie stanowisko. Piękna roślina lubi miejsca nasłonecznione z żyzną, niezbyt suchą ziemią. Ideałem jest gliniaste podglebie, zapewniające stałe podsiąkanie wody. Rośliny na glebach piaszczystych w okresach letnich upałów należy systematycznie podlewać. Dzielżany będą wdzięczne za zasilenie podłoża wiosenną porcją kompostu. Odpłacą się za to pięknymi kwiatami przez wiele letnich tygodni.    

Odmiany dzielżanu o różnych wysokościach

1. Niska forma dzielżana ‘Wesergold’ (80-100 cm) otwiera złociste kwiaty od początku lipca.

2. ‘Baudirektor Linne’ zdobi się w miedziano-żółte kwiaty na pędach wysokości 130-150 cm od końca lipca.

3. Dzielżan ‘Rubinzwerg’ ma wysokość 80-100 cm. Od połowy września stroi się w ciemnoczerwone kwiaty.

Wszystkie trzy odmiany wyróżniają się bujnym kwitnieniemmocnymi pędami.

 

Wiejskie wspaniałości w bukiecie

Dzielżan znakomicie sprawdza się jako składnik wielobarwnego bukietu. Udaną kompozycją kolorystyczną jest np. ta aranżacja z kwiatów wiejskiego ogródka, takich jak żółtopomarańczowy dzielżan, koper włoski Foeniculum vulgare barwy jasnożółtej, do tego fioletowy przegorzan Echinops i intensywnie różowa jeżówka purpurowa Echinacea purpurea. Aby bukiet długo zachował świeżość, trzeba regularnie wymieniać wodę w wazonie, skracając przy tym nieco końcówki łodyg.

 

Słońce i żyzna gleba - uprawa dzielżanów

Dzielżan ‘Sahins Early Flowerer’ z liatrą kłosową Liatris spicata przytula się do żelaznego ogrodzenia. Ta odmiana kwitnie u nas od czerwca aż do września, osiągając wysokość 80-90 cm. Dla dzielżanów idealna jest gleba zasobna w składniki pokarmowe i równomiernie wilgotna, a stanowisko w pełni nasłonecznione. Silne przycięcie łodyg po kwitnieniu sprzyja witalności roślin. Co 4-5 lat można je wykopywać, dzielić i sadzić w nowych miejscach.

 

Zaskakująca różnorodność odmian

Dzielżany to byliny północnoamerykańskich prerii. Swoimi jaskrawymi kwiatami przywabiają pszczoły i wiele innych owadów.

1. ‘Rauchtopas’ ma płatki od góry żółte, a od dołu czerwonobrązowe. Mimo że ta niezwykle obficie kwitnąca odmiana osiąga do 160 cm wysokości, jest uważana za wyjątkowo stabilną. Nagradzana przez specjalistów najwyższą oceną.

2. ‘Biedermeier’ ma kwiaty brązowoczerwone z żółtymi końcami płatków, dorasta do wysokości 120-140 cm, uchodzi za odmianę stabilną, cieszącą oczy obfitym kwitnieniem oraz dobrze prezentującą się z daleka.

3. ‘Kupferzwerg’ ma kwiaty żółto paskowane tylko w okresie rozwijania się pąków, później stają się one brązowoczerwone. Osiągająca wysokość 90-110 cm odmiana kwitnie bardzo obficie, ale bywa krytykowana za zbyt małą stabilność. 4. ‘Butterpat’ ma jaskrawożółte kwiaty i nie przekracza 100 cm wysokości.