Na rabacie czarodziejsko lśnią ciemne, niebieskofioletowe kwiaty jesiennego tojadu. Zebrane w gęste wiechy na prostych pędach doskonale prezentują się w półcieniu pod krzewami lub drzewami w towarzystwie ozdobnych bylin: japońskich zawilców i świecznicy, funkii oraz paproci. Kwiatostany tojadu otacza tajemniczo-magnetyczna aura, którą roślina zawdzięcza nie tylko wspaniałym, nieco niepokojącym barwom, ale i truciźnie zawartej w tkankach.

Jesienny tojad Carmichaela Aconitum carmichaelii jest jednym z najbardziej znanych przedstawicieli rodzaju tojad. Okazała bylina wysokości około 1,4 m kwitnie we wrześniu i październiku, efektownie wieńcząc kolorowy sezon w ogrodzie. Już w czerwcu zaczyna kwitnąć tojad mocny Aconitum napellus o pędach wysokości do 1,2 m oraz mało znany tojad lisi Aconitum vulparia, który osiąga wysokość tylko 80 cm i ma drobne kremowożółte kwiaty. W lipcu zakwita tojad ogrodowy Aconitum x cammarum o kwiatach nie tylko niebieskich, ale także niebiesko-białych. 

 

Uwaga: tojad to roślina trująca!

 

Tojad jest piękną byliną letnią i jesienną, ale piękno bywa zdradliwe. Jego wszystkie części są trujące (najbardziej bulwy i liście), gdyż zawierają alkaloid akonitynę, jedną z najsilniejszych trucizn roślinnych. Nawet niewielka jej dawka może porazić ośrodek oddechowy i zahamować pracę serca. Jeżeli w ogrodzie przebywają małe dzieci, należy z uprawy tojadu zrezygnować.

Do prac pielęgnacyjnych przy tojadach należy zakładać rękawiczki ochronne. Jeśli przypadkiem chwycimy gołą dłonią liście lub pęd rośliny, należy jak najszybciej dokładnie umyć ręce.

 

Pamiętajmy, że wszystkie tojady mają podobne wymagania. Lubią ziemię próchniczną, głęboko uprawianą, żyzną i wilgotną. Najlepiej czują się w miejscach osłoniętych od wiatru i częściowo ocienionych, pod dachem z liści krzewów lub drzew. Jeżeli tojady rosną na nasłonecznionej rabacie, należy zadbać o dobre nawilgotnienie podłoża, które powinny osłaniać i chłodzić rośliny okrywowe. Jeżeli ziemia jest zbyt ciepła i sucha, byliny stają się znacznie podatniejsze na porażenie chorobami grzybowymi, jak np. mączniakiem prawdziwym.

Po kilku latach, gdy tojady zaczynają kwitnąć mniej okazale, możemy je odmłodzić przez podział. Jesienią wykopujemy roślinę i od głównej części korzeni odrywamy mniejsze bulwy. Sadzimy je, przykrywając dwucentymetrową warstwą ziemi. Przedtem do dołka wsypujemy porcję kompostu. W ten sposób tajemnicza piękność pojawiać się będzie na rabacie w pełnej krasie także w następnych latach.

Czarująca rabata na jesień

Wystarczy kilka atrakcyjnych bylin, aby pod koniec lata i jesienią mały zacieniony kącik (tutaj 100x80 cm) zachwycał pięknymi kwiatami i liśćmi.

1. Tojad Carmichaela Aconitum carmichaelii ‘Arendsii’ (2 x 1 szt.);

2. Świecznica prosta Cimicifuga simplex  (1 szt.);

3. Zawilec jesienny Anemone japonica hort. ‘Königin Charlotte’ (1 szt.);

4. Funkia falista Hosta undulata ‘Albomarginata’.

Biało-zielone liście funkii zdobią rabatą już od wiosny. Półpełne różowe kwiaty zawilca jesiennego otwierają się od sierpnia. Białe szczotkowate wiechy kwiatostanów świecznicy i fioletowoniebieskie kwiatostany tojadu rozwijają się najpóźniej, bo dopiero we wrześniu. Wcześniej zdobią rabatę zimozielonymi i połyskującymi liśćmi.