Warzywa korzeniowe, których zbiór przypada na jesień, goszczą w naszych ogrodach i na działkach coraz częściej. To jedne z najzdrowszych i jednocześnie jedne z najprostszych warzyw w uprawie. Wymagania glebowe buraka, kalarepy czy rzepy nie są dla nas zbyt dużym wyzwaniem.

Do najlepszych odmian kalarepy do zbioru jesiennego można zaliczyć ’Konmar’ i ’Segura’, których biały miąższ o wspaniałym smaku idealnie nadaje się do przyrządzania surówek na słodko. ’Segura’ jest odporna na choroby liści, a jej bulwy nie drewnieją z upływem czasu. Obie odmiany można siać do doniczek i skrzynek w czerwcu. Pod osłonami kalarepę sadzimy w kwietniu, a do gruntu bez osłon wysadzamy rośliny na początku sierpnia na zbiór jesienny.

Właściwy rozstaw sadzonek to 25x25 cm. Kalarepę sadzimy do gleby nasyconej wilgocią i w pochmurny dzień. Po wysadzeniu do gruntu rośliny należy obficie podlewać. By skutecznie przechować kalarepę, trzeba obciąć jej liście. Warzywo można składować kilka tygodni w wilgotnym piasku lub w chłodnej piwnicy. Przechowalnię należy wietrzyć.

Rzepa to roślina jadalna, uprawiana w Polsce od średniowiecza. Jej częścią jadalną jest korzeń, który może być spożywany na surowo, gotowany, pieczony. Rzepa ma niewielkie wymagania klimatyczne i nie jest wrażliwa na niskie temperatury. Dużą jej zaletą jest odporność na suszę. Wymaga natomiast miejsca dobrze nasłonecznionego do uprawy w ogrodzie.

Warzywo to uprawia się z siewu bezpośrednio na polu lub działce w maju i czerwcu dla odmian jesiennych. Nasiona kiełkują w temperaturze 3°C. Gdy siewki wzejdą, należy je przerwać. Rzepę uprawianą jako roślinę główną zbiera się w październiku i listopadzie, a uprawianą jako poplon – przed silniejszymi przymrozkami pod koniec listopada. Rzepa jadalna dobrze przechowuje się w kopcach i piwnicach.

Ostra, wyrazista w smaku teltowska rzepka pochodzi prawdopodobnie z Polski. Była niezwykle popularna w Niemczech w XIX wieku, gdzie uważano ją za prawdziwy przysmak. Serwowano ją w znanych restauracjach zarówno w Brandenburgii, skąd od miasteczka Teltow pochodzi jej nazwa, jak i w szanowanych lokalach Kujaw i Pomorza. Do smakoszy rzepki należeli m.in. znani artyści i filozofowie XVIII i XIX wieku.

 

 

Świerząbek - ciemnoszara marchewka o smaku żołędzia

Świerząbek bulwiasty to roślina szczególnie popularna w XIX wieku. Dziś mało kto o niej pamięta, choć w kuchni francuskiej używana jest jako dodatek do zup i potraw duszonych. Uprawiana była w Europie Wschodniej głównie dla jadalnego korzenia, który wygląda jak ciemnoszara marchew z biało-żółtym miąższem. Korzeń pachnie i smakuje jak żołądź jadalny.

Pora siewu dla tej rośliny to luty, zbiór następuje w lipcu. Korzenie przechowuje się w temp. 6-8°C, co zwiększa tempo przemiany skrobi w korzeniu. Proces ten chroni roślinę przed zakażeniem chorobami powodowanymi przez grzyby. Współcześnie uprawa świerząbka została podjęta w północnej Francji, w dolinie Loary, gdzie wyhodowano nową odmianę ‘Altan’.

 

Warto wiedzieć

Rzepkę teltowską wysiewa się bezpośrednio do gruntu pod koniec sierpnia, natomiast zbiera się w październiku. Charakterystyczną cechą tej odmiany jest gruszkowaty, podłużny kształt korzeni, biały kolor oraz miękkość. Rzepkę można spożywać bezpośrednio lub w sałatkach warzywnych.

Odporne odmiany selera

Nieodłącznym składnikiem naszego jadłospisu na chłodne dni jest niewątpliwie seler. Intensywnie plonujące odmiany ’Balena’ i ’President’ tolerują niskie temperatury. Seler korzeniowy uprawia się z rozsady, którą można sadzić do gruntu, gdy ma 5 liści właściwych – 2 miesiące po wysianiu. Wegetacja od połowy maja trwa 140 dni. Zbiór obu odmian następuje na przełomie października i listopada.

Warunkiem dobrego przechowywania selerów jest odpowiednie schłodzenie. Nie należy ich zbierać, gdy temperatura przekracza 20ºC, bo mogą zostać szybko porażone chorobami przechowalniczymi. Selery przechowujemy w temp. od 0 do 4ºC na pryzmach na działce lub w piwnicy w skrzynkach wyłożonych folią.