Autorką tekstu jest dr Katarzyna Wróblewska

Żyją w różnych środowiskach. Mogą rozwijać się w runie leśnym, wśród skał albo na konarach drzew (epifity), wiele to rośliny typowo wodne. Łączą je niskie wymagania świetlne – niewiele jest roślin, które mogą rosnąć w tak głębokim cieniu, jak niektóre gatunki paproci.

Ponieważ nie tworzą kwiatów, ich główną ozdobą są liście – najczęściej pierzasto złożone, bardzo precyzyjnie „koronkowo wycinane”. Wśród wielu gatunków znajdziemy ogromne bogactwo ich kształtów: mogą być lancetowate, wachlarzowate lub czterolistne. 

Dobór paproci do mieszkań i biur zmienia się wraz z modą. Obok tych znanych od dawna, coraz częściej pojawiają się na rynku ich nowe rodzaje. Inne, po hodowlanym udoskonaleniu, wracają do łask. Tak jest np. z paprotką złocistą Phlebodium aureum. Jej nowa odmiana ‘Blue Star’ ma kompaktowy pokrój, zachowując przy tym charakterystyczną niebieskozieloną barwę liści i łatwość w uprawie.

Mikrosorum - urokliwa nowość

Jedną z najczęściej spotykanych, nowo wprowadzonych paproci, jest mikrosorum. Można ją spotkać w kilku gatunkach i odmianach. Mikrosorum różnolistne  Microsorum diversifolium ma błyszczące, ciemnozielone, pierzasto wcinane liście, które wyrastają z pokrytego ciemobrązowymi błoniastymi łuseczkami kłącza. Kłącze często przerasta ponad brzegiem doniczki i, mimo iż przypomina nieco odnóża pająka, stanowi dodatkową ozdobę rośliny. Gatunek ten nie sprawia trudności w uprawie, toleruje niedobór światła i zbyt wysoką temperaturę w zimie.

Wyższe wymagania co do temperatury i wilgotności powietrza ma mikrosorum bananowcolistne Microsorum musifolium o lancetowatych liściach. Ze względu na charakterystyczne, jakby pokryte łuskami, blaszki liściowe nazywane jest krokodylą paprocią. Inne gatunki tego rodzaju polecane do uprawy w mieszkaniach to Microsorum punctatumMicrosorum scolopendrium.

Wysokie wymagania mają także paprocie epifityczne, w naturze rosnące na konarach drzew lasów deszczowych. Z uwagi na brak gleby w takich warunkach, a więc ograniczone pobieranie wody, wymagają wysokiej wilgotności powietrza. Znajdziemy wśród nich m.in. różne gatunki płaskli (tzw. łosich rogów), np. płasklę łosiorogą Platycerium bifurcatumPlatycerium  alcicorne i Platycerium willinckii.

Wszystkie tworzą dwa typy liści: fotosyntetyzujące, później zasychające, oraz spektakularne, przewieszające się i charakterystycznie rozwidlone liście zarodnionośne. To one stanowią główną ozdobę roślin. Płaskle najlepiej eksponować w podwieszanych koszach lub przyczepione do kawałków drewna, otoczone niewielką ilością podłoża dla epifitów, najczęściej na bazie torfu i korzeni paproci.

 

Zielonolistne domowe piękności

 

Uprawa dawalii

Innym rodzajem paproci epifitycznych są dawalie, np. dawalia Tyermanna Humata tyermannii. Oprócz skórzastych, precyzyjnie powycinanych liści, wielką ozdobą tych paproci są kłącza, gęsto pokryte beżowymi włoskami.

Inną grupą paproci, która szalenie zyskuje na popularności, są paprocie drzewiaste. Ich przypominające pnie struktury utworzone są z kłącza, gęsto pokrytego korzeniami przybyszowymi. Na ich szczycie znajduje się ogromny wachlarz z liści o długości nawet 2 m. Najbardziej znany gatunek takiej paproci to diksonia tasmańska Dicksonia antarctica, która powinna zimować w chłodnych pomieszczeniach, najlepiej w ogrodach zimowych, ale jest wiele innych przedstawicieli tej grupy, nadających się do uprawy w mieszkaniach, np. Cyathea daelbata.