Botaniczna nazwa orlika Aquilegia pochodzi od łacińskiego aquila, co znaczy orzeł. Trudno o trafniejsze określenie dla kwiatów z charakterystyczną ostrogą przypominającą szpon orła.

Orlik pospolity Aquilegia vulgaris charakteryzuje się ładnymi filigranowymi listkami i zwykle fioletowymi kwiatostanami. Jest polecany przede wszystkim do nasadzeń w miejscach półcienistych. Zupełnie innymi cechami wyróżniają się odmiany hodowlane; te charakteryzują się znacznie szerszą gamą kolorów, sprawiając znacznie pogodniejsze wrażenie. W przeciwieństwie do formy botanicznej nadają się one także do uprawy na stanowiskach położonych w słońcu. Orlik jest rośliną krótkowieczną. Najefektowniejsze kwiaty wydaje w drugim roku uprawy.

Dzięki dużej ilości nowych odmian o walorach tej atrakcyjnej rośliny mają szansę przekonać się także ci, którzy do tej pory uznawali orlika za roślinę niemodnanieatrakcyjną. Współczesne odmiany są dostępne w niemal wszystkich kolorach tęczy, posiadają też kwiaty wybarwione na biało, żółto, czerwono, różowo, fioletowo, niebiesko, a nawet zielonociemnofioletowo. Należy przy tym dodać, że kwiaty bywają nie tylko jedno-, ale też wielobarwne.

Orlik wachlarzowaty Aquilegia flabellata (zdj.: Fotolia.com)

Kwiaty mają nie tylko różne wybarwienie, ale też różne formy. Doskonałym przykładem jest m.in. odmiana ‘Pink Bonnets’. Niektóre orliki są obecne w ogrodach wiejskich już od lat, niemniej jednak dopiero teraz są odkrywane i wykorzystywane na znacznie szerszą skalę. Wiele nowych odmian ma tak dalece odmieniony wygląd, że trudno wręcz odgadnąć, iż mamy do czynienia z orlikiem; tylko liście wciąż wykazują duże podobieństwo. Za przykład może posłużyć odmiana ‘Winky Double Red White’, u której kwiaty są podwójnie pełne i mają pomponowaty pokrój. Niecodziennym wyglądem wyróżniają się także kwiaty takich odmian gatunku Aquilegia vulgaris var. stellata, jak ‘Green Apples’, ‘Clementine Salmon Rose’ oraz ‘Clementine Blue’. Wyglądem przypominają one kwiaty powojnika lub dalii kaktusowej.

Kwitnienie i pielęgnacja orlików

Większość form hodowlanych kwitnie od maja do czerwca i osiąga wysokość od 60 do 80 cm. Gatunki wysokie świetnie nadają się kwiat cięty. Wyjątek stanowią m.in. orlik wachlarzowaty Aquilegia flabellata var. pumilaMinistar’ oraz orlik alpejski Aquilegia alpina, które osiągają wysokość tylko 20-40 cm. Obydwa gatunki prezentują się doskonale w ogrodzie skalnym, ostatni zaliczany jest do nielicznych gatunków, które są wrażliwe na niesprzyjające warunki pogodowe. To jednak wyjątek. Większość roślin akceptuje przeciętne warunki uprawy, czując się najlepiej w przepuszczalnym, żyznymumiarkowanie wilgotnym podłożu. Zadziwiające jest przy tym, jak wytrzymałe potrafią być te kruche rośliny. Wytrzymałe, a także ekspansywne, dlatego zaraz po kwitnieniu zaleca się je przyciąć, aby nie zdołały rozsiać nasion. Dodatkową korzyścią płynącą z cięcia jest pobudzenie roślin do drugiego kwitnienia.

Orlik alpejski Aquilegia alpina (zdj.: Fotolia.com)

Orliki rozmnaża się przez podział (w sierpniu) lub wysiew nasion (w kwietniu lub maju). Do gruntu sadzi się je w sierpniu lub wrześniu. Informacją wartą zapamiętania jest fakt, iż orlik zalicza się do repelentów odstraszających ślimaki, innymi słowy, stanowi on naturalną tarczę chroniącą sąsiednie uprawy na rabatach przed ekspansją żarłocznych mięczaków.

W stanie dzikim orlik pospolity występuje m.in. w widnych lasach liściastych, zaroślach i na górskich polanach kontynentu europejskiego. Należy jednak zaznaczyć, że jest to roślina objęta całkowitą ochroną gatunkową. Ziele orlika pospolitego od dawna jest stosowane w medycynie ludowejhomeopatii, m.in. jako lek żółciopędymoczopędny.

Orliki w różnych wariantach kolorystycznych


1. Odmiana ‘William Guinness’ ma kwiaty purpurowe zakończone białym kołnierzem.

2. Olbrzymie, żółte kwiaty północnoamerykańskiej mieszańcowej odmiany ‘Maxiczynią rabaty jaśniejszymi.

3. Mieszanka siewna ‘Mrs. Scott Elliott’ zawiera wiele wielkokwiatowych odmian w kolorze pastelowym, rozweselającym półcieniste zakątki ogrodu.

4. Odmiana ‘Green Apples’ ma kwiaty w kolorze od jabłkowo-zielonego do kremowobiałego.

5. Odmiana ‘Pink Bonnets’ zalicza się do tzw. form nostalgicznych.

6. Odmiana ‘Winky Double Red White’ osiąga wysokość tylko 15 cm, tworzy jednak mnóstwo przepięknych pełnych kwiatów. Nowe odmiany orlików czasem można rozpoznać tylko po liściach.