Z licznych gatunków drzew oferowanych przez krajowe szkółki łatwo wybrać odmiany karłowe do małych ogródków, formy duże przeznaczone do rozległych ogrodów i parków oraz takie, które zaskakują niezwykłą barwą liści, ciekawymi kwiatami czy fakturą kory. Bo drzewa są nie tylko pożyteczne, ale przede wszystkim piękne, a jesień jest najlepszą porą ich sadzenia.

Klon jawor Acer pseudoplatanus ma wiele ciekawych odmian o pstrych lub jasno zabarwionych liściach, które jednak w upalne, suche lata mogą cierpieć od silnego nasłonecznienia. Kłopotów w uprawie nie sprawiają odmiany o liściach zielonych lub purpurowych, jak na przykład ‘Atropurpureum’. Liście tej odmiany są z wierzchu ciemnozielone, więc żeby dostrzec ich prawdziwe piękno, trzeba spojrzeć na nie od spodu, który wybarwia się na ciemnoróżowo.

Drzewo wygląda szczególnie atrakcyjnie przy wietrznej pogodzie, liście mienią się wtedy dwoma kontrastującymi kolorami. Jesienią jest jeszcze ciekawiej: wierzch liści odbarwia się na żółto, a spód pozostaje różowy. Opadające liście tworzą malowniczy dwukolorowy dywan. Odmiana ‘Atropurpureum’ to duże drzewo, dorasta do 25 m, tworzy też szeroką koronę. Podobnie jak dziki jawor jest tolerancyjna co do podłoża oraz odporna na mróz.

Być może spotkanie Laury i Filona byłoby bardziej owocne, gdyby umówili się właśnie pod tą odmianą jaworu i razem mogli podziwiać jego atuty? Wiosną drzewo zakwita drobnymi czerwonawymi kwiatami, z których latem tworzą się oskrzydlone nasiona – też podkolorowane na czerwono.

 

Ciekawe odmiany buku pospolitego 

Dostojeństwa nie brakuje także naszemu rodzimemu bukowi pospolitemu Fagus sylvatica. Wśród jego wielu odmian na szczególną uwagę zasługuje odmiana ‘Pendula’ – prawdopodobnie najbardziej eleganckie drzewo o zwisającym pokroju. Lśniąca stalowa kora pnia i konarów już z daleka przykuwa wzrok. Drzewo tworzy szeroką malowniczą koronę, dorasta do 15-25 m. Największą zaletą buka ‘Pendula’ są jednak zwisające gałęzie tworzące zielone wodospady aż do samej ziemi.

To wspaniała odmiana, którą należy sadzić w centralnym punkcie ogrodu. Lubi słońce, ale toleruje także półcień. Najlepiej rośnie na glebach żyznych i stale umiarkowanie wilgotnych. Odmianami o mniejszych rozmiarach, płaczącym pokroju i ciemnobordowych liściach są: ‘Black Swan’, ‘Purple Fountain’ oraz ‘Purpurea Pendula’.

Całkowitym przeciwieństwem drzewa o przewieszających się gałęziach jest świerk pospolity Picea abies ‘Virgata’. Zaletą tej odmiany jest rzadko ceniona u świerków cecha – bardzo mała liczba rozgałęzień pędów. Każda gałąź zakończona jest zwykle tylko jednym nowym pąkiem. Odmianę ‘Virgata’ nazywa się także świerkiem wężowym, bo jego gałęzie rosną nieraz tak bujnie, że przypominają wijące się węże.

Luźna korona tej odmiany przepuszcza dużo promieni słonecznych i początkowo rzuca niewiele cienia. Dopiero po wielu latach korona zagęszcza się. Ozdobą dorosłych drzew są długie szyszki wyrastające na końcach gałęzi.

 

 

Brzoza pożyteczna - dekoracyjna i niewymagająca 

Nie tylko barwne liście czy niezwykły pokrój mogą być ozdobą drzew. Nieraz największą atrakcją potrafi być także kora, a w tej kategorii faworytkami są brzozy.

Kto szuka najbielszej ze wszystkich brzóz, powinien posadzić brzozę pożyteczną Betula utilis ‘Doorenbos‘. To średniej wielkości drzewo (dorasta maksymalnie do 10 m wysokości) idealnie sprawdzi się w mniejszych ogrodach, zdobiąc je przez cały rok. Brzozy należą do drzew pionierskich, nie są wymagające, a wręcz polecane osobom dopiero zaczynającym swoją przygodę z ogrodnictwem.

 

Miłorząb japoński - do dużych i małych ogrodów

Miłorząb japoński Ginkgo biloba to dostojne i długowieczne drzewo. Rośnie powoli i tworzy malownicze, niemal posągowe korony. Jesienią przy sprzyjającej pogodzie zielone liście przebarwiają się na żółto. Miłorząb jest gatunkiem dwupiennym. Dorosłe egzemplarze żeńskie jesienią zawiązują nasiona okryte mięsistymi osnówkami o fetorze zjełczałego masła.

Ponieważ nie sposób rozróżnić płci siewek, dlatego do ogrodu najlepiej wybierać rozmnażane przez szczepienie odmiany o ustalonej płci, wyłącznie męskie, np. ‘Autumn Gold’, ‘Fastigiata’, ‘Tremonia’, ‘Saratoga’, lub tylko żeńskie, np. ‘Variegata’. W małych ogrodach doskonale sprawdza się kulista odmiana męska ‘Mariken’ lub miniaturowy ‘Troll’. Miłorząb japoński jest drzewem stosunkowo odpornym na suszę i mało wymagającym.

 

Zalety jesiennego sadzenia

- Szkółki roślin oferują wówczas najszerszy wybór wyprodukowanych w danym roku gatunków i odmian.

- Termin ten daje większe szanse na lepsze przyjęcie się roślin sadzonych z gołym korzeniem lub z bryłą korzeniową.

- Drzewa posadzone jesienią ukorzenią się jeszcze przed nadejściem zimy i wiosną rozpoczną wzrost bez opóźnienia wraz z początkiem sezonu wegetacyjnego.

- Jesienią warto sadzić gatunki, które bardzo wcześnie wiosną rozpoczynają wzrost, na przykład modrzewie, kasztanowce, jabłonie, wierzby czy lipy.

- Sadzone jesienią rośliny są lepiej przygotowane na nadejście ewentualnych wiosennych lub letnich upałów.

 

Jarzębina nie tylko czerwona

Wspaniałą jesienną i zimową ozdobą wielu drzew są jaskrawe owoce – szczególnie czerwone, jak u jarzębu pospolitego Sorbus aucuparia, zwanego potocznie jarzębiną, oraz odmian mieszańcowych, uzyskanych z udziałem także innych gatunków.

Z owoców jarzębiny można zrobić nie tylko czerwone korale – kto posadzi w swoim ogrodzie odmianę ‘Autumn Spire’, jesienią będzie się cieszył gronami złotożółtych owoców. Wyróżniają ją także zwarty, kolumnowy pokrój oraz niewielkie rozmiary (osiąga do 5 m wysokości). Innymi ciekawymi odmianami jarzębu są m.in. ‘Joseph Rock’ o kremowobiałych gronach lub ‘Pink Veil’ o różowych owocach.