Pachnące wakacjami cytryny, kumkwaty i limetki z własnego ogrodu? Czemu nie. W uprawie doniczkowej wszystko jest możliwe. Cytrusy słyną ze wspaniałego zapachu kwiatów, który w bezwietrzne dni wypełnia cały taras. Aromatyczną woń wydzielają zresztą nie tylko kwiaty, pachną też liście.

Wyjątkowo atrakcyjne korony tworzą na przykład mandarynki, kumkwaty i kalamondyny. Rośliny te można prowadzić w szpalerze, ale pamiętajmy, że cięcie gatunków cytrusowych wymaga przede wszystkim doświadczenia. Luźną koronę mają z kolei drzewka cytryny.

Komu zależy głównie na owocach, powinien wybrać cytrynę lub limetkę, ponieważ ich owoce zawsze dojrzewają, nawet jeśli lato nie było szczególnie słoneczne. Bardzo pięknie pachnie bergamotka Citrus bergamia. Olejki eteryczne tego gatunku są wykorzystywane m.in. do aromatyzowania herbaty. Warto wiedzieć, że o ile drzewo pomarańczy rodzi niestety niewiele owoców, o tyle odmiany drobnoowocowe, na przykład kumkwat ‘Kucle’ czy limetka ‘Pursha’, wydają ich nierzadko setki.

Kumkwat Kucle (zdj.: Fotolia.com)

Stanowiska dla cytrusów

Cytrusom słońca nigdy za wiele, dlatego najlepsze stanowiska do uprawy roślin to miejsca o południowej ekspozycji. Jednak pamiętajmy, że w szczytowym okresie lata same doniczki (ale nie rośliny) powinny stać w cieniu, aby nie przegrzały się korzenie. W upały cytrusy podlewamy rankiem lub/i wieczorem.

Bryła korzeniowa powinna być podlewana obficie, jednak nie przelana. Kolejne nawadnianie wykonujemy, gdy ziemia w doniczce jest sucha. Do podlewania najlepsza jest woda średnio twarda, a nie, jak dotychczas uważano, miękka. Cotygodniowe zasilanie kończymy pod koniec sierpnia. Drobne cięcia korekcyjne korony mogą być przeprowadzane o każdej porze roku, cięcie zasadnicze przypada na marzec.

Owoce cytrusów nadają się do przetworów oraz aromatyzowania napojów. Aromatyczne liście kaffira Citrus hystrix są dodatkiem do wielu potraw azjatyckich. Do wykorzystania w potpourri (pachnący susz kwiatowy z dodatkiem ziół, kamyczków lub muszelek) doskonale nadaje się skórka bergamotki. Cytrusy kwitną i owocują tylko wtedy, gdy sadzonki pobierzemy z już owocujących okazów. Rośliny wyhodowane z pestki bardzo późno wchodzą w okres dojrzewania, a owocowanie jest wówczas mało prawdopodobne.         

Papeda Citrus hystrix (zdj.: Fotolia.com)

Zimowanie cytrusów

Cytrusy wstawiamy do kwatery jesienią jeszcze przed nadejściem pierwszych mrozów. Są one roślinami wiecznie zielonymi i dlatego także zimą muszą przebywać w miejscach jasnych. W zależności od ilości światła mogą zimować albo w ciepłych, albo w chłodnych warunkach. Kwatera może być zarówno umiarkowanie jasna i chłodna o temperaturze poniżej 10°C, jak i bardzo jasna i ciepła. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby cytrusy zimować w pokoju lub ogrzewanym ogrodzie zimowym w temperaturze od 15 do 25°C.

Trzeba pamiętać o jednym: doniczki z cytrusami nie mogą stać na zimnej podłodze, zwykle wystarczającą ociepliną jest plastikowa podstawka. Rośliny mogą stać np. przy oknie wychodzącym na południe, przy drzwiach tarasowych lub na poddaszu pod świetlikiem. Rośliny rosną nadal, dlatego także zimą muszą być co miesiąc zasilane. Jeśli kwatera jest ciemna, można ją doświetlić sztucznym światłem. W ramach zimowej opieki nad roślinami sprawdzamy je regularnie na obecność szkodników oraz regularnie podlewamy. Im chłodniej w kwaterze, tym rzadziej podlewamy. Po konewkę sięgamy, gdy podłoże jest suche.   

Cytrusy do uprawy doniczkowej

Ręka buddy Citrus medica var. sarcodactylis rośnie głównie w Azji. Gatunek ten ma rozłożysty pokrój i potrzebuje dużo miejsca. Owoce mają intensywny zapach i są podzielone na 5-20 palczastych segmentów.

Pomarańcza limeta Citrus limetta odmiana ‘Pursha’ odznacza się zwartym pokrojem i ładną, naturalnie kulistą koroną, z której wyrasta mnóstwo kulistych kwaśnych limetek. Odmiana ta uchodzi za mało wymagającą.

Kumkwat perłowy Fortunella margarita ma gęste, bujnie rozgałęzione korony. Drzewka obficie kwitną i owocują. Aby rośliny zaowocowały, muszą być zimowane w niezbyt chłodnej kwaterze. Wysokość ok. 40-50 cm.

Kalamondynka Citrofortunella jest krzyżówką kumkwata i mandarynki. Kalamondynka ma filigranowy pokrój i rodzi wiele owoców, które można wykorzystać na przetwory. Wysokość do 150 cm, liście wiecznie zielone.