Autorem tekstu jest dr Przemysław Bąbelewski

Jaśminowce to, bez wątpienia, jedne z najładniejszych krzewów kwitnących na przełomie czerwca i lipca, czyli stosunkowo późno jak na większość krzewów ozdobnych. Rodzaj ten jest liczny w gatunki – szacuje się, że na świecie występuje ich około 65 rosnących naturalnie we florze Europy, Azji i Ameryki Północnej.

W Polsce uprawia się kilka gatunków jaśminowców oraz liczne odmiany pochodzenia mieszańcowego. Urokliwe białe kwiaty, zebrane po kilka w gronach, urzekają pięknem oraz – u niektórych gatunków – zapachem.

Najczęściej spotykany w ogrodach, starych parkach oraz zieleńcach jest jaśminowiec wonny Philadelphus coronarius. Gatunek ten naturalnie występuje na południu Europy oraz w południowo-zachodniej Azji. Jaśminowiec wonny tworzy krzewy dorastające do 2-3 metrów, o pędach młodych wyprostowanych, a starszych przewieszających się na boki. Kwiaty tego jaśminowca są kremowobiałe, intensywnie pachnące, zebrane w grona po kilka.

Bardzo ładnie prezentuje się jego odmiana ‘Aurus’ o złocistożółtych liściach wiosną (później zielenieją). Dorasta do wysokości 2 metrów. Efektownie wygląda w zestawieniach barwnych z innymi krzewami o purpurowych liściach, jak np. z pęcherznicą kalinolistną ‘Diabolo’.

 

(zdj.: Shutterstock.com)

 

Drugim spotykanym w starych parkach jest jaśminowiec omszony Philadelphus pubescens. Cechą rozpoznawczą tych krzewów jest niełuszcząca się kora na starych pędach. Liście, kwiatowe grona i działki kielicha pokryte są białymi włoskami. Kwitnie w podobnym terminie jak jaśminowiec wonny, ale ma większe kwiaty i, niestety, nie pachnie. 

Ostatnim gatunkiem spotykanym w Polsce jest jaśminowiec bezwonny Philadelphus inodorus, uprawiany w przepięknej odmianie wielkokwiatowej Philadelphus inodorus var. grandiflora. Rozwija największe ze wszystkich jaśminowców kwiaty (średnicy 5 centymetrów). Dorasta do wysokości 2-3 metrów, odznacza się jasną zielenią i błyszczącymi liśćmi.

Jaśminowce z krzyżówek

Duża liczba odmian powstających na skutek licznych krzyżowań, często wielokrotnych o rodowodzie trudnym do ustalenia, dała podstawy do podziału na cztery grupy odmian.

Pierwszą grupą są mieszańce zaklasyfikowane do grupy Burfordensis, którą charakteryzują krzewy dorastające do 4 metrów. W tej grupie najpopularniejszą odmianą jest ‘Falconeri’ o gwiazdkowatych, delikatnie pachnących kwiatach. Następną grupą jest Lemoinei, tworząca niskie krzewy dorastające do 2 metrów, o kwiatach białych. Krzewy z tej grupy warto polecić do małych ogrodów, bo wolno rosną, bardzo obficie kwitną i pięknie pachną. W tej grupie bardzo popularna jest odmiana ‘Erectus’. 

Kolejna grupa to Purpuro-maculata o białych pachnących poziomkami kwiatach. Popularna w tej grupie jest odmiana ‘Bicolore’ o kwiatach średnicy 5 centymetrów. Ostatnia grupa to ‘Virginalis’ o pełnych lub półpełnych kwiatach i wysokich krzewach dorastających do 4 metrów. Popularną starą odmianą w tej grupie jest ‘Virginial’, nazywana odmianą panieńską, tworząca półpełne śnieżnobiałe kwiaty, silnie pachnące.

Co lubią jaśminowce

Jaśminowce to krzewy o bardzo małych wymaganiach glebowych. Dobrze rosną na każdej glebie, z wyjątkiem bardzo podmokłych, preferują te przeciętne. Najlepiej rosną na stanowiskach o wystawie słonecznej i półcienistej. Na miejscach suchych podczas suszy często więdną liście, a krzewy atakowane są przez mszyce.

Doskonale nadają się do sadzenia w grupach, a także na nieformowane i formowane żywopłoty, które prezentują się bardzo efektownie podczas kwitnienia oraz doskonale znoszą cięcie i przycinanie (wówczas mniej obficie kwitną). Bardzo dobrze reagują na przesadzanie nawet w starszym wieku. Łatwo się rozmnażają z sadzonek zdrewniałych.  

W szkółkach dostępne są również stare polskie odmiany wyhodowane przez słynnego dendrologa Antoniego Wróblewskiego. I tak np. ‘Alabaster’ tworzy  krzewy dorastające do 3 metrów. Jego kwiaty są kremowobiałe, pojedyncze, o średnicy 3-4 cm, zebrane w luźne kwiatostany, słabo pachną. 'Alabaster' kwitnie obficie w drugiej połowie czerwca.

‘Kalina’ to krzew dorastający do 1,5-2 metrów, o zwartym, wyprostowanym pokroju. Kwiaty ma pojedyncze, białe, o silnym zapachu, średnicy 3-4 centymetrów. Kwitnie bardzo obficie i późno.

‘Justynka’ to krzew słabo rosnący (do 1,5 metra), szeroko rozgałęziony. Kwiaty ma pojedyncze lub półpełne, średnicy 2-3 cm, słabo pachnące. Kwitnie bardzo obficie na przełomie czerwca i lipca.

‘Karolinka’ z kolei tworzy krzewy o zwartym pokroju, dość silnie rosnące (dorasta do 2 metrów). Kwiaty ma pojedyncze, białe, pachnące, średnicy 3-4 cm. Kwitnie bardzo obficie w drugiej połowie czerwca.

‘Apollo’ tworzy duże, łukowato wygięte krzewy o białych kwiatach.

‘Biały Karzeł' to krzew o niskim wzroście, dorastający do 1 m, o liściach karbowanych, kwiatach białych, pachnących.