Cień w ogrodzie występuje w różnym nasileniu. Obserwując jego przemieszczanie się w ciągu dnia, znajdziemy miejsca, gdzie będzie on padał przed południem, przez połowę dnia, ale również przez cały dzień. Jego źródłem mogą być drzewa, krzewy, żywopłoty, płoty, północne ściany budynków.
Byliny rosnące w cieniu lub półcieniu przystosowały swoją budowę i rozwój w każdej jego strefie. W naturalnym środowisku zróżnicowanie roślin
w podszyciu jest specyficzne i wynika z ich przystosowania do ilości docierającego światła.
Rozwój roślin pod drzewami lub krzewami liściastymi rozpoczyna się wczesną wiosną. W tym czasie mocno się rozrastają i intensywnie kwitną. Muszą bowiem wykorzystać okres maksymalnego naświetlenia, zanim rozwiną się liście na drzewach lub krzewach. Ciekawym rozwiązaniem kompozycyjnym w takich miejscach są nasadzenia z roślin cebulowych bardzo wcześnie kwitnących, np. krokusów. Liście grabu, dębu, buku i leszczyny będą je mocno cieniować, ale mimo małej ilości światła i tu możemy wykreować ciekawe kompozycje.
Rośliny przystosowują się do życia w cieniu także dzięki specyficznej budowie liści. Te, które rosną na cienistych stanowiskach, głównie pod drzewami iglastymi, mają duże, cienkie, bez nalotu woskowego i włosków, spłaszczone i tak
skierowane, aby pobierały jak najwięcej światła. Są to np. paprocie i funkie. W miejscach, gdzie światło prawie w ogóle nie dociera, możemy posadzić zadarniające rośliny zimozielone, np. bluszcz pospolity, kopytnik pospolity, runiankę japońską lub zamierające na okres zimy, np. konwalię majową i tojeść.
Oprócz intensywności światła trzeba także brać pod uwagę poziom wilgotności gleby.
W miejscach zacienionych, ale wilgotnych dobrze będą się czuły np. funkia czy miodunka pstra. Natomiast w suchych m.in. jasnota plamista czy przywrotnik ostroklapowy.
Projektując zakątek z roślinami cieniolubnymi, możemy inspirować się naturalnym środowiskiem, np. sadzić byliny specyficzne dla lasów dębowo-grabowych lub tworzyć własne kompozycje, uwzględniając warunki siedliskowe roślin. Należy także dobrać ciekawą kolorystykę i terminy kwitnienia, by nasza aranżacja tętniła życiem. Rośliny na stanowiskach suchych i zacienionych należy sadzić pod koniec sierpnia i nie później niż na początku października,
a w miejscach wilgotnych i zacienionych – wiosną i jesienią.


Ilona Nowak

Kompozycja pod drzewem liściastym, np. grabem.

  • podagrycznik pospolity,
  • funkia 'Francee',
  • tojeść,
  • pióropusznik strusi,
  • ułudka wiosenna,
  • runianka japońska,
  • barwinek pospolity,
  • bluszcz pospolity.

 

Kompozycja pod drzewami iglastymi, np. sosnami.

  • tawułka chińska,
  • omieg wschodni,
  • serduszka okazałe,
  • funkia 'Francee',
  • funkia Siebolda,
  • tarczownica tarczowata,
  • miodunka,
  • rodgersja,
  • epimedium alpejskie,
  • różanecznik katawbijski.