Coraz więcej ziół pachnie świeżymi egzotycznymi owocami. Pod tym względem szczególnie wyróżnia się szałwia, ale nie tylko ona warta jest bliższego poznania. Szałwia owocowa Salvia dorisiana pochodzi z tropikalnych regionów Ameryki Środkowej. W naszych warunkach nadaje się do uprawy doniczkowej na tarasie, najlepiej w miejscu półcienistym. Gatunek ten rośnie szybko i jest łatwy w pielęgnacji. Najważniejsze zabiegi to podlewanie i zasilanie.

Liście są duże i sercowate, po dotknięciu pachną egzotycznymi owocami. Przed zimą krzewy silnie skracamy, zimujemy w jasnej chłodnej kwaterze. Listki można suszyć i wykorzystywać do aromatyzowania ciast i parzenia aromatycznych napojów. Świeże listki są wyśmienitym dodatkiem do wypieków. 

Szałwia ananasowa Salvia elegans pochodzi z Meksyku i Gwatemali i, jak łatwo się domyślić, pachnie ananasem.  Także ten gatunek szałwii przeznaczony jest do uprawy w doniczce i rośnie najlepiej w żyznym, regularnie nawadnianym podłożu. Jadalne są zarówno liście, jak również pędy, które można dodawać na przykład do sałatek. Z liści parzy się też herbatki ziołowe. Zioła zimujemy w jasnej kwaterze o temperaturze 5-10°C. Wiosną pędy mocno przycinamy, rośliny przesadzamy do większej doniczki.

Mięta cytrynowa Mentha x piperita var. citrata jest w pełni zimotrwała i rośnie także w półcieniu. W przeciwieństwie do większości ziół, może być uprawiana w żyznym, wilgotnym podłożu. Mięta osiąga wysokość od 30 do 40 cm i kwitnie między lipcem a wrześniem. Po kwitnieniu jej pędy należy silnie przyciąć. Liście wykorzystujemy na świeżo lub po zasuszeniu. Można z nich parzyć herbatę, dodawać do potraw mięsnych i deserów. Wszystkie mięty owocowe mają niedużą zawartość mentolu, dlatego nie są tak ostre w smaku.

Ciekawie pachnące odmiany ma także bazylia. Jest bazylia cytrynowa Ocimum basilicum citriodora, jest bazylia amerykańska Ocimum americanum (także o cytrynowym smaku i zapachu), są bazylie azjatyckie o zapachu anyżu, są meksykańskie o zapachu cynamonu. Spośród tradycyjnych odmian warta polecenia jest bazylia ‘Genoveser’, wyróżniająca się mocnym zapachem. Bazylia nie nadaje się do suszenia, bo traci wiele aromatu. Listki najlepiej zamrozić w lodzie lub zamarynować.

 

Rozmnażanie mięty

Miętę pieprzową, a także mięty owocowe, można łatwo rozmnożyć przez podział lub rozłogi. Najlepszą porą na przeprowadzenie tego zabiegu jest wiosna (od marca do kwietnia) lub jesień (od września lub października). Latem miętę można rozmnożyć przez sadzonki pędowe. W tym celu ścinamy ok. 10-centymetrowe wierzchołki pędów, usuwamy z nich dolne liście i sadzimy do małych doniczek wypełnionych wilgotną ziemią dla ziół.

Do czasu ukorzenienia (a więc mniej więcej przez 10-14 dni) podłoże powinno być umiarkowanie wilgotne, ale nie mokre. Dobrze ukorzenione sadzonki przesadzamy na docelowe stanowisko na ziołowej rabacie.

 

Pełne aromatu kwiaty i liście

1. Mięta truskawkowa Mentha x piperita var. citrata ‘Strawberry’ tworzy kępy dorastające do ok. 60 cm, jej listki można dodawać do wody mineralnej.

2. Kocimiętka Nepeta cataria var. citriodora to forma wyprowadzona od kocimiętki właściwej. Zapachem przypomina melisę cytrynową. Bardzo dobra na herbatki.

3. Aksamitka wąskolistna Tagetes tenuifolia ‘Lemon Gem’ kwitnie do jesieni.

4. Pysznogłówka Monarda fistulosa ‘Petit Delight’ odznacza się niedużymi rozmiarami, dobra do uprawy w gruncie i pojemnikach. Ma jadalne kwiaty. Syrop z liści i kwiatów ma smak cytrynowo-różany.

5. Bazylia amerykańska Ocimum amerykanum ma cytrynowy zapach i smak.