Niegdyś zbieranie i przechowywanie nasion roślin zapewniało bezpieczne przeżycie najtrudniejszych miesięcy roku, dziś staje się hołdem składanym najpiękniejszym porom roku. Nadeszły pracowite dni dla kolekcjonerów nasion, bo właśnie zaczyna się czas zbioru pięknych owoców.

Aby rozmnożyć rośliny, już teraz należy przystąpić do zbiorów. Chcąc sprawdzić stopień dojrzałości owocu, powinniśmy rozerwać jego łupinę. Dojrzałe nasiona są zwykle brązowe. Pędy z owocami ścinamy, gdy są jeszcze w fazie zielonej, następnie rozkładamy na płótnie do wyschnięcia. 

Nasiona wielu drzew, krzewów lub bylin wymagają przerwania spoczynku poprzez skaryfikację (mechaniczne uszkodzenie łupiny) lub stratyfikację (działanie niskimi temperaturami). W przypadku stratyfikacji nasiona należy wymieszać z wilgotnym piaskiem w stosunku 1:3, a następnie umieścić w temperaturze 2-8°C na kilka tygodni. Dla przykładu, nasiona lawendy powinno się przetrzymywać przed siewem przez 2 miesiące w temperaturze 0-4°C.

Jeśli w porę nie zbierzemy nasion, rozsieją się same. Owoce mniszka lekarskiego pokonują duże dystanse uczepione charakterystycznych spadochronów. Nasiona powojnika i wielu innych roślin mają puchowe czuprynki, które także umożliwiają podróżowanie w powietrzu. Drobne nasiona starca unoszone są przez wiatr nawet do 300 kilometrów.

Nie wszystkie gatunki mają skłonność do wędrówek. Ketmia syryjska rozsiewa się w pobliżu korony rośliny matecznej. Zwróćmy uwagę na małe siewki o powcinanych liściach − to nie chwasty!

Siewki możemy teraz wykopać i przesadzić do pojemników ze świeżą ziemią ogrodową. Zimujemy je w jasnej, bezmroźnej kwaterze, a wiosną wysadzamy na docelowe stanowisko. Krzewy powinny zakwitnąć w trzecim roku po posadzeniu.

 

 

Jak oczyścić i przechować nasiona?

Rośliny rozrzucające nasiona należy we właściwym czasie przykryć przepuszczającymi powietrze torebkami. Owoce ulubionych roślin osłaniamy drobnooczkową siatką lub papierowymi torebkami, by ochronić je przez głodnymi ptakami, gryzoniami i owadami.

Zebrane owocostany należy przechowywać w papierowych tutkach. Suche łupiny strąków, mieszków i torebek rozrywamy. Nasiona zanieczyszczone plewami lub innymi suchymi częściami roślin wkładamy do kartonowego pudełka, którym energicznie potrząsamy, a następnie wydmuchujemy lżejsze części łupin.

Nasiona należy dokładnie oczyścić, by nie zaatakowała ich pleśń. Suche najlepiej przechowywać w torebkach papierowych, zamykanych słoikach lub puszkach. Do pojemników można włożyć małe torebki z substancjami wchłaniającymi wilgoć.

Pojemniki i torebki wstawiamy w miejsce chłodne, suche i ciemne. Należy pamiętać, że nasiona mają określoną zdolność kiełkowania. Niektóre zachowują ją tylko przez rok, np. sasanka, fiołek wonny, pełnik europejski.