Ogród powinien być miejscem wypoczynku. Jeśli nie można otoczyć go murem lub wysokim osłaniającym płotem, warto pomyśleć o żywopłocie, który stworzy zieloną, żywą ścianę i – w odróżnieniu od krzewów rosnących swobodnie – zajmie niewiele miejsca. Wśród roślin żywopłotowych są krzewy zawsze zielone i zrzucające wielobarwne liście (czerwone, zielone, a także złocistożółte). Najodpowiedniejszą porą na sadzenie żywopłotu jest jesień, gdy ziemia nie jest jeszcze tak bardzo zmarznięta.

Wiecznie zielone rośliny żywopłotowe znajdziemy wśród iglaków. Należą do nich żywotnik Thujacyprysik Chamaecyparis. Obydwa krzewy są do siebie podobne: mają gęsty pokrój i pędy pokryte igłami w kształcie łusek, co sprawia, że tworzą one doskonałe osłony. Nie wszystkim ogrodnikom podoba się jednorodny wygląd iglastego żywopłotu, zwłaszcza wykształconego przez tuje, jednak wyhodowano już wiele odmian żywotników i cyprysików, które różnią się barwą igieł. Zamiast roślin jednolicie zielonych możemy wybrać także złocistożółte, niebieskoszare, a także w rożnych odcieniach zieleni.

Żywotnik i cyprysik lubią podłoże wilgotne i cierpią podczas suszy. Pamiętajmy, że iglaków tych nie należy przycinać zbyt mocno. Z nieulistnionych części nowe pędy raczej nie wyrastają i w owych miejscach żywopłot się przerzedzi. Należy pamiętać, aby regularnie (każdego roku) przycinać krzewy jeden, dwa razy.

 

Takich problemów nie sprawia cis pospolity Taxus baccata. Jest to jedyny iglak, który nawet po radykalnym cięciu szybko i ładnie się zazielenia. Cis znakomicie nadaje się do tworzenia żywopłotów o niezwykłych kształtach, a także fantazyjnie zielonych rzeźb. Jest rośliną znajdującą różne zastosowania, więc dostosuje się do każdego rodzaju ogrodu. Na ciemnozielonym tle cisowych igieł szczególnie atrakcyjnie wyglądają kwiaty, na przykład z rabaty bylinowej.

Ze względu na powolny wzrost cisy wymagają cierpliwego czekania, aby wierzchołki ich pędów znalazły się na wysokości naszego wzroku. Powolny wzrost ma jednak i zalety. Przycięty żywopłot powinien długo utrzymywać formę i dlatego możemy iglaki te zupełnie spokojnie poddawać cięciu jedynie raz w roku.

Najszybciej rosnącym krzewem żywopłotowym jest ligustr. W ciągu ogrodowego sezonu wysokość żywopłotu może zwiększyć się o 30 cm, dlatego powinien być cięty dwa razy do roku. Ligustr jajolistny jest rośliną częściowo zimotrwałą i każdej wiosny w pełni odnawia swoją szatę liściową. Ostatnie stare liście opadają wraz z pojawieniem się młodej zieleni. Ligustrowy żywopłot może osłaniać wnętrze ogrodu niemal przez cały rok. Ciemnozielony ligustr pospolity Ligustrum vulgare jest rośliną zupełnie niewrażliwą na mróz, natomiast niektóre bardziej dekoracyjne formy, jak np. złocistożółta odmiana ligustra jajolistnego Ligustrum ovalifoliumAureum’, w ostrzejsze zimy mogą przemarzać.

Bardzo efektowne żywopłoty tworzą krzewy laurowiśni Prunus laurocerasus. Zawsze zielona roślina ma charakterystyczne skórzaste i błyszczące liście, osiągające długość do 15 cm i utrzymujące się na pędach także zimą. Laurowiśnia jest bardzo rozpowszechniona w Europie Południowej. Toleruje nasze warunki klimatyczne, chociaż nieosłonięta może wymarzać w ostrzejsze chłody. Laurowiśnia najlepiej rośnie na półcienistych stanowiskach, gdzie jej skórzaste liście są osłonięte od palącego słońca.

Niektóre bardziej wrażliwe odmiany, jak np. wielkolistna ‘Rotundifolia’, wymagają szczególnej uwagi i opieki, zwłaszcza w miesiącach najzimniejszych. Dlatego godnymi polecenia są formy wyróżniające się odpornością na mróz, m. in. ‘Herbergia’ i ‘Otto Luyken’. Żywopłot z laurowiśni należy przycinać ostrożnie, najlepiej sekatorem ręcznym.

 

Żywopłot z bambusa

Tworzące żywopłot krzewy może z powodzeniem (zwłaszcza w cieplejszych regionach) zastąpić bambus, który doskonale pasuje do ogrodu w stylu azjatyckim lub nowoczesnym. Skracając źdźbła, łatwo utrzymamy wymaganą wysokość rośliny. Na żywopłoty osłaniające najbardziej nadają się gatunki wysokie, np. Phyllostachys bissetii, Semiarundinaria fastuosaFargesia murieliae.

WAŻNE: Aby bambus nie rozprzestrzeniał się w ogrodzie na dziko, należy wykopać wokół rośliny pionową barierę dla korzeni o głębokości przynajmniej 60 cm.

Na żywopłoty nadają się także inne gatunki liściaste. Mało skomplikowanymi, niewymagającymi nadzwyczajnych zabiegów pielęgnacyjnych roślinami są grab zwyczajny Carpinus betulusbuk pospolity Fagus sylvatica. Obie dobrze rosną także w cieniu, a ich cięcie nie przysparza problemów. Chociaż buk i grab są trochę do siebie podobne, to jednak nie charakteryzują się bliskim pokrewieństwem. Buk ma liście gładsze niż grab, a niektóre odmiany przybierają piękną ciemnoczerwoną barwę. Wyhodowane z nasion sadzonki buka są tańsze niż rośliny szczepione, ale mają liście niezbyt intensywnie ubarwione.

Piękną czerwienią pyszni się także berberys ‘Atropurpurea’. Ta mało wymagająca roślina rzadko osiąga wysokość ponad 1,5 m, dlatego nadaje się tylko wyjątkowo na osłony, natomiast bardzo dobrze spełnia rolę niskiego żywopłotu obwódkowego. Jeżeli poszukujemy niecodziennych rozwiązań, spróbujmy stworzyć żywopłot z zawsze zielonej trzmieliny pnącej Euonymus fortunei, podobnie trwale ulistnionego ostrokrzewu Ilex, żywotnego klonu polnego Acer campestre lub ciernistego, biało kwitnącego głogu Crataegus.

Najlepsze terminy cięcia żywopłotu przypadają na luty i koniec czerwca. Jeżeli zależy nam na jego pięknym wyglądzie przy końcu sezonu, sięgnijmy w sierpniu po sekator raz jeszcze. Podczas cięcia pamiętajmy, że podstawa żywopłotu powinna być nieco szersza niż jego góra. Nie zapominajmy o ptakach gniazdujących w gęstych krzewach wiosną. Aby nie przeszkadzać im w wychowywaniu piskląt, w kwietniu i maju unikajmy prac przy żywopłocie. Kilka razy cięte żywopłoty wymagają systematycznego nawożenia i podlewania, jak również dostępu do składników pokarmowych.