Uprawa winorośli w ogrodach przydomowych i działkowych ma dosyć długą tradycję. Jednak do niedawna plony nie dawały powodu do wielkiej radości. Trudno było je porównywać ze zbiorami w winnicach francuskich, włoskich czy hiszpańskich. Nasze winne pnącza rodziły przeważnie grona niedużych i mało słodkich owoców. Dzisiaj sytuacja jest zupełnie inna. W ostatnich kilkunastu latach wyhodowano wiele wielkoowocowych odmian deserowych, wspaniale owocujących także w naszych warunkach  klimatycznych. 

Wybierając winorośl, należy zwracać uwagę na jej różne cechy. Oprócz barwy, smaku i okresu dojrzewania owoców ważna jest także odporność rośliny na najczęściej pojawiające się choroby, jak np. mączniak prawdziwy i rzekomy czy szara pleśń. Najbardziej wartościowe są odmiany szczepione na podkładkach odpornych także na ataki szkodliwych owadów, np. mszyc. W niektórych krajach europejskich, np. w Niemczech, uprawa nieszczepionych roślin pozyskiwanych z sadzonek pędowych jest zabroniona. 

Najlepiej kupować młode rośliny w szkółkach specjalizujących się w uprawie odmian deserowych. Tam na pewno uzyskamy wszelkie informacje o najlepszych warunkach uprawy i sposobach prowadzenia pnączy. Dobrym pomysłem jest uprawa kilku odmian dojrzewających wcześnie, średniowcześnie i późno. W ten sposób możemy zbierać owoce przez wiele tygodni od końca sierpnia do października.

 

Szpalerowa uprawa winorośli

Prowadzenie winorośli w szpalerze polega na przywiązywaniu pędów do poziomych naprężonych drutów rozciągniętych między stabilnymi palikami. Pędy można prowadzić w formie łuku, sznura poziomego lub pionowego. Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest coroczne cięcie. Cięcia zimowe wykonujemy od końca lutego do początku marca, gdy już nie zagrażają silniejsze mrozy. Przy prowadzeniu łukowym należy wybrać jeden lub dwa silne pędy i skrócić je do 6-10 pąków. Przy sznurze pędy boczne przycinamy mocno nad pierwszym silnym pąkiem.

W zależności od odmiany i warunków pogodowych, od kwitnienia do dojrzewania owoców mija 60 do 120 dni. Grona na jednym krzewie dojrzewają w różnym tempie, dlatego ich zbiór może trwać od jednego do dwóch tygodni. Owoce są dojrzałe, gdy skórka staje się niemal przezroczysta, a miąższ słodki. Jednak pełny, charakterystyczny dla odmiany aromat osiągają dopiero po kolejnych 10 dniach. Jeżeli umieścimy je w lodówce, będą świeże i jędrne jeszcze przez tydzień.

 

 

Odmiany deserowe lubią słońce

Winorośl można uprawiać nawet w mniej sprzyjających warunkach klimatycznych. Przy ścianie skierowanej na południe, południowy wschód lub południowy zachód, bardzo dobrze owocują odmiany wcześnie dojrzewające, odporne na mróz i choroby grzybowe. Wybór jest duży. Można uprawiać sprawdzone formy deserowe o owocach niebieskich, jak na przykład ‘Miczurińska’ oraz ‘Muscat Bleu’, lub białych – ‘Drużba’. Są także odmiany bezpestkowe, które jednak plonują niezbyt pewnie, a ich owoce są przeważnie bardzo małe.

Uprawę winorośli najlepiej rozpoczynać jesienią lub na wiosnę. Młode rośliny w pojemnikach można sadzić w ogrodzie niemal przez cały rok, oczywiście poza okresami mrozu. W lecie potrzebują dużych ilości wody. Prowadzenie winorośli metodą sznura poziomego sprawdza się w szpalerach przyściennych i swobodnych. Nie obawiajmy się cięć zapewniających roślinom zdrowie i piękny rozwój. 

 

Polecane nowe i sprawdzone odmiany deserowe

1. ‘Różowe Cudo’ to jeszcze mało rozpowszechniona odmiana z Ukrainy. Rodzi duże grona różowych, średniej wielkości jędrnych jagód. Jest bardzo wytrzymała na mróz i odporna na choroby grzybowe. Owoce dojrzewają od połowy września.

2. ‘Zołotoj Don’ jest odmianą bardzo zdrową i żywotną. Dojrzałe grona osiągają wagę 1 kg. Jasne słodkie owoce zawierają bardzo drobne pestki, nieprzeszkadzające przy jedzeniu.

3. ‘Muscat Bleu’ dojrzewa od początku września. Skórka i miąższ popularnej szwajcarskiej odmiany mają kolor ciemnoniebieski. Trudno także nie zwrócić uwagi na delikatny aromat muskatowy. Jest jedną z najlepszych odmian deserowych nadających się na sok.

4. ‘Isabella Rot ’ to odmiana ceniona we Włoszech ze względu na truskawkowy aromat jasnoczerwonych, a w pełni dojrzałości ciemnoczerwonych owoców. Jest także ceniona przez ogrodników specjalizujących się w amatorskiej uprawie winorośli.

5. ‘Pleven Ustojcivij’ zaczyna dojrzewać w połowie sierpnia. Jest w pełni odporna na szarą pleśń owoców. Grona pozostawione na pędach można zrywać stopniowo przez dłuższy czas.