Autorem tekstu jest dr inż. Wojciech Pusz

Szkółkarzehodowcy bukszpanów mogą być zaniepokojeni niesłabnącymi problemami z utrzymaniem krzewów w zdrowiu. Objawy nowej choroby bukszpanu stwierdzono po raz pierwszy kilkanaście lat temu w Nowej Zelandii, a następnie w ogrodach Wielkiej Brytanii. W kolejnych latach notowano objawy choroby w Belgii, Holandii, Francji oraz w 2005 roku w Niemczech.

Sprawcą tej choroby jest grzyb Cylindrocladium buxicola, a chorobę w dosłownym tłumaczeniu określa się mianem zarazy bukszpanu. Patogen przenosi się drogą powietrzną. Szczególnie wrażliwe na porażenie są: Buxus sempervirens, zwłaszcza jego odmiana ‘Suffruticosa’, oraz B. microphylla i B. sinica. W grupie największego ryzyka znajdują się rośliny osłabione, czyli niedożywioneźle nawadniane (dotyczy to roślin zarówno podlewanych zbyt słabo, jak i zbyt obficie). Zauważono m.in., że choroba rozprzestrzenia się znacznie szybciej, gdy liście są mokre, a podłoże nieprzepuszczalne.

Jakimi roślinami można zastąpić bukszpan?

Trzmielina Fortunea odmiana ‘Silver Queen’. To krzew szybko rosnący, liście odznaczają się białym kołnierzem

Ligustr pospolity w odmianie ‘Atrovirens’. Zielony aż do zimy, adaptuje się na różnych stanowiskach, nadaje się na cięcie formujące

Ostrokrzew Ilex crenata czuje się dobrze w słońcu, jak i pod cieniodajnymi koronami drzew i krzewów. Liśćmi przypomina bukszpan

Suchodrzew Lonicera nitida wyróżnia się zwartym pokrojem, bardzo dobrze znosi cięcie. Wydaje ozdobne, fioletowe jagody

Początkowo w okolicach ogonków liściowych pojawiają się ciemnobrązowe plamy, które następnie łączą się, pokrywając całą blaszkę liściową. Porażone liście są ciemnobrązowe, zasychają i mogą przedwcześnie opadać. Na łodygach, począwszy od dolnych partii rośliny, pojawiają się ciemne smugi. Grzyb jest o tyle niebezpieczny, że atakuje także całkowicie zdrowe liście, rozprzestrzenia się szybko i w krótkim czasie niszczy cały krzewostan.

Symptomy choroby mogą być długo nierozpoznawane. Jak na razie specjaliści mają bardzo niewiele informacji dotyczących biologii tego patogenu. Prawdopodobnie zimuje on na opadłych liściach, a wiosną zarodniki są roznoszone przez wiatr, opady deszczu, zwierzęta oraz podczas pielęgnacji roślin.

Jedynym zalecanym sposobem zapobiegania chorobie jest zbieranie porażonych opadłych liści oraz wycinanie pędów z objawami porażenia. NaukowcyEuropejskiejŚródziemnomorskiej Organizacji Ochrony Roślin (EPPO) alarmują, iż w najbliższym czasie grzyb ten może być głównym sprawcą zamierania bukszpanówogrodachparkach Europy.

Inne choroby bukszpanów

Zamieranie pędów Volutella buxi, Macrophoma candollei. Wiosną na liściach można obserwować jasnozielone przebarwienia, na pędach pojawiają się brązowe, szybko powiększające się plamy, czasami plamy występują na całym obwodzie pędu, którego część powyżej miejsca infekcji zamiera.

Porażone pędy należy wyciąć poniżej obumarłych tkanek, następnie rośliny opryskiwać 1-, 2-krotnie jednym z fungicydów.


 

Plamistość liści Macrophoma candollei, Mycosphaerella patouillardi, Volutella buxi. Na brzegu blaszek liściowych pojawiają się pojedyncze jasnobrązowe okrągłe plamy, czasami łączą się ze sobą i obejmują całą powierzchnię liścia, na górnej stronie blaszki liściowej widoczne są czarne skupienia zarodników grzyba. W miarę rozwoju choroby liście i pędy zamierają.

Konieczne jest wycięcie i spalenie silnie porażonych pędów. Rośliny opryskujemy 1- lub 2-krotnie co 10 dni.


 

Fytoftoroza Phytophthora cinnamomi, Phytophthora nicotianae. Początkowo objawy widoczne są na pojedynczych pędach, liście oraz najmłodsze pędy więdną, żółkną, brązowiejązamierają, u nasady korzeni pojawia się nekroza, która z czasem rozszerza się także na podstawę pędu. Porażone rośliny należy natychmiast usunąć i spalić. Miejsce po usuniętych roślinach odkazić, podlewając fungicydem. Pozostałe rośliny podlewamy lub opryskujemy preparatami.


 

Miodówka bukszpanowa Psylla buxi. Zaatakowane przez te szkodniki liście zwijają się i są zdeformowane, na porażonych liściach pojawia się rosa miodowa.

 


 

Skorupnik jabłoniowy Lepidosaphes ulmi. Porażone pędy zamierają, obserwować można zdrobnienie liści i ograniczenie wzrostu rośliny, a na pędach widoczne są wypukłe, brązowe lub szare tarczki. Zaatakowane rośliny należy opryskać.