Autorką tekstu jest mgr inż. Agnieszka Bartosik

Hydroponika jest bezglebową uprawą roślin, a ściślej rzecz biorąc uprawą, w której podłoże pełni inną funkcję niż w tradycyjnych uprawach glebowych. Podłoże, tzw. materiał wypełniający, służy tu utrzymaniu rośliny i stworzeniu odpowiednich warunków tlenowych korzeniom, ale nie pełni funkcji odżywczych. Funkcje te przejmuje roztwór powstały po zmieszaniu odpowiedniego nawozu z czystą wodą. W warunkach domowych możemy uprawiać prawie wszystkie rodzaje roślin ozdobnych, również egzotyczne palmy, kaktusy czy orchidee.

 

Rośliny do uprawy hydroponicznej

Najpierw musimy wybrać te rośliny, które lubią sporo wilgoci, ponieważ łatwiej przystosują się do czerpania składników pokarmowych z pożywki niż inne gatunki. Możemy rozpocząć uprawę od roślin z rodziny obrazkowatych Araceae, od filodendronów, monster, scindapsusów, np. Scindapsus pictus, lub anturium, np. Anthurium andreanum. Wśród nich jest Zantedeschia aethiopica, roślina bagienna o interesujących kwiatach. Można uprawiać też rośliny z rodziny figowców, w której spotykamy okazy duże, potrzebujące większych przestrzeni. Mało wymagającą rośliną, odporną na szkodniki, jest sansewieria z rodziny liliowatych Liliaceae. Do tej rodziny należą dracenykordyliny.

Do uprawy pojedynczych roślin i niewielkich grup roślinnych potrzebujemy kompletu naczyń hydroponicznych, złożonego z naczynia zewnętrznego, tzw. osłonki, oraz naczynia wewnętrznego, czyli wkładu lub koszyczka. Ponadto niezbędne są materiał wypełniający, w którym będą rozwijać się korzenie, nawóz odżywiający nasze rośliny oraz wskaźnik poziomu pożywki.

Naczynie zewnętrzne, czyli osłona, służy do umieszczenia w nim rośliny wraz z wkładem. Osłonka powinna być wykonana z materiału nieprzepuszczającego światła, aby uniknąć rozwoju glonów. Również korzenie źle reagują na światło słoneczne. Wówczas nie musimy podlewać rośliny od góry przez wkład.

Drugim naczyniem jest wkład, który umieszcza się wewnątrz naczynia zewnętrznego. Musi być odpowiednio mniejszy od osłonki i dopasowany do niej tak, aby dało się go zawiesić na szyjce naczynia zewnętrznego. Wkład jest zawieszony na osłonce i nie dotyka jej dna, tworząc wolną przestrzeń dla korzenipożywki.

Anturium (Anthurium andreanum) to jedna z roślin która nadaje się do uprawy hydroponicznej (zdj.: Fotolia.com)

Naczynie wewnętrzne wypełnia się odpowiednim materiałem, który ma przede wszystkim utrzymać roślinę tak, by mogła swobodnie rosnąć, nie przewracając się pod wpływem przyrastającej masy oraz stworzyć korzeniom odpowiednie warunki tlenowe.

Granity i bazalt są szczególnie cenione przez hydroponików

Są to bardzo trwałeodporne chemicznie skały, stosunkowo tanie i łatwo dostępne. Warto je mieszać z materiałami lżejszymichłonącymi wodę. Wśród lekkich materiałów godne polecenia są perlit, keramzytpolistyren. Perlit jest przetworzoną skałą wulkaniczną, porowatą, dobrze chłonącą wodę. Służy do przygotowywania mieszanek wypełniających. Jest biały. Keramzyt z kolei powstaje z wypalenia gliny. Jest odporny, trwały i, co ważne, dobrze utrzymuje ciepło w podłożu.

Polistyren ma kamyki różnej wielkości, wypełnioneśrodku powietrzem. Pływa po powierzchni wody, nie chłonie jej i nie zmienia swojego kształtu. Można zastosować także kruszywo szamotowe lub ceglane o średnicy kamyków około 6 mm. Do hydroponiki nadają się również węgiel drzewnytorf. Torf jest materiałem organicznym o silnie kwaśnym odczynieniewielkim ciężarze. Nadaje się do uprawy niektórych kaktusów.

Oprócz wymienionych produktów potrzebujemy jeszcze nawozu, z którego rośliny będą czerpały składniki pokarmowe. Nawóz możemy kupić w formie płynu lub ciała stałego. Aby sporządzić gotową pożywkę dla roślin, należy rozpuścić odpowiedni do upraw hydroponicznych nawóz w czystej wodzie. Jednak nie jest obojętne, jakiej wody użyjemy do sporządzenia roztworu. Możemy wykorzystać wodę zdatną do picia, wodociągową, studzienną lub destylowaną.

Woda wodociągowa wymaga odstania, aby ulotnił się zawarty w niej chlor. Następnie trzeba ją zmiękczyć, ponieważ, nawet odstana, ma pH powyżej wymaganego przez rośliny. Do upraw hydroponicznych nie nadaje się woda przegotowana, gdyż zawiera sporo substancji balastowych, wytrąconychprocesie gotowania. Najbezpieczniej jest użyć wodę destylowaną.

Ogród dla alergików

Okazało się, że uprawa roślin w wodzie, bez stosowania klasycznych doniczek z ziemią, ma szereg zalet. Hydroponiką z powodzeniem mogą zajmować się osoby uczulone na pleśnie i inne grzyby żyjące w glebie, ponieważ wraz z wyeliminowaniem ziemi z uprawy, pozbywamy się jednocześnie tych organizmów, które ją zasiedlają. Uprawa w kulturze wodnej jest, z uwagi na użyte materiały, bardziej czysta i sterylna, co w efekcie jest bardzo korzystne dla osób z alergiami. Daje również możliwość rzadszego podlewania roślin.

Jest to szczególnie ważne dla osób często przebywających poza domem, a także planujących urlopy wakacyjne czy choćby kilkudniowe wyjazdy weekendowe. Dodatkowo, dzięki umieszczeniu na stałe w naszym domu naczyń wypełnionych roztworem wodnym, znacząco polepszamy wilgotność powietrza.

Nawożenie w uprawie hydroponicznej

Najłatwiej i najszybciej łączą się z wodą nawozy płynne. Z kolei nawozy w tabletkach łatwiej się dozuje, choć trudniej rozpuszcza w wodzie. Nawozy sproszkowane bardzo dobrze rozpuszczają się w wodzie i nie pozostawiają osadu. Za to trudniej jest w warunkach domowych ustalić ich prawidłową dawkę. Stężenie sporządzanej pożywki może wahać się od 0,5 do 10 mg na litr wody. Uprawę rozpoczynamy od najmniejszego stężenia, a po kilku tygodniach możemy już stężenie pożywki odpowiednio zwiększyć. Roztwór wodny powinien być systematycznie wymieniany, mniej więcej co dwa tygodnie, nie rzadziej niż raz w miesiącu.

Mniej więcej co 4 tygodnie wymieniamy pożywkę na świeżą. Przy okazji czyścimy naczynia z glonów lub różnych osadów, a także przepłukujemy podłoże czystą wodą. Należy pamiętać również o sprawdzaniu co jakiś czas, np. raz w tygodniu, odczynu roztworu pożywki, by ewentualnie zapobiec wzrostowi pH roztworu.