Zucchina, zucchino to po włosku mała dynia (zucca). Nazwy wskazują więc na bliskie pokrewieństwo obu roślin. Jednak owoce cukinii są małe tylko wtedy, gdy pospieszymy się z ich zbiorem. Największy wybór odmian znajdziemy we Włoszech i Francji, ale także w naszych ogrodach od dawna pojawiają się różne formy warzywa. Dla niestrudzenie owocującej latem dyni zwyczajnej, nazywanej także kabaczkiem, warto znaleźć trochę miejsca i w naszym warzywniku.

Zwykle młode rośliny pędzi się w doniczkach. Flancujemy je na grządce od połowy maja najpóźniej do końca czerwca. Jednej roślinie należy zapewnić powierzchnię około 1 m2. Jeżeli brakuje miejsca, cukinia zadowoli się dużym pojemnikiem. Wyhodowano nawet odmianę pnącą ‘Black Forrest’, której długie pędy osiągają na kracie wysokość do 2 m.

Najwięcej wilgoci cukinie potrzebują w okresie największego rozwoju i owocowania, czyli w lipcu i sierpniu. Jeżeli rośliny cierpią z pragnienia, ich owoce mogą być gorzkie. Gnojówka z pokrzyw, zmieszana raz w tygodniu z wodą do podlewania, wzmacnia liście i dożywia rosnące owoce.

 

Problemy występujące w uprawie cukinii

Częstym problemem uprawy cukinii jest słabe owocowanie. Rośliny zawiązują kwiaty żeńskie, ale wkrótce je zrzucają. Młode owoce zwężają się nagle na końcach, żółkną i odpadają. W dniach z wysoką temperaturą wytwarzające pyłek kwiaty męskie tracą znaczną część zdolności do zapylania.

Niedobre są także okresy pogody parnej lub deszczowej. Bardzo duża wilgotność powietrza powoduje sklejanie się drobin pyłku kwiatowego. W takich przypadkach należy roślinom pomóc. Odcinamy 1-3 kwiaty męskie, usuwamy z nich płatki i takimi pędzelkami z pyłkiem dotykamy znamion słupka wewnątrz każdego rozwiniętego kwiatu żeńskiego. Pamiętajmy o tym, że najlepsze efekty osiągniemy, wykonując taki zabieg wcześnie rano.

 

 

Na zmniejszenie ilości dojrzewających owoców wpływa także porażenie roślin mączniakiem. Bardzo często grzyb pojawia się na starszych liściach; młode pozostają zdrowe i witalne rośliny rozwijają wciąż nowe. Zapobiegawczo przed mączniakiem chronią opryski gnojówką ze skrzypu.

Dobrze rozwinięta, zdrowa roślina może zawiązać 4-5 owoców w każdym tygodniu. Zbieramy je, gdy mają długość 10-20 cm. W przypadku ‘Rondini’ czy patisonów odpowiada to średnicy 5-6 cm. Rośliny należy przeglądać co 2-3 dni. Wybrane owoce, pozostawione dla pozyskania nasion, osiągają zaskakująco duże rozmiary. Ich stan sprawdzimy, próbując zarysować skórkę owocu paznokciem kciuka. Jeżeli nie ustępuje, nasiona są dojrzałe.

Wspaniała różnorodność

Cukinia jest rośliną dyniowatą  o owocach dojrzewających w lecie. Typowa szypułka owocu jest żebrowana i soczyście zielona. Owoce odmian późnych, wytrzymujące długie przechowywanie, mają szypułki gładkie, drewniejące podczas dojrzewania.

Cukinie, z wyjątkiem nielicznych odmian, nie tworzą długich pędów i mają pokrój krzaczasty. Kuliste owoce odmiany ‘Rondini‘ należy zbierać, gdy ich pestki są bardzo drobne i białe. Później skórka owoców staje się niezwykle twarda, a miąższ niesmaczny. Złociste podłużne cukinie mają miąższ o łagodnym smaku, rozpływający się w ustach. Owoce patisona w kształcie latających talerzy są białe lub żółte.

Stare odmiany włoskie, np. ‘Cocozelle von Tripolis’ i ‘Alberello di Sarzana’, mają owoce o delikatnej, cienkiej skórce w różnych deseniach i odcieniach koloru zielonego.

 

Szybki zbiór

Wcześnie dojrzewające odmiany mają owoce gotowe do zbioru już po 5-6 tygodniach po posadzeniu. Odcinamy je nożem w odległości około 1 cm od nasady szypułki. Na początku przeważają najczęściej kwiaty męskie. Żeńskie rozwijają się dopiero wtedy, gdy roślina ma wystarczająco dużo liści do odżywiania owoców i wzrasta temperatura otoczenia.

We Włoszech uprawia się specjalne odmiany, np. ‘Zucchino da Fiori’, które rozwijają głównie kwiaty męskie. Z płatków pokrojonych w wąskie paski i podsmażonych w oleju przyrządza się sałatkę. Całe kwiaty wypełnione smakowitym farszem dusi się w piekarniku.

 

Odmiany godne polecenia

1. ‘Zuboda’ jest odmianą żywotną i niezawodną. Owoc zawiera niewiele gniazd nasiennych, a za to dużo delikatnego, kremowego miąższu.

2. ‘Tondo Chiaro di Nizza’ zawiązuje dużo okrągłych jasnozielonych owoców. Zbieramy je, gdy osiągną wielkość piłki tenisowej. Początkowo rośliny mają pokrój kępiasty, ale w sezonie wypuszczają rozłogi.

3. ‘Marrow Bush Baby’ ma zwarty pokrój i doskonale nadaje się do uprawy w pojemnikach.

4. ‘Custard White’ ma walory ozdobne. Młode całe owoce dusimy w maśle i lekko przyprawiamy.