Chcę zachęcić Państwa do pobierania zrazów. To tylko pozornie trudne, a pozwala nam zaoszczędzić na kupnie nowych szlachetnych sadzonek drzew i krzewów.

Termin
Jeśli mowa o zrazach z roślin liściastych, to obcinam je zawsze przed nastaniem mrozów, czyli w listopadzie. Co to jest ten zraz? Zraz to najpiękniejszy pęd zeszłoroczny na danym krzewie lub drzewie szlachetnym, który obcinam, a potem (w lutym lub marcu) szczepię na podkładce. Z kolei podkładka to roślina tego samego gatunku, ale dzika, a co za tym idzie – bardziej odporna. Dla przykładu dzika róża to moja podkładka, a piękna gałązka szlachetnej odmiany to zraz.

Jak pobierać?
Obcinam najładniejszy, zdrowy, jednoroczny lub rzadziej dwuletni pęd, który ma wykształcone przynajmniej trzy pąki. Wycinam go z tej strony krzewu lub drzewa, która rosła w słońcu. Gotowe zrazy opisuję, czyli przyczepiam do nich karteczkę z nazwą gatunku i odmiany.

Przechowywanie
Pobrane zrazy umieszczam w skrzynkach wypełnionych mieszaniną piasku i niewielkiej ilości torfu. Gałązki układam tak, by ¾ ich wysokości było zakryte ziemią. Ważne jest, żeby oznaczyć sobie biegunowość zrazów, czyli która strona ściętego pędu powinna być u góry, a która skierowana w dół – do ziemi. Jeśli komuś się pomyli to podpowiem, że pąki muszą być zawsze skierowane w górę.
Skrzynki ze zrazami wstawiam do piwnicy, gdzie temperatura utrzymuje się na poziomie 2–4°C. To ważne, bo jeśli będą miały za ciepło, staną się sadzonkami. Możliwe, że zaczną wypuszczać korzenie, a przecież nie o to nam chodzi. Przez zimę pilnuję także tego, aby zrazy miały stale wilgotne, lecz niezbyt mokre podłoże.

Szczepienie
Na przełomie lutego i marca przystępuję do szczepienia.

  • Na początku przygotowuję podkładkę. W tym celu wybieram pęd o tej samej grubości co przeznaczony zraz i nacinam go w kształcie litery T (tylko pierwszą warstwę).
  • Teraz przygotowuję zraz – odcinam około 0,5 cm z dolnej strony, tak by cięcie biegło po skosie.
  • Zraz umieszczam w podkładce, pilnując by jego skos rozchylił jej cięcie.
  • Zranione miejsca smaruję maścią ogrodniczą.
  • Całą konstrukcję związuję łatkami do okulizacji lub rafią.
  • Zrastanie podkładki ze zrazem trwa około miesiąca.

Wiosną usuwam wszystkie boczne odgałęzienia wyrastające z podkładki. Zraz również przycinam, żeby się rozrósł. W ten sposób otrzymuję szlachetną odmianę. Zaszczepioną roślinę podlewam.


Ewa Pająk