Czy to naprawdę twór przyrody? Takie pytanie zadaje niemal każdy miłośnik roślin, widząc pierwszy raz kwiat pokryty geometrycznym bordowo-białym wzorkiem pól szachownicy. Przyroda z pewnością była w doskonałym humorze, gdy wymyśliła taki przedziwny prezent dla skromnej rośliny cebulowej.

Podziwiając niezwykłą szachownicę kostkowatą Fritillaria meleagris, chcielibyśmy natychmiast przenieść ją do naszego ogrodu. Sezon szachownicy trwa od kwietnia do maja, gdy jej barwne kwiaty wyraźnie wyróżniają się na tle innych roślin. Jednak pojedynczy kwiat ma dosyć krótki żywot. Zazwyczaj piękną formę zachowuje nie dłużej niż przez 5 dni.

Naszą rodzimą dziką bylinę już bardzo rzadko spotykamy w jej naturalnym siedlisku, czyli na wilgotnej łące. Natomiast coraz częściej szachownica pojawia się w naszym najbliższym otoczeniu. Tuż po odejściu zimy taras i balkon ożywiają małe kolorowe aranżacje z tulipanami i fiołkami rogatymi (lub trójbarwnymi) w doniczkach czy misach.

Jednak największe wrażenie robi szachownica posadzona w dużych ilościach na większej powierzchni. Może to być brzeg ogrodowego stawu lub zacieniona rabata pod krzewami, np. pod magnolią czy świdośliwą Lamarcka. Jedna roślina ma tylko jeden kwiat. Bardzo rzadko rozwijają się dwa. Właśnie dlatego potrzeba wielu cebul, aby kwitnienie szachownicy było efektownym zjawiskiem. Jest ona dosyć zwiewną rośliną o trawiastych liściach, osiągającą wysokość najwyżej 15-30 cm. Jednak to jej kwiaty wspaniale upiększają półcieniste zakątki ogrodu.

Szachownica ogrodowa ma dwie formy. Jedna rozwija kwiaty o barwie i wzorku gatunku dzikiego. Druga to odmiana ‘Alba’ o śnieżnobiałych płatkach kwiatowych. Jej dekoracyjne główki pięknie harmonizują z kwiatami w kolorze białym lub różnych odcieniach koloru niebieskiego. Wspaniale prezentuje się także w towarzystwie narcyzów, zawilców i szafirków, jak również różowej bergenii i czerwonolistnej żurawki.

Szachownicy należy zapewnić dużo miejsca. Gdy roślina się zadomowi, stopniowo zamienia tę część ogrodu w dziką łąkę. Filigranowa szachownica jest jednak rośliną wybredną o ustalonych wymaganiach. Zagnieździ się tylko tam, gdzie ziemia jest gliniasta, wilgotna i chłodna. W innym przypadku szybko zniknie z ogrodu. A to byłaby naprawdę wielka strata.

Pamiętajmy przy sadzeniu

Dzika szachownica kostkowata to roślina zanikająca w środowisku naturalnym. Na Czerwonej Liście wyróżniona jest literą E, oznaczającą gatunki szczególnie zagrożone wymarciem. Na naszej rabacie możemy sadzić tylko cebule z upraw kupione w sklepie ogrodniczym.

Najlepszy efekt uzyskamy, przeznaczając około 40 roślin na 1 m² powierzchni. W małych doniczkach wystarczy umieścić od 3 do 5 cebul. Przed sadzeniem cebule moczymy w wodzie przez parę godzin. Sadzimy je pod koniec sierpnia, gdyż ukorzeniają się dosyć wolno i potrzebują na to sporo czasu.