Przodkiem wszystkich jadalnych odmian kapusty jest dziki gatunek kapusta warzywna Brassica oleracea. Jeszcze dzisiaj można ją spotkać na wybrzeżach Morza Północnego w Niemczech, atlantyckich we Francji i północnych brzegach Morza Śródziemnego. To z niej powstały najróżniejsze formy o jadalnych, smacznych  liściach lub kwiatach.

Wśród jesiennych liściastych specjałów znajdziemy kapustę stożkową. Jej odmiana ‘Filderkraut’ tworzy główki o delikatnych liściach z cienkimi nerwami i wadze dochodzącej do 5 kg. Z drobno poszatkowanych i posolonych liści otrzymamy pyszną kapustę kiszoną.

Kapusta włoska jest ostrzejsza w smaku i znacznie mniej wrażliwa na mróz niż kapusta głowiasta biała i czerwona. Późne odmiany są uprawiane na zbiór zimowy i mogą nawet przetrwać całą zimę na grządce. Od odmian wczesnych różnią się liśćmi ciemnozielonymi, pomarszczonymi, z pęcherzykowatą powierzchnią. W ciepłe jesienne dni główki kapusty ciągle rosną. Kopczykowanie wzmacnia ich stabilność i chroni korzenie przed przemarzaniem.

Do dzikiej kapusty warzywnej najbardziej podobny jest jarmuż. Jego wyhodowane odmiany są jednak wyższe i mają słabiej lub mocniej pomarszczone liście. Smakosze najbardziej lubią środkowe lub górne liście i przeważnie  zostawiają na pędzie najniższe, niemal zupełnie gładkie. Zbiór jarmużu toskańskiego (palmowego) następuje już w październiku. Pochodząca z Południa odmiana ma liście, których smaku nie musi polepszać mróz. W porównaniu z innymi kapustnymi jarmuż zawiera najwięcej witaminy C. Aby nie straciły jej za dużo, liści nie należy zbyt długo gotować ani wielokrotnie podgrzewać.

Kapustę brukselską trudno pomylić z jej krewnymi. Na mocnym i grubym pędzie wysokości 60-100 cm wyrastają gęsto rozmieszczone liście na długich ogonkach. U ich nasady rozwijają się miniaturowe główki kapusty, które są pędami bocznymi zredukowanymi do pąków. Na jednym pędzie może wyrastać 20-40 główek. Najsmaczniejsze mają średnicę 2-3 cm. Jak wszystkie odmiany liściaste i głowiaste, w okresie najsilniejszego rozwoju kapusta brukselska potrzebuje dużo wody i solidnego nawożenia. Liści nie należy obrywać, gdyż chronią pąki przed deszczem i wiatrem.

Pyszna surówka z kapusty włoskiej!

 

 

Pietruszka na późny siew

Pietruszka naciowa jest głównie wykorzystywana do uprawy ozimej. Jej nasiona wysiewa się od sierpnia do połowy września. Część zagonu można po wysiewie przykryć włókniną, by przyspieszyć wzrost roślin. Tym sposobem zapewnimy sobie późną jesienią i zimą świeżą porcję zieleniny. Najczęściej uprawiane odmiany to: ’Paramount’, ’Karnaval’, ’Vita’, ’Novas’.

W przypadku pietruszki korzeniowej można zastosować tzw. siew przedzimowy. Nasiona wysiewane są w listopadzie lub na początku grudnia (’Berlińska’, ’Cukrowa’, ’Lenka’, ’Omega’) tak, by zdążyły napęcznieć, ale nie skiełkować przed nadejściem mrozów. Podobną metodę siewu stosuje się także dla marchwi (’Perfekcja’, ’Ambros’, ’Dolanka’ i wiele innych). Dzięki temu uzyskuje się plony wcześniejsze o kilka tygodni w porównaniu z uprawą wiosenną.

Rzadko uprawiany, choć czasem sprzedawany jako pietruszka korzeniowa jest pasternak. Jego korzenie rzeczywiście przypominają pietruszkę, ale różnią się wielkością i aromatem. Pasternak ma zapach marchwiowo-pietruszkowy, jego smak jest dość wyraźny, trochę ostry. Łagodniejszy smak otrzymuje się przez zbiór korzeni po pierwszych mrozach.