Mróz i wilgoć dają się we znaki wszystkim roślinom. Szczególnie wrażliwe są drzewa, krzewy, krzewinki i wieloletnie byliny, które uprawiane są w donicach. Rośliny w pojemnikach najlepiej zimować w jasnych, chłodnych pomieszczeniach o temperaturze 0-5°C. Drugim bardzo dobrym sposobem jest zadołowanie doniczek w ogrodzie w miejscu zacisznym, na stanowisku, gdzie nie stoi woda, która może spowodować gnicie korzeni. Dołowanie polega na wykopaniu otworu odpowiadającego wysokości doniczki, w którym umieszcza się pojemnik i obsypuje ziemią. Dolne odcinki pędów dobrze jest obsypać korą lub kompostem.

Jeżeli nie mamy możliwości przezimowania donic w takich warunkach, należy zadbać o to, aby nie stały one bezpośrednio na betonie, ale na grubej płycie styropianowej (grubości 5-10 cm), a pojemniki osłaniało kilka warstw kartonu, włókniny lub styropianu. Ważne jest także, by nie przemarzły korzenie roślin. Zawsze zielone krzewy koniecznie zabezpieczamy włókniną, aby liście nie były owiewane przez silne wiatry i ogrzewane przez mocne słońce. 

Przy powojnikach pamiętajmy, by ich pędy przywiązać do podpór bambusowych, aby nie łamały się w dolnej części. Najważniejsze jest podlewanie roślin podczas słonecznych dni, kiedy ziemia delikatnie odmarznie, ponieważ często przyczyną ich zamierania jest brak wody.

Popularne krzewy zawsze zielone to m.in. różaneczniki, trzmieliny Fortune’a, suchodrzew chiński, suchodrzew mirtolistny, ostrokrzew kolczasty, ostrokrzew Meservy, kalina sztywnolistna, kalina praska, kalina Burkwooda. W uprawie młodych krzewów dobrze jest przez pierwsze 2-3 zimy okryć je gałązkami drzew i krzewów iglastych, siatką cieniującą lub kilkoma warstwami włókniny. Zimą krzewy tracą dość dużo wody, bo nie mają możliwości pobierania jej przez system korzeniowy (jeżeli gleba jest zamarznięta), dlatego uzupełniamy ściółkę w obrębie roślin, chroniącą przed głębokim przemarznięciem gleby.

Półkrzewy to rośliny, u których w warunkach klimatycznych Polski górne odcinki pędów nie drewnieją na zimę. Zaliczamy do nich na przykład róże, budleję Dawida, hortensję ogrodową czy perowskię łobodolistną oraz, czasami (gdy jest surowa zima), ketmię syryjską. Rośliny te przed nadejściem zimy powinny być zabezpieczone. Przed okryciem zimowym powinno się usunąć (najlepiej do zdrowego miejsca) wszystkie pędy suche, uszkodzone przez choroby i szkodniki.

 

 

Pielęgnacja roślin zimujących w gruncie

Bardzo istotne jest także, aby nie przycinać zdrowych pędów – będzie na to czas wiosną. Na początku listopada, gdy gleba przemarznie na głębokość 3-4 cm, przystępujemy do zabezpieczenia roślin przed dużymi zimowymi mrozami. Najprostszym i bardzo skutecznym sposobem jest kopczykowanie polegające na obsypaniu ziemią nasady krzewów najlepiej do wysokości 20-30 cm. Ziemię warto przynieść z innego miejsca, aby nie wybierać jej w pobliżu roślin ze względu na korzenie, które można odsłonić. Następnie krzewy można okryć gałązkami z drzew i krzewów iglastych.

Wygrabiamy i usuwamy opadłe liście spod krzewów, aby nie stanowiły źródła infekcji roślin wiosną. Chorych pędów i liści nie kompostujemy, tylko głęboko zakopujemy lub palimy. Przy taksonach słabiej zimujących i wrażliwych na mróz, jak na przykład glicynia, osłaniamy w całości młode rośliny słomą lub innym przepuszczalnym materiałem, który zabezpieczy je przed przemarznięciem. Koniecznie uzupełniamy ściółkę, a także kopczykujemy dolne odcinki pędów powojników. Bardzo istotne jest także, by nie ciąć pnączy (z wyjątkiem powojników), ponieważ zabieg ten może znacznie przyczynić się do słabego zimowania tych roślin. 

Warto wiedzieć

Do osłaniania roślin nie używajmy folii i innych materiałów nieprzepuszczających wody i powietrza, bo potęgują wznowienie soków w czasie słonecznych dni. Wieczorem, na skutek gwałtownego obniżenia temperatury, soki zamarzają w tkankach, powodując ich przemarznięcie.

Śnieg jako naturalna osłona

Wybierając materiał do okrycia, pamiętajmy o tym, że powinien przepuszczać i wodę, i powietrze. Najlepszym naturalnym okryciem jest, oczywiście, śnieg, dlatego podczas białych zim krzewy zawsze zielone mają bardzo dobre warunki do zimowania. Bardzo ważne jednak jest strząsanie czap śniegu z gałęzi drzew i krzewów, by uniknąć ich złamania. Warto tu zaznaczyć, że zwijanie się liści w rulonik podczas mroźnej pogody to naturalne zachowanie chroniące liście przed nadmiernym parowaniem (zmniejsza się powierzchnia parowania).