Wrażliwe na niskie temperatury są: cyprysik Lawsona, różaneczniki, laurowiśnia wschodnia, kiścień, berberys brodawkowaty, berberys Juliany. Małe krzewy okrywamy jedliną, a większe chochołami z papieru falistego lub włókniny. Osłony te chronią rośliny przed chłodnymi wysuszającymi wiatrami w okresie, kiedy gleba jest zamarznięta i rośliny nie mogą pobierać wody przez system korzeniowy. Do zabezpieczania na zimę nie nadaje się folia z tworzywa sztucznego, która potęguje uszkodzenia mrozowe. Objawy u roślin, które w czasie zimy utraciły dużo wody, widoczne są na pędach – skórka jest pomarszczona, liście brunatnieją, a u różaneczników zwijają się w rurkę.

 

Ogród ozdobny

 

Kontrolujemy bulwy, cebule i karpy. W styczniu, tak jak w każdym zimowym miesiącu, sprawdzamy warunki przechowywania i zdrowotność karp dalii, bulw mieczyków, krokosmii, begonii i cebul galtonii, tygrysówki, błonczatki (ismeny) i lilii orientalnych. Pamiętajmy, że podziemne części tych bylin najlepiej przechowywać w ażurowych skrzynkach, przesypane torfem, trocinami lub piaskiem, w pomieszczeniach o temp. 3-10 C.

Poprawiamy okrycia. Sprawdzamy stan zimowego okrycia roślin, które chroni je nie tylko przed mrozem, ale także przed silnym nasłonecznieniem i wysuszającym wiatrem. Jeśli to konieczne, pogrubiamy warstwę ocieplającą i poprawiamy kopczyki, maty, chochoły.

Wysiewamy begonie. Wysiewamy nasiona begonii stale kwitnącej i bulwiastej, a także pelargonii. Nasiona siejemy rzutowo do skrzyneczek lub doniczek wypełnionych substratem torfowym lub mieszanką ziemi liściowej, piasku i torfu w proporcji 3:1:1. Podłoże powinno być wyrównane, lekko ubite i wilgotne. Nasiona przykrywamy cienką warstwą suchego wyprażonego piasku, najlepiej przesiewając przez sito, a następnie szkłem lub przezroczystą folią. Pozwala to utrzymać odpowiednią wilgotność podłoża. Pojemniki ustawiamy w ciepłym i jasnym miejscu. Szkło zdejmujemy po skiełkowaniu nasion. Podlewamy tak, aby nie przesuszyć podłoża i nie wypłukać ani nie uszkodzić siewek.

Zimowe prace w ogrodzie. Zima to martwy sezon dla ogrodnika. Nawet jednak zimą można wykonać wiele prac w ogrodzie. W ciepłe, bezśnieżne dni można wykonywać prace porządkowe, takie jak wygrabianie liści czy wycinanie zeschłych pędów. Warto też sprawdzić, czy okrywy i zabezpieczenia przed mrozem nie zostały uszkodzone, a jeśli tak się stało, naprawić.

Planujemy przyszłe nasadzenia. Jeszcze zimą dobrze jest zastanowić się nad nowymi nasadzeniami w ogrodzie. Pozwala to nie tylko dobrze zaplanować prace ogrodowe, ale także uniknąć przypadkowości na rabatach. Rozważając dobór roślin, powinniśmy najpierw podjąć decyzję co do motywu przewodniego rabaty. Bardzo często jest nim barwa, np. tonacja ciepła lub zimna, piękne są także rabaty białe. Takim motywem może być także formacja roślinna, np. step lub las. Dobierając rośliny, trzeba zwrócić uwagę także na ich siłę wzrostu, termin kwitnienia i wymagania. Rabata powinna być bowiem zróżnicowana pod względem wysokości (najwyższe rośliny należy sadzić z tyłu rabaty), powinna też kwitnąć przez cały okres wegetacji. Przy planowaniu warto zapoznać się z ofertą roślin w szkółkach i zaplanować tylko takie gatunki i odmiany, które będą dostępne.

 

Kwiaty w domu

 

Myjemy rośliny. Zimą, gdy ze względu na krótki dzień i niskie natężenie promieniowania słonecznego rośliny cierpią na niedobór światła, winniśmy szczególnie dbać o powierzchnię liści. Gromadzący się na niej kurz nie tylko zatyka aparaty szparkowe, utrudniając wymianę gazową, ale i ogranicza dostęp światła. Dlatego powinniśmy regularnie usuwać kurz z roślin. Gatunki o liściach drobnych lub mocno powcinanych spłukujemy strumieniem letniej wody, natomiast z roślin o dużych liściach kurz ścieramy lekko wilgotną szmatką.

Podłoże do doniczek. Już niedługo zacznie się okres przesadzania i rozmnażania roślin doniczkowych. Warto wcześniej przygotować się i zaopatrzyć w potrzebne narzędzia i materiały, zwłaszcza odpowiednie podłoże (ze szczególnym uwzględnieniem jego własności fizycznych) i drenaż. Mogą to być podłoża gotowe lub zrobione samodzielnie mieszanki torfu (najczęściej odkwaszonego), piasku, perlitu i ziemi ogrodowej. Na drenaż przeznaczmy potłuczone gliniane doniczki, gruby żwirek lub keramzyt.

Ukorzeniacze. Zastanówmy się także nad doborem estetycznych donic tak, aby podkreślały pokrój roślin i dodawały uroku wnętrzom. Jeżeli zdecydujemy się na rozmnażanie przez sadzonki, dobrze jest kupić preparaty stymulujące ukorzenianie. Najwygodniejsze będą preparaty proszkowe, np. Ukorzeniacz czy Korzonek.

Utrata żywotności. Jeżeli nasza ulubiona roślina doniczkowa wyraźnie marnieje, konieczna jest zmiana miejsca, ponieważ właśnie niedostatek światła jest powodem utraty żywotności. Osłabione roślinki należy podlewać bardzo ostrożnie, gdyż w tym stanie nadmiar wilgoci może im zaszkodzić.

Gdy liście tracą barwy. O tej porze roku kolorowe rośliny doniczkowe często stają się intensywnie zielone, dostosowując się w ten sposób do zmniejszonych ilości światła. Aby niekorzystne zmiany były mniej widoczne, okazy o kolorowych liściach powinniśmy ustawić w najjaśniejszych miejscach w pokoju.

Przedłużamy życie poinsecji. Aby popularna w okresie Bożego Narodzenia gwiazda betlejemska jeszcze długo cieszyła nas swoim widokiem, musimy przestrzegać kilku podstawowych zaleceń pielęgnacyjnych. Przede wszystkim poinsecji należy zapewnić stanowisko na parapecie okiennym (jeśli zbyt długo stoi z daleka od okna, zrzuca kolorowe przykwiatki). Ziemię w doniczce utrzymywać w stanie lekko wilgotnym (nadmiar wody powoduje gnicie korzeni!). Ścięte do wazonu pędy przetrwają mniej więcej 2 tygodnie, jeżeli ich końce na krótko umieścimy w gorącej wodzie.

 

 

Warzywnik

 

Bez wyściółki tylko do pierwszego mrozu. Aby pasternak rozwinął słodko orzechowy smak, ziemia na grządce musi porządnie przemarznąć. Jednak uwaga! Gdy korzenie będą wielokrotnie przemarzać i tajać, jakość warzywa pogorszy się. Dlatego po pierwszym mrozie bryłę korzeniową należy zabezpieczyć wyściółką z kompostu.

Gdzie planowanie, tam i zasilanie. Przygotowując plan grządki, winniśmy uwzględnić różne zapotrzebowanie roślin na podstawowe składniki pokarmowe oraz próchnicę. Wysokie zapotrzebowanie na ten organiczny ulepszacz mają m.in. ziemniaki, zioła i kukurydza. Stanowiska pod ich uprawę warto teraz zasilić dojrzałym kompostem w dawce 3-5 l/m2.

Grzybobranie łatwe jak nigdy dotąd. Z roku na rok rośnie popularność domowej uprawy grzybów. Doskonale nadają się do tego m.in. boczniaki, oferowane w przerośniętych grzybnią balotach. Grzyby można uprawiać w garażu, piwnicy, a także na wolnym powietrzu.

Wietrzymy składzik z warzywami. Wysoka wilgotność powietrza, której towarzyszy dodatnia temperatura, to dobra okazja, aby przewietrzyć piwniczki z warzywami.

 

Sad

 

Usuwamy mumie. Zasuszone owoce, które pozostały na drzewach, nazywamy mumiami. Ponieważ w takiej postaci nie mogą być pokarmem dla zwierząt, należy je starannie usunąć. Poza tym mogą być źródłem niebezpiecznych chorób grzybowych.

Okrywamy truskawki. Jeśli powierzchni gleby nie przykrywa śnieg, mróz może wyrządzić szkody truskawkom. Dlatego ziemię w obrębie korzeni przykrywamy ściółką ze słomy, a liście gałązkami świerkowymi.

 

Drzewa i krzewy

 

Zimą również możemy podlewać. Nie wolno zapominać o podlewaniu roślin rosnących w pojemnikach ustawionych na tarasach i balkonach, gdzie nie dochodzi woda z opadów.

Rośliny z zawiązanymi pąkami kwiatowymi. Do tej grupy zaliczamy krzewy i drzewa, które kwitną na pędach zeszłorocznych. Zimują już z zawiązanymi pąkami kwiatowymi. Przykładowe rośliny z tej grupy to: magnolie, kalina wonna, kalina japońska, kalina angielska, oczar pośredni, oczar omszony, hortensja ogrodowa, piwonia drzewiasta, judaszowiec wschodni. Podczas mroźnych zim pędy, pąki i korzenie u tych roślin mogą przemarzać. Zabezpiecza się je, wykładając 40-centymetrową warstwę gałęzi drzew iglastych lub 20-centymetrową warstwą trocin i kory na powierzchnię gleby. Zabezpieczy to system korzeniowy tych roślin przed przemarznięciem. Część nadziemną młodych okazów należy zabezpieczyć chochołami ze słomy lub włókniny.

Ochrona iglaków przed śniegiem. Formy cylindryczne i kolumnowe rozłamują się zimą pod ciężarem mokrego śniegu. Warto je związywać drutem lub mocnym sznurkiem. Można także założyć na stałe gotowe obręcze z tworzywa sztucznego lub miedzianego drutu.

Ochrona

 

Dbamy o zdrowie roślin pokojowych. Sprawdzamy stan zdrowia roślin doniczkowych w pomieszczeniach. Zbyt suche powietrze sprzyja rozwojowi wielu szkodników.

Porażone cebulki. Usuwamy kłącza, cebulki, bulwy oraz przechowywane warzywa korzeniowe z objawami porażenia.

Czapy śniegowe. Usuwamy nadmiar śniegu z gałęzi drzew i krzewów.

Ochrona przed pleśnią. Jeśli śnieg opadł na niezamarzniętą glebę i długo się utrzymuje na trawniku, należy go odgarnąć, aby zapobiec powstaniu pleśni śniegowej.

 Zbieramy mumie. Usuwamy mumie z drzew owocowych, które mogą być potencjalnym źródłem infekcji grzybowych.