Endywia Cichorium endivia L. to warzywo liściowe blisko spokrewnione z sałatą. Częścią jadalną są liście o charakterystycznym, lekko gorzkawym smaku, które przewyższają swą wartością odżywczą liście sałaty, zawierają bowiem więcej witaminy C i składników mineralnych. W zależności od odmiany botanicznej kształt liści endywii jest różny. Endywia kędzierzawa ma mocno postrzępione, kędzierzawe liście, natomiast eskariola ma liście gładkie, czasem lekko powcinane.

W naszym kraju endywia jest rośliną raczej mało znaną. Prawdopodobną przyczyną tego jest lekko gorzki smak tego warzywa. Jednak nie zapominajmy, że substancje nadające gorzki smak liściom endywii czy cykorii mają dodatkowe, prozdrowotne działanie.

Spożywanie liści endywii wpływa korzystnie na nasze procesy trawienne. Zawierają one również sole potasu, wapnia i żelaza, łatwo przyswajalne białko i cukry oraz witaminy z grupy B i prowitaminę A. Zawartość witaminy C wynosi średnio 40-50 mg/100 g świeżej masy, zaś u sałat zazwyczaj wynosi ona do 30 mg/100 g. Endywię spożywa się głównie na surowo, toteż zachowuje ona w pełni swoje wartości odżywcze.

Uprawa endywii nie nastręcza wielu trudności, jest bowiem bardzo podobna do uprawy sałaty. W wielu krajach Europy uprawiana jest głównie na zbiór późny jesienny i zimowy, ponieważ dobrze znosi przymrozki. Krótki okres wegetacji  (ok. 90-110 dni) pozwala na jej przed lub poplonową uprawę. Ma dość duże wymagania wodne ze względu na stosunkowo nieduży system korzeniowy.

Niedobór wody niekorzystnie odbija się na plonie i smaku liści endywii, które stają się bardziej gorzkie. Z kolei nadmiar wody może powodować nadmierne występowanie chorób, np. mokra zgnilizna bakteryjna. Ważne w uprawie endywii jest też stanowisko, które powinno być jasne i słoneczne. Rosnąc w zacienieniu, endywia ma tendencję do tworzenia luźnych rozet o wydłużonych liściach.

Endywię można uprawiać wiosną i jesienią, przede wszystkim z rozsady, ale też i z siewu. Ze względu na niskie wymagania termiczne uprawa jesienią jest jak najbardziej wskazana. Dodatkową zaletą późnej uprawy jest to, że endywię możemy zbierać sukcesywnie, w miarę potrzeb, nawet w grudniu.

Uprawa wiosenna może być ryzykowna, gdyż endywia jako roślina jednoroczna dnia długiego wybija czasem przedwcześnie w pędy kwiatostanowe. Ich pojawienie się znacznie obniża wartość od-
żywczą. W zależności od odmiany pojawienie się pędów przypada na 11-12 tydzień u odmian bardziej wrażliwych na długość dnia (począwszy od siewu nasion). Odmiany bardziej odporne, takie jak ‘Kalinka’, ‘Natacha’, ‘Excel’, ‘Cigal’, tworzą pędy w 14-16 tygodniu uprawy.

Aby pozbawić endywie nadmiaru goryczy, przed zbiorem należy je wybielić. Zabieg ten polega na odcięciu światła od rosnących roślin. Wskutek tego w liściach endywii zmniejsza się zawartość substancji gorzkich i chlorofilu. Stają się one bardziej kruche i delikatne, o zabarwieniu żółto-zielonym. Wybielona endywia charakteryzuje się niestety mniejszą trwałością i zawartością substancji odżywczych.