Od niepamiętnych czasów ludzie przywiązywali ogromną wagę do otoczenia, dlatego wokół swych siedzib chętnie sadzili przeróżne rośliny. Sztuka planowania i prowadzenia ogrodów rozwinęła się w XVII wieku, gdy wokół pałaców i dworów powstawały piękne ogrody z formowanymi drzewami i krzewami.

Dzięki pracy i doświadczeniu wielu pokoleń znakomitych ogrodników powstawały coraz doskonalsze formy. Najbardziej znanym przykładem są ogrody Wersalu,
w których do dziś rosną formowane w wymyślne geometryczne kształty drzewa i krzewy. Wśród nich były jednak nie tylko rośliny ozdobne, ale również bardzo często użytkowe. Także im nadawano ciekawe i nietypowe formy. Jabłonie, grusze, a nawet brzoskwinie umiejętnie przycinano, nadając im formy świecznika czy wachlarza.

Formowanie espalierów 

Na pierwszy rzut oka formowanie takich koron wydaje się bardzo skomplikowane. Okazuje się jednak, iż nie jest to wcale trudne. Zasady przycinania zostały dokładnie opisane i sprawdzają się we współczesnych ogrodach tak samo, jak miało to miejsce w dawniejszych czasach.

Jedną z najprostszych, a zarazem atrakcyjnych form drzew owocowych, jest tzw. korona rozpinana, zwana też palmetą. Jej charakterystyczną cechą jest płaski kształt, a wszystkie gałęzie wyrastają w jednej płaszczyźnie. Przeważnie każde drzewko można uformować na kształt palmety. Nadają się do tego celu nawet starsze, mające kilka lat drzewa. Zdecydowanie łatwiej jest jednak z formowaniem, gdy mamy jeszcze niecięte drzewko.

Lepszym więc pomysłem jest zakupienie odpowiedniego drzewka owocowego i prowadzenie go od samego początku. Palmeta jest prostą w formowaniu, ale też jednocześnie bardzo efektowną koroną, szczególnie jeżeli rozpięta jest przy ścianie budynku. Zanim zaczniemy formować drzewo na kształt palmety, musimy wybrać odpowiednie miejsce. Zdecydujmy się na słoneczną, jasną i reprezentacyjną ścianę, aby dobrze wyeksponować ciekawy kształt korony.

Rzeźbienie w roślinach drzewiastych

Dobrze, jeśli ścianę wcześniej odpowiednio przygotujemy, ponieważ gdy drzewo urośnie, ciężko będzie wykonywać przy niej prace, jak choćby malowanie. Kolejną czynnością jest zbudowanie mocnego stelaża. Najodpowiedniejsza jest wykonana z drewnianych listewek kratownica. Posłuży nam za podporę dla gałęzi. Listewki rozmieszczamy jedna nad drugą w odległości około 60-80 centymetrów od siebie.

Formowanie francuskie krok po kroku

1. Pierwsze cięcie

Po posadzeniu drzewka wybieramy dwie silne gałązki i mocujemy je poziomo na stelażu. Wszystkie pędy rosnące powyżej wycinamy na krótki czop, a przewodnik skracamy.

2. Cięcie letnie

Gdy pędy na dolnych gałęziach osiągną około 30 cm, skracamy je za 4-5 liściem, pozostawiając krótki czop. Dwa pędy w górnej części korony, które osiągnęły wysokość kolejnego poziomu, pozostawiamy bez cięcia. Posłużą nam w kolejnym roku do zbudowania nowego piętra. Wszystkie pozostałe pędy wycinamy.

2a. Cięcie na krótkopędy

Wykonane w okresie wegetacji przycięcie pionowo rosnącej gałązki powoduje wyrastanie nowych pędów z kątów liści. Pędy te również skracamy, co powoduje, że przestają rosnąć i przekształcają się w krótkopędy owoconośne.

3. Drugi rok formowania korony

Wiosną kolejnego roku mocno przycinamy wszystkie gałązki na najniższym piętrze korony. Dwa pozostawione wcześniej pędy w górze korony mocujemy do stelażu.

3a. Przycinanie na czop

Prawidłowo skrócona gałązka jeszcze przed ruszeniem wegetacji.