Lista warzyw kiedyś popularnych, a dzisiaj bardzo rzadko spotykanych w ogrodach, jest dosyć długa. Są wśród nich rośliny wartościowe o dużych walorach smakowych. Moda na urozmaiconą kuchnię z potrawami zdrowymi i ekologicznymi skłania nas do przypominania sobie o takich właśnie warzywach i powrotu do uprawy najbardziej interesujących z nich.

Boćwina i sałata szparagowa

Burak liściowy, czyli boćwina, nie wytwarza zgrubiałego korzenia. W zamian wypuszcza duże liście z pomarszczonymi blaszkami i grubymi, mięsistymi ogonkami, jasnozielonymi, czerwonymi lub żółtymi. Zawierają żelazo i wapń, witaminy C, B1 i B2, prowitaminę A oraz sporo białka. Jest rośliną o niedużych wymaganiach, ale najsmaczniejsze liście rodzi na ziemi żyznej. Nasiona wysiewamy od połowy kwietnia, a pierwsze liście (zawsze zewnętrzne) zbieramy już w czerwcu.

Sałata szparagowa (łodygowa, głąbiki krakowskie) od innych form sałaty różni się pokrojem. Nie tworzy główek, a częścią jadalną są grube i soczyste pędy kwiatowe. Ścinamy je przed kwitnieniem, aby nie gorzkniały. Roślinę uprawiamy z rozsady lub wysiewając nasiona wprost do gruntu.

Korzenna skorzonera

Skorzonera, nazywana także wężymordem, jest warzywem korzeniowym. Korzenie mają niemal zupełnie czarną, niejadalną i twardą skórkę oraz biały miąższ. Są bardzo smaczne, ceni się je za wartości odżywcze. Można je gotować, zapiekać i smażyć.

Skorzonera jest rośliną odporną na zimno, może zimować na grządce. Lubi ziemię urodzajną, o dużej zawartości próchnicy i przepuszczalną. W okresie rozrostu korzeni, w lipcu i sierpniu, potrzebuje dużo wilgoci. W głęboko uprawianej ziemi korzenie osiągają długość do 30 cm. Są kruche i łamliwe, dlatego należy je bardzo ostrożnie wykopywać.

Do skorzonery bardzo podobna jest salsefia (owsiane korzonki). Jej korzenie są trochę grubsze, stożkowate i mają jasną skórkę. Wymagania obu roślin są podobne. Salsefię uprawiamy z nasion wysiewanych na wiosnę.

Pasternak wraca do łask

Przykładem możliwych powrotów warzyw jest pasternak. W XVIII wieku roślina została niemal zupełnie zastąpiona przez marchew, ziemniaki i buraki. Od około 20 lat coraz więcej ogrodnictw ekologicznych wraca do uprawy pasternaku. Może więc warto pomyśleć o jej wprowadzeniu także do naszych mniejszych ogrodów?

Uprawa pasternaku nie jest kłopotliwa. Roślina wymaga mniej intensywnej pielęgnacji niż marchew, a daje wyraźnie wyższe plony. Przechowuje się bardzo dobrze, ale nie jest to konieczne, gdyż korzenie można wykopywać w razie potrzeby wprost z grządki.

Pasternak jest podobny do pietruszki, ale ma większe korzenie i liście. Aromatyczne, pożywne korzenie zawierają minerały: potas, żelazo, fosfor i wapń, witaminy C, B1, B2 i E, a także olejki eteryczne. Nasiona można wysiewać wprost do gruntu już wczesną wiosną.

Zimową kuchnię może wzbogacić czyściec bulwiasty. W marcu bulwy rośliny sadzimy na grządce gniazdowo. W miejscu półcienistym wyrosną z nich mocne, żywotne rośliny. W czasie zbiorów część bulw zachowujemy i zaraz na nowo sadzimy. Resztę wykorzystujemy do przyrządzania potraw lub dzielimy się z sąsiadami.