Czy mogę we własnym warzywniku uprawiać szparagi?

W ubiegłym roku zasmakowaliśmy z mężem w szparagach. Chcielibyśmy zacząć je uprawiać na własnej działce, ale nie mamy pojęcia, jak się za to zabrać. Proszę o kilka porad dotyczących hodowli tych smacznych warzyw.  

Szparag jest byliną. Składa się z:

- wieloletniej części podziemnej, zwanej karpą (skrócone kłącze, pąki i korzenie),

- pędów nadziemnych, które pojawiają się wczesną wiosną i zamierają późną jesienią.

Częścią jadalną są tak zwane wypustki, które wyrastają z pąków uformowanych na kłączu. Szparag jest rośliną dwupienną. Najczęściej uprawia się jego odmiany męskie, które uważane są za smaczniejsze.

 

Wartości odżywcze

Wypustki szparaga są niskokaloryczne i zawierają witaminy C, B1, B2, E, K, P, PP, beta karoten, potas, fosfor, żelazo oraz śladowe ilości selenu i germanu. Substancje te korzystnie działają na pracę serca i na system nerwowy. W Chinach produkuje się syrop szparagowy mający właściwości przeciwnowotworowe.

 

(zdj.: Fotolia.com)

 

Warunki do uprawy

Szparag musi mieć zapewnione stanowisko dobrze nasłonecznione i przewiewne, ale jednocześnie osłonięte od wiatru. Silne podmuchy mogą bowiem połamać mu pędy. Nie powinno się go uprawiać w Polsce północno-wschodniej oraz w rejonach podgórskich.

Roślina ta wymaga gleb przepuszczalnych, o dużej zawartości próchnicy i wysokim pH (6,0–7,0). Pod uprawę najlepsze są piaski gliniaste lekkie oraz gleby piaszczyste zalegające na glinie lekkiej. Poziom wody gruntowej powinien być poniżej 1 m.  

Ziemię, na której zamierzamy posadzić szparagi, należy odchwaścić i w razie potrzeby posypać wapnem. W roku poprzedzającym sadzenie trzeba ją zasilić obornikiem lub kompostem w dawce 6–10 kg na m².

 

Sadzenie

Szparagarnię zakładamy pod koniec marca lub na początku kwietnia, kiedy tylko pozwolą na to warunki pogodowe i glebowe. Karpy powinny mieć 15–20 korzeni. Sadzimy je w bruzdy głębokie na ok. 20 cm, szerokie na 20–30 cm i oddalone od siebie o ok. 150 cm.

Karpy umieszczamy co 30–40 cm. Przysypujemy je 5-centymetrową warstwą ziemi, którą dokładnie ugniatamy. Po posadzeniu – gdy jest sucho – rośliny trzeba podlewać nawet co 2 dzień.

 

Nawożenie

Jeśli decydujemy się na nawożenie azotem mineralnym, to w połowie maja należy do bruzd wysiać 6 g/m² saletry amonowej. Drugi zabieg przeprowadzamy w pierwszej połowie lipca w ilości 10 g/m² też do bruzdy, a trzeci – w pierwszej połowie sierpnia, stosując 15 g/m² nawozu. Zasilone azotem rośliny urosną szybciej, ale jednocześnie będą podatniejsze na choroby i szkodniki. Przez pierwsze 2 lata nie zbieramy wypustek tylko pozwalamy, aby szparagi swobodnie rosły.

 

(zdj.: Fotolia.com)

 

Pielęgnacja

W okresach suszy rośliny systematycznie podlewamy i niszczymy chwasty. Jesienią, kiedy pędy uschną, usuwamy je i kompostujemy lub palimy. Wczesną wiosną, zanim szparagi zaczną rosnąć, podsypujemy je ziemią kompostową.

 

Zbiór

Warzywa zaczynamy zbierać w trzecim roku. Szparaga można uprawiać na białe bądź zielone wypustki.

W pierwszym przypadku wczesną wiosną należy nad karpami uformować wał
w kształcie trapezu o podstawie 30–40 cm i wysokości 35 cm. Warzywo zaczyna rosnąć, gdy temperatura przekroczy 5°C. Kiedy ziemia na powierzchni wału pęka, oznacza to, że roślina zaczyna się przebijać. Należy wtedy rozgarnąć podłoże i wyciąć wypustkę specjalnym nożem do szparagów tuż nad karpą. Potem ziemię zasypujemy tak jak przed rozgarnięciem.

Jeśli uprawiamy szparaga na zielone wypustki (zawierają 3 razy więcej witaminy C i są mniej włókniste), to nie formujemy wałów z ziemi, tylko czekamy aż wypustki osiągną wysokość 18–22 cm. Wtedy wycinamy je tuż nad karpą.

W pierwszym roku zbiory przeprowadzamy przez 3–4 tygodnie, tak by zdążyć do końca maja. W następnych latach robimy to przez 5–6 tygodni i kończymy ok. 20 czerwca. Potem pozwalamy szparagom rosnąć swobodnie aż do jesieni. Latem rośliny wypuszczają pąki (zaczątki wypustek na kolejny sezon) oraz gromadzą substancje zapasowe w korzeniach. Dobrze prowadzona szparagarnia plonuje nawet przez 10–15 lat.