Autorką tekstu jest dr Regina Dębicz
Są silne, wytrzymałe i bardzo ładne. Kojarzą się głównie z listopadowym świętem i dlatego uważa się je za kwiaty smutku. Zupełnie niesłusznie! Bo jakie kwiaty piękniej zdobią jesienne ogrody, balkony i tarasy?
Skąd w Polsce znalazły się chryzantemy?
Chryzantemy, zwane także złocieniami, przywieziono do Europy w końcu XVII wieku, ale początkowo nie wzbudziły zainteresowania. Modę na te rośliny wprowadziła secesja – stylizowane kwiaty chryzantem stały się wówczas jednymi z ulubionych elementów dekoracyjnych. Dziś jednak chryzantemy kojarzą się głównie z dniem Wszystkich Świętych i mimo niezaprzeczalnych walorów dekoracyjnych i łatwej uprawy nie są przez nas doceniane. A szkoda, bo z powodzeniem mogłyby wzbogacić paletę barw naszych ogrodów późnym latem i jesienią.
Chryzantemy (zdj.: Fotolia.com)
Możliwości zastosowania chryzantem jest bardzo wiele, gdyż rośliny te pięknie wyglądają i w grupach jednorodnych, i mieszanych z udziałem różnobarwnych odmian, i na ogrodowych rabatach w towarzystwie innych gatunków bylin i roślin jednorocznych. Można też, wykorzystując niskie odmiany, tworzyć z chryzantem efektowne obwódki. Chryzantemy doskonale nadają się też do uprawy w donicach i pojemnikach, warto zatem dekorować tymi kwiatami balkony, tarasy czy też wejścia do budynków.
Pojedyncze kwiaty chryzantemy tworzą koszyczek, który może mieć różny kształt. Są płaskie, pomponowe, kuliste, igiełkowe, parasolowate. Kwiaty chryzantem mają też różne barwy i odcienie.
Jakie chryzantemy na kwiaty cięte?
Chryzantemy odznaczają się niezwykłą trwałością po ścięciu – nierzadko mogą stać w wazonie nawet 4 tygodnie. Do cięcia nadają się chryzantemy uprawiane w ogrodach, znacznie częściej jednak wykorzystuje się odmiany szklarniowe, głównie z grupy drobnokwiatowych chryzantem gałązkowych. Należą do nich: biała igiełkowa 'Anastasia', różowa igiełkowa 'Annecy', biała pełna 'Euro', czerwona półpełna 'Managua', biała anemonowa 'Mona Lisa', czerwonobiała półpełna 'Orinoco', pomarańczowa pomponowa 'Verburch' i zielona pomponowa 'Vesuvio'.
Dużym powodzeniem cieszą się gałązkowe miniaturowe odmiany, z których warto wymienić: białą półpełną 'Bingo', zieloną pomponową 'Froggy', pomarańczową z zielonym środkiem 'Lupo', czerwoną 'Reddy', żółtoczerwoną 'Breeze' czy zieloną pomponową 'Yoko Ono'.
Odmiany standardowe, określane jako jednopędowe i jednokwiatowe, nie cieszą się w kwiaciarniach powodzeniem, bo kojarzone są z wyrobami pogrzebowymi i świętem zmarłych. Może jednak z czasem również te kwiaty zaczną zdobić nasze mieszkania?
Najpopularniejsze odmiany chryzantem ogrodowych
Chryzantemy ogrodowe należą do trzech bylinowych gatunków: chryzantemy czerwonej , arktycznej Dendranthema arcticum i wielkokwiatowej Dendranthema grandiflora. Odmiany dwóch pierwszych gatunków są u nas całkowicie zimotrwałe i nie trzeba ich osłaniać. W ogrodach kwitną od sierpnia i dorastają do wysokości 1 m lub nieco powyżej. Spośród odmian chryzantemy czerwonej największą popularnością cieszy się odmiana ‘Clara Curtis’ o dużych pojedynczych koszyczkach barwy różowej, odznaczająca się bardzo obfitym kwitnieniem. Znane są też ‘September Rose’ – jasnoróżowa i ‘Duchesse of Edinburgh’ – karminowa. Obie kwitną od połowy sierpnia do późnej jesieni. Chryzantema wielkokwiatowa ma też liczne odmiany zimotrwałe, m.in.: czerwoną ‘Apache’, jasnoróżową ‘Cameo’, pomarańczow ożółtą ‘Copycat’, brązową ‘Herbstbrocat’, żółtą ‘Mosquito’, łososiowo różową ‘Normandie’ czy białą ‘Wee Willie’.
Chryzantemy (zdj.: Fotolia.com)
Odmiany: fioletowo czerwona ‘Ali Baba’, brązowo czerwona ‘Cydonia’, żółta ‘Lucida’, biała ‘Garden White’ czy fioletowa ‘Tip Top’ należą do dość odpornych na mróz, którym na zimę wystarczy lekka okrywa z liści lub gałązek z drzew iglastych. W ogrodach uprawia się również odmiany chryzantemy wielkokwiatowej, które są wrażliwe na mróz, jak np. fioletowo różową ‘Helen Bogue’ czy karminowo czerwoną ‘Lipstick’, wymagające staranniejszego okrycia, a nawet wykopania i przechowania karp korzeniowych w zimnych pomieszczeniach. Odmiany chryzantemy wielkokwiatowej różnią się nie tylko barwą kwiatostanów, ale także ich budową, wielkością i wysokością.
Rozmnażanie chryzantem
Chryzantemy uprawiane w ogrodach rozmnaża się przez podział karp wiosną lub wczesnym latem oraz za pomocą sadzonek pędowych, które sporządza się wiosną. Byliny te wymagają umiarkowanie wilgotnej, żyznej gliniasto-próchnicznej gleby o pH 6-7. W miejscach osłoniętych od wiatrów i dobrze nasłonecznionych rośliny obficie kwitną, mają ładnie wybarwione kwiatostany i zdrowe liście.
Komentarze